عقب نشینی ترامپ، بازدید نمایندگان از زندان اوین، اهداف آمریکا از انتقال داعش به افغانستان، سرگردانی هزاران مسافر در فرودگاه امام، ایراد‌های قدیمی در طرح ترافیک جدید و قوه قضائیه و انتظاراتی که می‌تواند تحقق یابد، از محور‌هایی است که موضوع گزارش‌های خبری و تحلیلی روزنامه‌های امروز شده است.
به گزارش «تابناک»؛ روزنامه‌های امروز چهارشنبه یازدهم بهمن، در حالی بر پیشخوان مطبوعات کشور قرار گرفتند که تحلیل مقام معظم رهبری در جلسه خارج فقه روز گذشته درباره هدف امریکا از انتقال داعش به افغانستان یکی از محور‌های اصلی آن‌ها محسوب می‌شود. عقب نشینی ترامپ و گزارش‌ها و تحلیل‌هایی درباره بودجه ۹۷ و جلسات محرمانه برای تصویب آن از موضوعاتی است که در صفحات اول تعدادی از روزنامه‌ها به چشم می‌خورد.
روزنامه‌های اطلاعات، جمهوری اسلامی، حمایت، خراسان، رسالت، شهروند، قدس و کیهان این بخش از بیانات رهبر انقلاب در جلسه خارج فقه روز گذشته مبنی بر اینکه «آمریکا با انتقال داعش به افغانستان در پی توجیه حضور خود در منطقه است» به عنوان تیتر اول شماره امروز خود انتخاب کردند. سایر روزنامه‌ها نیز این خبر را در بخش‌های دیگر صفحه نخست خود پوشش دادند.
روزنامه اعتماد نیم صفحه نخست خود را به موضوع اصلاح طلبی اختصاص داده و با چاپ تصویر و گفت وگویی از ابراهیم اصغرزاده از فعالان سیاسی اصلاح طلب این موضوع را بررسی کرده است. سرمقاله امروز این روزنامه را نیز غلامرضا ظریفیان با عنوان «چهار کارویژه اصلاح‌طلبان» نوشته است.
روزنامه آرمان امروز که تیتر نخست خود به «قفل یارانه از پای دولت باز نشد» اختصاصی داده بود، از شکست ایده جراحی اقتصاد ایران در بودجه ۹۷ با رد بخش‌هایی از آن در کمیسیون تلفیق خبر داده است. سرمقاله امروز آرمان با عنوان ضرورت نقد ۴۰ سالگی انقلاب را فاضل میبدی نوشته است.
روزنامه قانون نیز تیتر نخست خود با عنوان «تنفس مصنوعی به اصل ۲۷ قانون اساسی» را از گزارش امروزش درباره تنظیم لایحه‌ای برای احیای این اصل قانونی انتخاب کرده است.
در ادامه تعدادی از یادداشت ها، سرمقاله‌ها و گزارش‌های منتشره در روزنامه‌های امروز را مرور می‌کنیم؛
ضرورت نقد ۴۰ سالگی انقلاب
محمدتقی فاضل میبدی، محقق و پژوهشگر حوزه علمیه قم در سرمقاله امروز روزنامه آرمان امروز با توجه به نزدیک شدن سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی نوشت: یکی از کار‌های ضروری طی ۴۰ سال گذشته در آستانه سالگرد پیروزی انقلاب، نقد سال‌های گذشته از جهت‌های سیاسی، اقتصادی، سیاست خارجی، امنیتی و تمام ابعادی که مربوط به سیستم مدیریتی می‌شود، بوده تا معلوم شود واقعا چند گام جلوتر رفته‌ایم، درجا ایستاده‌ایم یا عقبگرد کرده‌ایم؟
در بخشی از این یادداشت آمده است: آیا عدالت اجتماعی هست یا کمتر شده؟ آیا آزادی به معنای واقعی بیشتر یا کمتر شده؟ تا چه‌اندازه به قانون اساسی با همه نقد‌هایی که ممکن است بدان وارد باشد، عمل می‌شود؟ واقعا سیستم مدیریتی جامعه ما روزبه‌روز قوی‌تر شده است؟ یاران انقلاب روز به‌روز کمتر یا بیشتر شده‌اند؟ آسیب‌های اجتماعی مثل طلاق، اعتیاد، قتل، اختلاس و... هر سال روند کاهشی داشته است؟ درواقع همه این موارد باید مورد بررسی قرار بگیرد و اگر اشکالی داشتیم، بگوییم. وقتی بیماری در بیمارستان چکاب می‌شود از بازگویی بیماری‌اش خودداری کنیم، بهبودی حاصل نخواهد شد. متاسفانه این اتفاق در کشور ما صورت نگرفته است. فرهنگ جامعه ما آیا فرهنگ ریاست یا فرهنگ تملق است؟ اگر جامعه‌مان را از لحاظ سیاسی، اقتصادی و فرهنگی درست اداره کنیم، مردم جذب دین می‌شوند، اما اگر در این عرصه‌ها موفق نباشیم، میلیارد‌ها تومان هم برای کار‌های فرهنگی هزینه کنیم، خروجی مطلوب ندارد. چون نگاه مردم به اعمال ماست.
مسأله مهم‌تر که در فرهنگ سیاسی و برخی رسانه‌هایمان باب شده، مشکلاتی است که آن را برگردن دشمن خارجی می‌اندازیم. درحالی که اگر کشوری بتواند اعتماد ملت خودش را جلب کند، بین ملت و دولت سلب اعتماد نباشد و اعتماد عمومی وجود داشته باشد، هیچ کشور خارجی‌ای توان رویارویی با آن را ندارد. هر کشوری به دنبال منافع خودش است. اگر بخواهیم همه مشکلاتمان را گردن دیگران بیندازیم، مشکلمان حل نمی‌شود. انقلاب آمد که سعه صدر، تسامح، تساهل و همزیستی با ادیان و مذاهب داشته باشد. کنار گذاشتن یک عضو زرتشتی از شورای شهر یزد می‌تواند آفت باشد. اقتصاد امروز ما تورم و رکود دارد. اما چرا ۴۰ سال است که نتوانسته‌ایم آن را حل کنیم؟ چرا هر روز شاهد نوسانات ارزی هستیم که عده‌ای را یک شبه پولدار و عده‌ای را بدبخت می‌کند؟ چرا روز بعد مردم در بازار سکه سرمایه‌گذاری می‌کنند و پول‌هایشان را از بانک‌ها بیرون می‌کشند؟ چرا این نوع بیماری‌های اقتصادی در کشور شیوع دارد؟ چون مردم نسبت به آینده بی‌اعتمادند؛ لذا می‌خواهند سرمایه‌ای که دارند را بیشتر کنند. از طرفی اقتصادمان فاقد ثبات است و همه این‌ها به عدم سرمایه‌گذاری خارجی در این کشور باز می‌گردد. امروز هیچ کشوری در دنیا نیست که منهای سرمایه‌گذاری خارجی رشد کند.
آقای روحانی با به ثمر رساندن برجام توانست راه تازه‌ای باز کند، اما آنقدر در داخل، همدست با ترامپ بر سر برجام زدند و فشار آوردند که سرمایه‌گذاری خارجی آن‌طور که باید صورت نگرفت. بعد از برجام مشکلات سر سفره مردم چندان حل نشد که مقصر خودمان هستیم که با دولت همراهی و همگامی نکردیم؛ بنابراین در مرحله نخست باید احزاب و روزنامه‌های آزاد را تقویت کنیم و براساس معیار‌های عقلانی و اخلاقی رقابت‌های سیاسی را صورت دهیم که با ارزش‌های انسانی و اسلامی مطابقت داشته باشد. یکی دیگر از آفت‌های بزرگ خروج مغز‌ها از کشور است که مخصوصا بعد از دولت‌های نهم و دهم شاهد فرار گسترده مغز‌ها بودیم. اگر بخواهیم درست فکر کنیم این بزرگترین درد است به‌طوری‌که اگر آمریکا هزاران کشتی نفت از ما می‌برد آنقدر آسیب نداشت که این همه مغز را از کشور فراری دهیم. چرا جوانان ما برای رفتن به آمریکا سر و دست می‌شکنند و به نظرشان بهشت موعود است؟ از یک طرف در خیابان مرگ بر آمریکا می‌گوییم و از طرف دیگر جوانان تحصیلکرده ما صف کشیده‌اند که به آمریکا بروند! کجای کار می‌لنگد؟ برای اینکه ما نتوانستیم نخبگان را جذب کنیم و آسایش و آرامش آن‌ها را فراهم سازیم. اگر دلسوز این انقلاب که برایش این همه خون دادیم و هزینه کردیم، هستیم باید نقد مسئولان را داشته باشیم. اینکه عملکرد مسئولان مورد ارزیابی قرار بگیرد. اصلا خود قانون اساسی را در سالگرد انقلاب نقد کنیم که دریابیم چقدر به ظرفیت‌هایش عمل شده و آیا ایرادی دارد یا ندارد.
مسئولان ارباب رجوع شوند
کورش شجاعی در بخشی از یادداشت روز روزنامه خراسان نوشت: امیدواریم این فضای برچیده شدن نرده‌ها و حائل‌ها و فاصله‌ها بین مسئولان و مردم، مقطعی و دوره‌ای نباشد و ادامه پیدا کند تا اولا مردم، مسئولان را که اساسا شأن شان «خدمت گزاری» و در «استخدام» ملت بودن و خدمت بی منت به دین و میهن و مردم است از خودبدانند و ثانیا همه مسئولان با «زندگی» کردن با مردم و ارتباط مستمر با ایشان از گلایه‌های شان، از مطالبات شان و از رنج‌های شان به طور مستقیم و بدون واسطه اطلاع پیدا کنند و البته که این مهم جز با مردم بودن و با مردم زیستن و در میان مردم نفس کشیدن میسر نمی‌شود که اگر می‌شد بسیاری از مشکلات و نارضایتی‌ها یا پیش نمی‌آمد یا به مسأله و سپس به بحران تبدیل نمی‌شد و این روز‌ها شاهد این همه سوال و خواسته، انباشت مطالبات به حق مردم عزیزمان در زمینه‌های گوناگون نبودیم، حال که این حرکت شایسته و البته لازم به نوعی توسط برخی ائمه جمعه آغاز شده انتظار است که همه مسئولان در قوای سه گانه حقیقتا با توده‌ها و اقشار گوناگون مردم مأنوس و محشور شوند (آن تعداد از مسئولانی که همیشه با مردم بوده اند، هستند و خواهند بود که اجرشان با خدای شهیدان) تا از بن دندان با زندگی مردم چه آنان که در رفاه کامل اند چه آنان که در حد متوسط شرایط اقتصادی قرار دارند و چه عزیز هموطنانی که به سختی روزگار می‌گذرانند و بعضی‌های شان توان مراجعه به پزشک و تهیه دارو ندارند و برخی شان حتی به نان شب محتاجند!
باید حرف دل بلکه درد ورنج پدر و مادرانی راکه چند فرزند تحصیل کرده آماده کار، اما بیکار و ازدواج نکرده دارند از زبان خودشان شنید، باید بغض فروخورده بسیاری از بازنشستگان عزیز را محرم اسرار شد و باید ... تا شاید مسئولان واقعی‌تر و بیشتر از خواسته‌ها و انتظارات به حق مردم آگاه شوند و پس از آن دقیق‌تر و موثرتر و به هنگام‌تر چاره اندیشی و تصمیم گیری کنند.
همچنین بد نیست و البته لازم و ضروری است که خدمت گزاران مردم در قوای سه گانه و تمامی وزارتخانه‌ها و نهاد‌ها و سازمان‌ها برای اطلاع بیشتر از آن چه در جامعه و سازمان‌ها و ادارات دولتی و غیردولتی و محاکم قضایی و ... می‌گذرد علاوه بر تقویت نهاد‌های نظارتی هر از گاهی فردی امین یا خودشان را به صورت ناشناس به کسوت ارباب رجوع درآورند مثلا به شهرداری، فرمانداری و ... برای انجام کاری مراجعه کنند تا ببینند چه خبر است؟ برخی مسئولان وزارت بهداشت در هیبت یک بیمار آن هم از جنس مردم عادی بی پارتی و بی رابطه به یک مرکز درمانی مراجعه کنند و ببینند با یک بیمار چگونه رفتار می‌شود؟ برخی از خدمت گزاران مردم در وزارت آموزش و پرورش به صورت ناشناس و در قامت یک معلم یا ارباب رجوع به یکی از ادارات آموزش و پرورش مراجعه کنند و ببینند چه خبر است؟
هر از گاهی مسئولی به عنوان یک مؤدی سری به اداره دارایی بزند، مسئولان گاهی به تامین اجتماعی سربزنند، امین ها، ماموران یا مسئولانی هر از گاه سری به شرکت برق، آب و فاضلاب، شرکت گاز، گمرکات، بانک ها، کلانتری ها، زندان‌ها و ... بزنند تا ببینند چه خبر است؟ قضات پاکدست و مومن قوه قضاییه هر از گاهی ناشناس به عنوان شاکی یا متشاکی سری به دادسرا‌ها و محاکم قضایی بزنند و چگونگی رفتار و برخورد کارکنان و قضات را به عینه مشاهده کنند تا ببیند چه خبر است؟
خلاصه نظارت مستمر و مراجعه به عنوان ارباب رجو به همه جا از جمله ضرورت‌هایی است که باید وجهه همت بیشتری قرار گیرد تا مسئولان رده بالا هر مسئول، مدیر، کارمند، قاضی پزشک، پلیس و ... را که با مردم رفتار شایسته و مناسب دارند، مورد تشویق و قدرشناسی قرار دهند و مدال «وظیفه شناسی» و «وجدان کاری» به سینه هایشان بیاویزند و، اما آنان را که در هر نهاد و سازمان و اداره و محکمه‌ای به جای خوش رفتاری با مردم و راه انداختن کار ارباب رجوع و خدمت بی منت، دچار سوء رفتار، رشوه خواری و سنگ اندازی در کار مردم هستند، متناسب با کوتاهی، قصور، اهمال و یا جرمشان مجازات کنند. به راستی آیا کسی تردیدی در این واقعیت آشکار دارد که هرچه شناخت مسئولان از جامعه و مردم و انتظارشان بیشتر باشد و فاصله شان با مردم کمتر و نرده‌ها و حفاظ‌ها برداشته‌تر و گوش‌ها برای شنیدن، شنواتر، اوضاع جامعه به سامان‌تر خواهد شد، رضایتمندی بیشتر، همدلی‌ها افزون‌تر و چراغ امید‌ها در دل‌های مردم روشن تر.
چهار کارویژه اصلاح‌طلبان
غلامرضا ظریفیان در سرمقاله امروز اعتماد با عنوان چهار کارویژه اصلاح طلبان نوشت: اصلاح‌طلبان از مدتی قبل به این نکته که صرفا به سیاست توجه کنند، نظر دارند، اما لازم است که به این نگاه تعمیق بخشیده و آن را تقویت کنند تا علاوه بر گسترش دامنه خود در عرصه سیاست، بتوانند یک کارویژه سیاسی برای اصلاح امور و دموکراتیک کردن سازوکار‌ها در نظام سیاسی برای خود تعریف کنند و به مسائل اجتماعی نیز بپردازند. در شرایط کنونی دچار مسائل عدیده اجتماعی هستیم. یکی از شاخصه‌های این حوزه نیز عدالت اجتماعی و توزیع عادلانه ثروت است. جامعه ما از یک سازوکار مناسب رفاهی محروم بوده و بخشی از جامعه با حداقل‌های معیشتی زندگی می‌کنند. اصلاح‌طلبان در کنار تاکید بر دموکراسی باید نسبت به توزیع عادلانه ثروت نیز توجه داشته باشند.
اصلاح‌طلبان به دلیل نقش مهمی که در انتخابات‌های مختلف کشور و برآمدن این دولت داشته‌اند؛ می‌توانند نقش پیشگامی در این زمینه داشته‌باشند. دولت نگاه همدلانه‌ای نسبت به اصلاح‌طلبان دارد همچنین اصلاح‌طلبان نیز در عین انتقاد نگاهی همدلانه نسبت به دولت دارند. از همین رو با توجه به شرایط کنونی می‌توان به شکل جدی‌تری به موضوع توزیع عادلانه ثروت و کاهش فاصله طبقاتی تاکید کرد. اصلاح‌طلبان باید هم به لحاظ نظری و هم به لحاظ عملی بر این موضوع تاکید و اصرار داشته‌باشند. برای مثال در مورد زمینه بودجه گام‌هایی موثر برداشته شد. بنابراین توجه به امور اجتماعی چه بخش اشتغال چه بخش مبارزه با تبعیض و فساد از اموراتی است که اصلاح‌طلبان باید نسبت به آن توجه کنند و صدای بلندتر جامعه درمورد نیاز‌های مردم در این عرصه باشند. هر چه جامعه دموکراتیک‌تر شود و گردش اطلاعات آزادتر باشد طبعا اتفاقات مثبتی در زمینه معیشت رخ خواهد داد. با این حال اصلاح‌طلبان باید در مورد مقوله عدالت اجتماعی و کاهش فاصله طبقاتی حساسیت داشته‌باشند، برای آن مفهوم‌سازی و تئوری‌پردازی کنند و در این حال برنامه‌های عملیاتی و طرح‌های قابل اجرا ارایه کنند.
اولویت بعدی مسأله کلیدی و اساسی گفت‌وگو است. در جامعه ما به خصوص در جامعه سیاسی کمتر گفت‌وگو دیده می‌شود. البته گفت‌وگو نه گفت و شنود. یعنی دیالوگ داشتن نه فقط کسی بگوید و کسی بشنود. گفت‌وگوی میان اصلاح‌طلبان ضرورت جدی است چرا که اصلاح‌طلبان باید بتوانند استراتژی روشن‌تری در مورد مسائل اجتماعی داشته‌باشند. گفت‌وگوی میان اصلاح‌طلبان و جناح‌های مختلف به خصوص اصولگرایان معتدل کشور در مورد مسائل اساسی نیز باید مورد توجه قرار گیرد. گفت‌وگو‌هایی با محور منافع ملی، سیاست خارجی، مسائل حکمرانی خوب و شایسته و... باید به شکل جدی مطرح و متناسب با آن راهکار‌های جدی ایجاد شود. تلاش برای هر نوع مبارزه با خشونت در جامعه اولویت سوم است. جامعه ما در زمینه‌هایی مستعد خشونت است در حالی که خشونت چیزی جز خشونت در پی ندارد. باید تلاش کرد تا در جامعه امید و اعتماد ایجاد شود. مبارزه بنیادین با مساله رفع خشونت و کمک به عملیاتی شدن برنامه‌های اورژانسی و کوتاه‌مدت برای اینکه جامعه احساس کند به معضلاتش توجه شده از اهمیت بسیاری برخوردار است. از سویی باید تلاش شود تا کدورت میان جناح‌ها هم برطرف شود. مبارزه جدی با فساد و تبعیض هم از جمله دغدغه‌های اصلاح‌طلبان است. تصور جامعه از میزان فساد و تبعیض بیشتر از میزان واقعی آن است. در این زمینه هم باید عزم ملی ایجاد کرد که اصلاح‌طلبان می‌توانند پیشگام باشند. اصلاح‌طلبان باید در مورد مسائلی، چون شفاف کردن مبادی امور، مخالفت با رانت و ویژه‌خواری و بهره‌مندی از ژن‌های برتر گام‌های جدی بردارند.
فعالان اقتصادی در انتظار تصویب بودجه
شهباز حسن‌پور، عضو کمیسیون تلفیق طی یادداشتی در روزنامه ایران با موضوع قرار دادن تصویب بودجه ۹۷ در مجلس نوشت: اظهار نظر و رأی دادن حق اساسی نمایندگان است. یکشنبه گذشته نمایندگان از این حق استفاده کرده و به رد کلیات لایحه بودجه رأی دادند. اما شواهد و قرائن حاکی است نمایندگان امروز به کلیات لایحه رأی مثبت خواهند داد. زیرا پس از فراز و نشیب‌های بسیار، بحث‌ها و گفت: وگوها، در کمیسیون تلفیق و صحن علنی به نتیجه رسیده و بسیاری از خواست‌های نمایندگان تأمین شده است. اگر دغدغه دیگری هم باقی مانده است، می‌توان در جریان بررسی جزئیات و بند‌های لایحه آن را در صحن به بحث گذاشت. نمایندگان بویژه این واقعیت را در نظر دارند که شرایط کشور اقتضا می‌کند بیش از این مردم و فعالان اقتصادی را در انتظار نگه نداریم. مردم و فعالان اقتصادی چشم انتظار تصویب بودجه در مجلس هستند تا براساس آن، راهبرد‌های اقتصادی خود را برای سال آینده تعیین کنند. بنابراین، همچنان که باید دخل و خرج کشور در سال آینده را مشخص کرد، باید به حوزه اقتصاد کشور نیز فرصت داد تا براساس رویکرد کشور در سال آتی، چشم‌انداز‌های خود را تعریف کند.
این موضوع از این نظر اهمیت دارد که در کمیسیون تلفیق، پیشنهاد‌های نمایندگان برای تعیین تکلیف مسأله یارانه‌ها لحاظ شد و این مسأله برای نزدیک به ۵۰ میلیون نفر از مردم اصلاح شد. همچنین اوراق قرضه به عنوان دومین دغدغه نمایندگان سرانجام با این تدبیر حل شد که ۲۰ هزار میلیارد تومان از بدهی دولت در این ناحیه کاسته شد. این تصمیم‌ها در کمیسیون تلفیق، امید و خوشبینی بیشتری برای رأی آوری کلیات لایحه ایجاد می‌کند.
نمایندگان از طیف‌های مختلف به این واقعیت توجه دارند که کشور در شرایط حساسی قرار دارد. این شرایط اقتضا می‌کند که مردم از دولت و مجلس پیام واحدی، توأم با هماهنگی و همدلی بشنوند. نمایندگان این واقعیت را هم در نظر دارند که دولت نیز جز تأمین مطالبات مردم و رفع دغدغه‌های نمایندگان آنان در مجلس، هدف دیگری ندارد. مردم هم توجه دارند که اتفاقات مجلس در زمینه لایحه بودجه، نه اختلاف نظر میان دولت و مجلس، بلکه بحث‌ها و رایزنی‌هایی برای رفع نیاز‌ها و دغدغه‌ها و پاسخ دادن به مطالبات آنان بوده است.
نمی‌توان انتظار داشت با یک لایحه مشکلات اقتصادی کشور به طور کامل حل شود. نه فقط لایحه بودجه براساس ظرفیت‌های کشور تدوین شده است، انتظارات نمایندگان از دولت و لایحه بودجه نیز باید متناسب با این ظرفیت‌ها باشد. اگر یکی از مشکلات مردم و دغدغه نمایندگان اشتغال است، باید توجه کنیم که در لایحه پیش‌بینی شده در سال آینده نزدیک به یک میلیون شغل ایجاد شود، هدفی بزرگ، اما کاملاً در دسترس است. دولت در زمینه تمرکززدایی، صیانت از محیط زیست، انتقال بین حوضه‌ای آب و نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی، گام‌های بلندی برداشته و در سال آینده نیز اقدامات بسیار مثبتی طراحی شده است.
مجموع این شرایط اقتضا می‌کند نمایندگان، البته با لحاظ دغدغه‌های خود به دولت اجازه دهند بتوانند راهبرد‌های خود را عملیاتی کند تا بتواند با تجارب ارزشمندی که در ۵ سال گذشته به دست آورده، شکوفایی اقتصاد را برای کشور به ارمغان بیاورد. اگر با همدلی دولت و مجلس، پیام روشنی به جامعه منتقل شود، دستیابی به رشد اقتصادی ۸ درصد و فائق آمدن بر غول بیکاری، دور از انتظار نخواهد بود.
