افزایش سه برابری عوارض خروج از کشوردر لایحه بودجه سال 97 واکنش‌های گسترده‌ای داشت. به گزارش «ایران»، عدم توازن تعداد گردشگران خروجی با ورودی مهم ترین دلیل این تصمیم دولت است. براساس آمارهای موجود سالانه 9 میلیون مسافر از ایران خارج و 5 میلیون گردشگر وارد می‌شود. نمایندگان مجلس در گفت‌و‌گوهای مختلف با رسانه‌ها از احتمال مخالفت بهارستان با این لایحه خبر داده‌اند. از سوی دیگر «اردشیر اروجی» کارشناس پیشکسوت اقتصاد گردشگری در گفت‌و‌گو با «ایران» تأکید می کند که افزایش عوارض خروج نمی‌تواند به «تراز مثبت گردشگری» منجر شود. او راه حل را در واقعی شدن قیمت ارز می داند.
به گزارش روزنامه ایران، «علی اصغر مونسان» رئیس سازمان میراث فرهنگی هم در حساب توئیتری خود در واکنش به اعتراض طرح شده جامعه می‌نویسد:« برای تعدیل موضوع هنوز هم دیر نشده و نهایت تلاش خود را برای اصلاح ارقام به کار خواهیم بست.» «محمدرضا پوینده» رئیس صندوق احیا هم در هشداری در کانال تلگرامش افزایش عوارض خروج را باعث کاهش سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در گردشگری دانست. با وجود این «محمدباقر نوبخت» سخنگوی دولت افزایش عوارض خروج را «مشارکت عمومی» برای توسعه زیرساخت‌های گردشگری می‌داند.
همچنین محمود واعظی رئیس دفتر رئیس‌جمهوری درباره افزایش عوارض خروج از کشور دیروز گفت: من هم در فضای مجازی با این انتقادات مواجه شده‌ام. به هر حال کسانی که بودجه را طراحی کردند به دنبال این بودند که در این بودجه موضوع عدالت و رسیدگی به طبقات محروم جامعه بیشتر مورد توجه قرار گیرد. وی با اشاره به اینکه یکی ازمنابعی که برای کمک به اقشار ضعیف جامعه در نظر گرفته شده، همین عوارض خروج از کشور است، تأکید کرد: اما قطعاً دولت همواره به نظرات مردم توجه کرده است و هر جا دیده تصمیم گرفته شده دولت با عکس‌العمل اجتماعی مناسبی مواجه نشده، نظر نهایی خود را با خواست مردم تطبیق داده است.
شبکه‌های اجتماعی علیه افزایش عوارض خروج از کشور
افزایش سه برابری عوارض خروج از کشور سیل سؤالات کاربران فضای مجازی را به سمت مدیران فعال در شبکه‌های مجازی برد. بسیاری وضعیت کشورهای دیگر را با افزایش عوارض خروج از ایران مقایسه کردند. «علی پهلوان» خواننده ایرانی ساکن در استرالیا می‌نویسد:
«عوارض خروج در استرالیا ۶۰ دلار است که به هزینه بلیت اضافه می‌شود و فقط برای ۱۲ سال به بالاست. این را هم در نظر داشته باشیم که حداقل دستمزد روزانه در استرالیا حدود ۱۴۰ دلار است.» کاربری در پاسخ به او می‌نویسد:« حداقل دستمزد در استرالیا ماهی ۴۲۰۰ دلار می‌شود. در واقع ۱.۵ درصد حقوق ماهانه به عنوان عوارض پرداخت می‌شود. اما در ایران حداقل حقوق را اگر یک میلیون در نظر بگیریم، برای سفر اول باید 220 هزارتومان یعنی 22 درصد حقوق فقط به یک نفر پرداخت شود.» حسین وحدانی هم می‌نویسد:«در بی‌منطقی عوارض خروج از کشور همین بس که رقم این عوارض حتی تابعی از قیمت بلیت مسافر هم نیست! یعنی کسی که با بلیت ۲۵۰هزارتومانی به تفلیس می‌رود، باید همان ۴۴۰هزارتومانی را بدهد که مسافر فرست‌کلاس ۱۵میلیون تومانی می‌دهد!» کاربر دیگری هم به نام حماد می‌نویسد:« به صورت کاملاً جدی این رقم روی مسافرتهای خارجی طبقه متوسط رو به پایین و ضعیف تأثیر می‌گذارد.یک خانواده ۴نفره باید ۸۸۰ هزار تومان در سفر اول فقط بابت عوارض خروج از کشور پرداخت کنند.» در لایحه بودجه سال ۹۷، عوارض خروج از کشور برای هر نفر ۲۲۰ هزار تومان در نظر گرفته شده که این مبلغ برای سفر دوم حدود ۵۰ درصد افزایش می‌یابد (۳۳۰ هزار تومان) و برای سفرهای سوم و بیشتر با ۱۰۰ درصد افزایش، به ۴۴۰ هزار تومان می‌رسد. این افزایش به مقایسه بسیار زیاد کاربران با قیمت بلیت سفر به کشورهای مختلف منجر می‌شود. کاربری می‌نویسد:« عوارض خروج از کشور در سفر سوم 440 هزار تومان می‌شود؛یعنی اندازه یک سفرآنتالیا! »
مخالفت بهارستان با افزایش سه برابری عوارض خروج
«سیده فاطمه ذوالقدر» عضو هیأت رئیسه کمیسیون فرهنگی مجلس در گفت‌و‌گو با ایسنا احتمال می‌دهد که ردیف بودجه مربوط به عوارض خروج از کشور در کمیسیون‌های تخصصی و کمیسیون تلفیق بودجه به شکلی که دولت پیشنهاد داده است، تصویب نشود. ذوالقدر این افزایش را منطقی نمی‌داند ومی گوید:«اصلاً این استدلال که مسافرانی که به خارج سفر می‌کنند، پول دارند و باید هزینه بیشتری برای این کار بپردازند استدلال درستی نیست.»
به اعتقاد ذوالقدر افزایش سه برابری باری بر دوش خانواده‌های متوسط خواهد بود، چون ثروتمندان با عوارض 500 هزارتومانی هم به سفر خود ادامه می‌دهند. پیشتر «علی اصغر مونسان» رئیس سازمان میراث فرهنگی به خبرنگاران گفته بود که از خروج هر مسافر از کشور قرار است در لایحه جدید 40هزار تومان به گردشگری برسد. در حال حاضر از هر 75 هزارتومان 10 هزارتومان به میراث فرهنگی می‌رسد. ذوالقدر در واکنش به این سخن می‌گوید:«راهکار افزایش درآمد این سازمان شیوه‌ای که دولت در لایحه پیشنهاد داده است، نیست. سازمان میراث فرهنگی و گردشگری باید بسترهای رونق صنعت گردشگری را به نحوی رونق دهد که از ناحیه سفر مسافران خارجی به ایران درآمدهایش افزایش یابد نه اینکه فشار را بر مردم خودمان افزایش دهد تا ضعف مدیریتی خود را جبران کند.»
«رضا رشید پور» هم روز گذشته در برنامه «حالا خورشید» در واکنشی کنایه‌آمیز به انتقادهای ایرانی‌ها پرداخت:«مگر مسئولان محترم قول نداده بودند که درآمد کشور را از محل گردشگری افزایش بدهند، حالا هم در تصمیمی کاملاً درست می‌خواهند درآمد کشور را بالا ببرند. حالا دیگر فرق ندارد این درآمد از محل گردشگر ما یا آنها و یا برج ایفل ما یا آنها باشد.» او به مخاطبان برنامه خود گفت:«مگر خودتان نمی‌گفتید که رفتن به کیش گرانتر از رفتن به استانبول است حالا مسئولان کاری کردند که هزینه‌ها یکسان شود.» او در نهایت طعنه زد:«اگر با همین فرمان پیش بروند برای خروج باید وثیقه بگذاریم.»
هزینه خوشگذرانی گردشگران!
«سعید باستانی» سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس هم در گفت‌و‌گو با ایسنا از مخالفت بهارستانی‌ها خبر می دهد و می‌گوید:«مجلس با سه‌برابر شدن عوارض خروج از کشور موافقت نمی‌کند.» به گفته او اگر استدلال دولتمردان این باشد که هموطنانی که به خارج از کشور سفر می‌کنند، درآمد بالایی دارند پس باید هزینه «خوشگذرانی‌شان» را هم بپردازند، باید گفت وقتی مشخص نیست چه میزان از سفرها سفرهای تفریحی است چرا باید آحاد مردم را درگیر تصمیمی کرد که موجب مضاعف شدن فشار اقتصادی بر مردم می‌شود؟
ایران بالاترین عوارض خروج از کشور در جهان را می‌گیرد
«محمدرضا پوینده» مدیرعامل و رئیس هیأت مدیره صندوق احیای سازمان میراث فرهنگی هم در کانال تلگرام خود با احتساب درآمد سرانه ایرانی‌ها می‌نویسد:«افزایش سه برابری و تصاعدی عوارض خروج از کشور، دولت ایران را در رأس کلیه کشورهای جهان در مبلغ اخذ عوارض خروج از کشور قرار می‌دهد.» او هشدار می‌دهد:« این اتفاق نه تنها باعث افزایش تورهای ورودی به کشور نخواهد شد که مشکلات متعددی را برای فعالان بخش خصوصی در هر سه حوزه تخصصی میراث فرهنگی، صنایع دستی و بویژه در حوزه گردشگری ایجاد می‌کند.» پوینده همچنین می‌گوید:«افزایش عوارض، سفرهای سالانه متعدد پنج میلیون ایرانی مقیم خارج از کشور به ایران را که خود واجد ارزش های فراوان اقتصادی برای کشور است، نیز با کاهش محسوسی مواجه خواهد کرد.»
عوارض دهه شصتی
لایحه دریافت عوارض خروج از کشور در سال 1364 با توجه به شرایط ویژه آن دوره و کمبود درآمدهای دولت و در زمان جنگ تحمیلی، تقدیم مجلس شورای اسلامی شد. شورای نگهبان در نظر تأییدی خود در نامه شماره 4041 اعلام می‌کند: «حق مسافرت و آزادی سفر از اعمال عادی و حقوق مسلم فردی و اجتماعی هر شخص است که طبق
اصل 20 قانون اساسی همگان از آن برخوردارند و برحسب بند 7 اصل سوم قانون اساسی بر حسب قانون باید تأمین شود. سلب این حق در شرایط عادی با موازین شرعی و قانون اساسی مغایرت دارد، ولی نظر به وضع فوق‌العاده فعلی و جنگ تحمیلی با اکثریت آرا تأیید شد.»
دلار رو که گران کرد عوارض هم رو گران کرد پس به یکباره آتیش زدن به گردشگری و مسافرتهای خارجه