با انتشار گزارش تفریغ بودجه سال 1395 كل كشور كه بر اساس آن 95 درصد منابع و نیز 87 درصد مصارف بودجه این سال محقق شده است، سئوالی كه برای بسیاری از شهروندان ایرانی و نیز كارشناسان مطرح می شود این است كه چرا در همین سال بودجه بسیاری از نهادهای حساس و حیاتی كشور به میزان قابل توجهی محقق نشد؟ نهادهایی مثل ستاد احیای دریاچه ارومیه كه مدیران ارشد آن بارها از عدم تحقق بودجه در مورد آن گلایه كردند.
به گزارش «تابناك»، عادل آذر، رئیس دیوان محاسبات كشور روز گذشته گزارش تفریغ بودجه سال 1395 كل كشور را به همراه جزئیاتی از نحوه تأمین منابع و نیز مصارف بودجه این سال در صحن علنی مجلس شورای اسلامی قرائت كرد كه ابهامات فراوانی را در مورد نحوه عملكرد مدیران ارشد دولت یازدهم در رابطه با نحوه توزیع بوجه در این سال به وجود آورد.
رئیس دیوان محاسبات كل كشور در صحن علنی مجلس و در رابطه با منابع بودجه سال 95 از تحقق 95 درصدی این بودجه كه مبلغ كل آن نهصد و هشتاد و دو هزار و هشتصد و هفده میلیارد تومان بود خبرداد و میزان پیش بینی منابع عمومی دولت را نیز بالغ بر دویست و نود و چهار هزار و سیصد و نود و چهار میلیارد تومان عنوان كرد كه 97 درصد آن محقق شده است.
آذر با اعلام میزان پیش بینی منابع عمومی دولت كه بالغ بر چهل و یك هزار و یكصد و سی و چهار میلیارد تومان بوده و 77 درصد آن محقق شده است، میزان پیش بینی منابع بودجه شركت های دولتی، بانك ها و موسسه های انتفاعی وابسته به دولت را نیز بالغ ششصد و هشتاد و هفت هزار و چهل و سه میلیارد تومان دانست كه 95 درصد آن محقق شده است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود نیز و در مورد میزان تحقق مصارف بودجه سال 95 میزان پیش بینی مصارف را معادل یك میلیون و پنج هزار و هشتصد و سه میلیارد تومان عنوان كرد كه بر اساس بررسی های دیوان محاسبات، 91 درصد آن محقق شده است و مصارف عمومی و مصارف اختصاصی دولت نیز به ترتیب 87 درصد و 79 درصد محقق شده است.
بر اساس گزارش دیوان محاسبات كل كشور كه خبر از تحقق میزان بالایی از منابع و مصارف بودجه سال 95 می دهد، ابهام هایی در مورد چرایی عدم تحقق بودجه بسیاری از نهادهای مهم و حیاتی كشور در همین سال مورد اشاره مطرح می شود.
در سال 95 جدا از برخی مراكز و نهادهای دولتی مهم مثل وزارت بهداشت و درمان، وزارت كار و نیز بسیاری از دانشگاه های كشور كه از عدم تحقق بودجه های خود به صورت كامل شكایت داشتند، سازمان حفاظت محیط زیست و نیز ستاد احیای دریاچه ارومیه نیز از عدم پرداخت كامل بودجه های مصوب به این نهادها گلایه مند بودند.
در سال 95 بسیاری از اداره كل های استانی سازمان محیط زیست از جمله اداره كل استان آذربایجان غربی از عدم تحقق بخش زیادی از بودجه های مصوب این اداره كل خبر دادند و ضمن گلایه از تنظیم بودجه های غیر واقعی و افزایش خسارت های این بی توجهی به محیط زیست استان، تنها راه خروج از مسئله را شناسایی منابع جدید درآمدی دانستند.
همچنین ستاد احیای دریاچه ارومیه كه از سال 1393 به صورت رسمی كار خود را به منظور احیای این دریاچه آغاز كرد و بر اساس مستندات موجود و نیز گفته های مسئولان ارشد، سالانه 2 هزار میلیارد تومان بودجه برای آن اختصاص یافته بود، در سال 95 با مشكل شدید بودجه مواجه شد و بخش عمده ای از منابع مالی این ستاد یعنی معادل 90 درصد پرداخت نشد.
مسعود تجریشی مدیركل تلفیق و برنامه ریزی ستاد احیا در زمستان سال 95 و در گفت و گو با «تابناك»، ضمن اشاره به اختصاص سالانه 2 هزار میلیارد تومان بودجه برای احیای دریاچه ارومیه و لزوم تأمین این بودجه در موعد مقرر، افزود: تنها 10 درصد از بودجه مورد اشاره یعنی مبلغ 200 میلیارد تومان آن هم در فصل سرد سال به ستاد اختصاص یافت كه نه تنها نیازهای اجرایی این ستاد را تأمین نمی كند بلكه به دلیل پرداخت دیرهنگام و بازه زمانی زمستان، عملاً قابلیت استفاده چندانی را نخواهد داشت.
صرف نظر از اینكه با مبلغ 2 هزار میلیارد تومان چه اقداماتی ممكن بود در مسیر احیای دریاچه ارومیه رخ بدهد كه با عدم پرداخت آن رخ نداد و یا این مهم كه پرداخت 200 میلیارد تومان چه فرصت هایی را از مسئولان اجرایی برای احیای دریاچه گرفت، سئوال مهم و اساسی این است كه چرا میزان پیش بینی بودجه ستاد احیای دریاچه ارومیه (2 هزار میلیارد) با مبلغ تحقق یافته (200 میلیارد) تفاوت فاحش و چشمگیری دارد؟
اگر منابع و مصارف بودجه سال 95 به میزان بالایی (95 درصد) تحقق یافته است، پس چرا در مورد ستاد احیای دریاچه ارومیه تنها 10 درصد بودجه محقق شد؟
اگر بپذیریم 90 درصد بودجه ای كه در رابطه با دریاچه ارومیه محقق نشد را می توان در قالب 5 درصد بوجه كل كشور كه تحقق نیافت تعریف كرد، باز هم سئوال مهم و اساسی این است كه آیا واقعاً اهمیت و حساسیت دریاچه ارومیه آنقدر نبود كه پیش از تحقق بودجه در بخش های دیگر دولتمردان به تحقق اعتبارات این موضوع حساس شوند؟
با شرایطی كه در رابطه با بودجه ستاد احیاء دریاچه ارومیه در سال 95 پیش آمد و البته این موضوع در سال 96 نیز تكرار شد، این احتمال وجود دارد كه مسئولان اجرایی بودجه های اختصاصی این ستاد را در بخش های مختلف دیگر هزینه كرده باشند كه البته این اقدام نیز بر اساس قانون تخلف است.
همانطور كه آمد علی رغم تحقق 95 درصدی بودجه كل كشور در سال 95 ، بودجه نهادهای بسیاری از دستگاه های دلتی با اختلاف چشمگیری نسبت به میزان پیش بینی ها محقق نشد كه دریاچه ارومیه و ستاد احیاء تنها یكی از نمونه های آن بود؛ اشكالی كه به نظر موضوعی جدیدی نیست و در آینده نیز تكرار خواهد شد.
به اين مسئله بايد اين نكته افزود كه در سال 95 ، بودجه بسياري از نهادها و ارگان هاي كشوري با درصد بالايي محقق شد و اين به خوبي بيانگر آن است كه مسئولان براي بسياري از وظايف و موضوعات ديگر اهميتي به مراتب بالاتر از مشكلاتي چون خشك شدن درياچه اروميه قائل مي شوند.