محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان، امشب در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دوم سیما به تشریح آخرین تحولات در عرصه سیاست خارجی پرداخت.
به گزارش «تابناک»؛ وی در ابتدا فرارسیدن دهه فجر را تبریک گفت و ادامه داد: اتفاقاتی که بعد از انقلاب رخ داده، سربلندی ویژه‌ای است. وقتی اتکا به مردم خودتان است و می‌توانید براساس حضور مردم در صحنه و این واقعیت که ما در ایران همه چیزمان به مردم خودمان متکی است. در اطراف ما کشورهایی هستند که همه چیزشان به خارج وابسته است و روی آرامش و امنیت را ندیده‌اند. امن‌ترین و با آرامش ترین کشور منطقه ایران است.
وزیر خارجه همچنین بیان کرد: دو دیدگاه وجود دارد؛ دیدگاهی که می‌خواهد امنیت را از داخل و پای صندوق‌های رأی تامین کند و همان حرفی که امام گفتند که مردم ولی نعمت ما هستند و این باید باور ما باشد. دیدگاه دیگر که می‌خواهد امنیت را از بیرون تأمین کند؛ مثل صدام که با خرید تسلیحاتی این امنیت را تأمین کند، کشورهای حاشیه خلیج فارس مجموعه 116 میلیارد دلار خرید تسلیحاتی داشتند. ایران به خودش و مردمش اطمینان دارد. این سیاست را دنبال کرده که به دنبال تامین امنیت از درون بوده و همواره به دنبال این بودیم که گفت‌وگو مبنا باشد.
ظریف گفت: برخی همسایگان ما بیشتر تلاش می‌کنند نشان دهند در خطر هستند، چون نگران هستند. شاهد بودید در سال گذشته در دولت اوباما سراسیمه به کمپ دیوید رفتند و الان با رقص شمشیر ذوق می‌کنند. اینها براساس تفکری است که برخاسته از اعتماد به نفس و اعتماد به مردمشان نیست. یا امنیت را به بهای پرداخت پول و یا وابستگی به خارج تأمین کنند. این دو دیدگاه متفاوت است. دیدگاه مبتنی بر وابستگی ممکن است، مورد حمایت قدرتمندان قرار بگیرد، ولی هیچ احترامی برای آنها قائل نیستند.
وی افزود: یک نماینده جمهوری اسلامی هر جا حضور یابد، درست است برخی با آن برخورد کنند ولی به دیده احترام نگاه می‌کنند.
وزیر خارجه خاطرنشان کرد: ما در ابتدا با لباسی که دوستان دیگر می پوشند، می آمدیم تا دکتر ولایتی این یقه را اختراع کردند، من آن زمان نیویورک بودم و آن زمان مثل الان نبود که در فروشگاه‌ها موجود باشد. همسرم لطف کردند یقه پیراهنم را در آوردند و آن زمان به سازمان ملل رفتم که یک دیپلمات هندی به من گفت، امروز شما با یک قیافه مرتب آمدید و این نظمی که در لباس شما هست باعث می‌شود با احترام بیشتری با شما برخورد شود
.
رئیس دستگاه دیپلماسی در ادامه به تغییرات جدید در وزارت خارجه پرداخت و گفت: ما دو تغییر در وزارت خارجه داشتیم که شاید بزرگترین ساختار وزارت خارجه از زمان انقلاب باشد. ما هم در سطح معاونت ها تغییر دادیم هم در لایه‌های مدیریتی. سابقا وزارت خارجه براساس معاونت‌های منطقه‌ای بود الان معاونت سیاسی و اقتصادی داریم و هشت دستیار وزیر در حوزه منطقه‌ای که تجربه کامل جدید است که امکان را فراهم کند دیپلماسی در خدمت اهداف اقتصادی کشور و اقتصاد مقاومتی باشد.
وزیر خارجه گفت: در دیپلماسی اقتصادی سه دفتر است شامل دفتر پایش روابط دوجانبه، دیپلماسی مقاومتی و همکاری‌های بین‌المللی.
وی افزود: این کار در لایه‌های مدیریتی وزارت خارجه ایجاد شد اما هدف تغییر اصلی ساختاری این بود که کارشناس را به مرحله تصمیم سازی نزدیک‌تر کنیم. در گذشته برای انتقال نظرات کارشناسان و برعکس، باید از چندین لایه عبور می‌کرد ما دو لایه را حذف کردیم.
وزیر خارجه ادامه داد: وزارت خارجه توانسته بعد از یک مطالعه و بررسی چندین ساله و بعد از تصویب ساختار آخر دی ماه ساختار را عوض و جانمایی ادارات را بهینه سازی کند، به شکلی که ادارات منطقه‌ای در یک جا باشند و ... .
رئیس دستگاه دیپلماسی گفت: تحول مهمی در وزارت خارجه صورت گرفته که امیدوارم همکاران من از این تغییر راضی باشند و همراهی کنند.
به گزارش فارس، وی درباره اینکه کار وزیر بیشتر شده، گفت: وزیر خارجه مسئول سیاست خارجی است و همه مراجعات در گذشته به وزیر می‌شده، ولی در لایه‌های متعددتر و اگر تصمیمی می‌خواست منعکس شود، باید از شش لایه منتقل می‌شد، الان سه تا چهار لایه و الان محور شدن کارشناس است نه وزیر خارجه.
وزیر خارجه در ادامه در خصوص برجام و اینکه آیا امکان بود که برجام به گونه‌ای نوشته نمی‌توانم ادعا کنم برجام از این بهتر نمی‌شد نوشته شود ولی می‌توانم ادعا کنم برجام که الان هست نه همه چیزی است که ما می‌خواستیم نه همه آن چیزی است که آمریکایی‌ها می‌خواستند.
وی گفت: برخی در دوستان ما به گزارش گروه بین‌المللی بحران رجوع کردند که ما اصرار کردیم کلیه تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای باید یک جا برداشته شود. آمریکایی‌ها محدودیت‌های خود را داشتند و برای برداشتن تحریمها باید به کنگره مراجعه می‌کردند و با این شرایط توانستیم برجام را به شکلی تدوین کنیم که تنها شکل ممکن بود.
ظریف خاطرنشان کرد: ترامپ در سخنرانی‌اش در اردیبهشت 95 و قبل از اینکه کاندید حزب جمهوری خواه بشود در ایپک گفت: اولین اولویت من پاره کردن برجام است و تقریبا 390 روز از ریاست جمهوری ایش گذشته است. نه اینکه علاقه‌مند به برجام شده بلکه برجام به عنوان سند بین‌المللی دارای شرایطی بود که دور و بری‌های ترامپ به او گفتند که اگر کنار بزنی آمریکا منزوی می‌شود. دولت آمریکا هیچ گاه با ایران سر سازگاری نداشته، چون ایران نگرش جدید به حکمرانی و زمامداری ایجاد کرده است.
وی گفت: ترامپ وقتی می‌خواست به منطقه بیاید گفت تا صدها میلیارد دلار قرارداد نبندم نمی‌آیم به منطقه. هیچ گاه نگاه مثبت به آمریکا نداشتیم. کلمه به کلمه برجام براساس عدم اعتماد نوشته شده است. کمتر سند بین‌المللی داشته باشید که اینقدر طولانی باشد.
وزیر خارجه افزود: آنچه ترامپ انجام می‌دهد قابل پیش بینی بود. ما توقع از آمریکا نداشتیم که برجام را با حسن نیت اجرا کند. در جای جای برجام نوشته شده طرف‌ها باید با حسن نیت انجام دهند چون این توقع را از آمریکایی‌ها داشتیم که جز این را انجام دهد. در این مدت بیشتر قرارداد و فاینانس بسته شده است.
ظریف گفت: مجموعه کشورهای صنعتی چند روز پیش رده‌بندی ریسک ایران که در دولت هشتم و نهم به هفت رسیده بود سال گذشته به 6 رسید و امسال با وجود ترامپ به 5 رسیده است.
وی همچنین عنوان کرد: اگر دولت کلینتون روی کار آمده بود احتمال اینکه با این میزان خصومت نسبت به برجام نگاه کند کمتر بود ولی اینکه بخواهد خیلی با صداقت با برجام برخورد کند توقع نداشتیم. دولت ترامپ یکی از مشکلاتی که با برجام دارد این است که اوباما مذاکره کرده و این مشکل را خانم کلینتون نمی‌داشت و برای ایشان مشکل کمتری بود که این یادگار دوران اوباما است. ترامپ تنها یادگار از اوباما را که نتوانست دست بزند، برجام بوده است.
وی خاطرنشان کرد: ترامپ از برجام بسیار ناخرسند است و تلاش دارد روش‌هایی را پیدا کند که برجام را نابود کند به همین خاطر می‌خواهد به حوزه‌هایی وارد شود که خارج از برجام است. برجام تلاش کرده یک حوزه اختلافی را بدون اینکه حوزه‌های اختلافی دیگر را حل و فصل نماید، حل کند.
ظریف گفت: ما تصمیم گرفتیم بحث موشکی را خارج کنیم. نه اینکه ما نگران باشیم درباره مسائل امنیتی حرف بزنیم، ما در این زمینه حرف زیاد داریم. طرف های مذاکره ما کشورهایی هستند که سال گذشته فقط به منطقه ما 116 میلیارد دلار سلاح فروختند، در حالی که کل بودجه نظامی ما 12 تا 16 میلیارد دلار است. ما حرف برای گفتن زیاد داشتیم ولی توافقی که شد این بود که موضوع هسته‌ای بدون پرداختن به موضوعات دیگر حل شود.
وزیر خارجه بیان کرد: برجام فقط با یک حوزه وارد بحث شده است. آنچه ما می‌گوییم و اروپایی‌ها و البته روسیه و چین محکمتر از اروپا بر آن تأکید می کنند این است که برجام توافقی در قالب عدم توافق در دیگر حوزه‌ها.
وی افزود: آمریکا تلاش می‌کند که واقعیت را تغییر دهد. آنچه واقعیت روی زمین است، برجام است که قطعنامه 2231 و طولانی‌ترین قطعنامه است. آمریکایی‌ها تلاش می‌کنند اعتراض کنند و ما تأکید می‌کنیم بر آنچه وجود دارد و مبنای حقوقی بین‌المللی است.
به گزارش فارس، رئیس دستگاه دیپلماسی درباره معاملات بین‌المللی خاطرنشان کرد: الان نفت‌مان را به راحتی می‌فروشیم، پول نفت را دریافت می‌کنیم و در برخی موارد توافق‌هایی با برخی کشورها داشتیم که چه میزان آن را با یورو بگیریم یا با ارزهای محلی که این توافقات از قبل بوده است. با یکی دو کشور چین و یک مقدار کره جنوبی است که مشکل داریم با اروپا، ژاپن و هند پولمان را دریافت می‌کنیم، یک محذوراتی با چین است که دلایل غیر برجامی دارد.
وی گفت: در حوزه‌هایی محدودیت داشتیم، الان محدویت نداریم. الان بالای دو و نیم میلیون بشکه نفت می‌فروشیم و اگر بازار کشش داشته باشد می‌توانیم بیشتر بفروشیم و هیچ محدودیتی در فروش نداریم. بعد از توافق ژنو این فرصت را پیدا کردیم که ماهی 600 میلیون دلار وارد کشور کنیم.
ظریف همچنین تصریح کرد: تحریم‌های اولیه هیچ ربطی به برجام ندارد. ما از روز اول می‌دانستیم برای برداشته شدن محدودیت‌های دلاری، باید تحریم‌های اولیه برداشته شود. برای معامله با یورو و سایر ارزها مشکلی نداریم. البته برخی معضلات هست چون برخی ارزها به دلار بسته شده‌اند و برای تبدیل به ارز دیگری باید از مسیر دلار عبور کنند. اینها معضلاتی بود که یک مقداری قابل پیش بینی بود و خیلی از مشکلات بیشتر به تحولاتی برمی‌گردد که در سیستم مالی بین‌المللی ایجاد شده است مثل مقررات در زمینه پولشویی و ... .
وی گفت: قبل از برجام چون به دلیل تحریمها ارتباط مالی با دنیا نداشتیم این معضلات را نمی‌دیدیم. تمام متخصصان ما می‌دانستند بعد از اینکه از مانع اصلی تحریم عبور کنیم، نیاز داریم سیستم مالی خود را با شرایط بین‌المللی تطبیق دهیم که الحمدالله پیشرفت‌های خوبی شده است. در دو مرحله علیرغم هجمه وسیع آمریکا و رژیم صهیونیستی توانستیم از این شرایط عبور کنیم.
ظریف افزود: ایتالیایی‌ها در اوج فشار ترامپ سعی کردند روش جدیدی را ابداع کنند که با ایران کار کنند و همینطور فرانسوی‌ها. علیرغم فضای عدم اعتمادی که ترامپ ایجاد می‌کند میزان توافقاتی که برای فاینانس و سرمایه‌گذاری مستقیم برای ایران شده قابل توجه است. الان 29 میلیارد دلار توافق شده داریم که همه را نتوانستیم جلب کنیم.
وزیر خارجه خطاب به کارآفرینان گفت: کشور ما یکی از امن‌ترین محیط‌های سرمایه‌گذاری است. امکانات وسیعی برای سرمایه‌گذاری در ایران داریم و امیدوارم آینده درخشانی را شاهد باشیم.
رئیس دستگاه دیپلماسی درباره fatf و بازنگری آنها گفت: ما به عنوان کشوری که در خط مقدم مبارزه با تروریسم و داعش هستیم، معتقدیم برای منافع ملی ما جلوگیری از پولشویی برای ما ضروری است. این گونه نیست که دیگر کشورها بازرسی نشوند. الان بسیاری از کشورهای بزرگ بازرسی می‌شوند. یکی از کشورهایی که الان در مورد حساب‌های ایرانیان سخت‌گیری می‌کند، چون خودش مورد بازرسی قرار گرفته است.
وی افزود: باید با انضباط مالی و تصمیم گیری‌های درست در کشور به این سمت می‌رویم که هرگونه بهانه در این حوزه از بین می رود. منافع ملی ما ایجاب می‌کند که مانع پولشویی شویم و چنین شفافیت‌هایی در نظام بانکی ما ایجاد شود.
وزیر خارجه کشورمان درباره بحث موشکی نیز عنوان کرد: ما خیلی حرف داریم ما در مورد موشک و تسلیحات و توان دفاعی کشور حرف داریم و با صراحت می‌زنیم کشور ما تحت تجاوز قرار گرفته و همه دنیا از متجاوز حمایت کردند و اجازه ندادند ایران به ابتدایی‌ترین ابزارها دسترسی پیدا کند. هیچکس نه در موقعیت بین‌المللی است که به ایران بگوید چه داشته باشد.
رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران خاطرنشان کرد: ما کشوری هستیم که به امکانات و جغرافیای خود راضی هستیم و دنبال کشورگشایی نبودیم؛ حتی ثبات همسایگان را ثبات خودمان می‌دانیم و در اوج جنگ تحمیلی ولایتی به پرز دکوئیار نامه نوشت و پیشنهاد امنیت منطقه‌ای را داد، ما پیشنهادهای مختلفی از جمله منطقه عاری از سلاح کشتار جمعی و ... دادیم ولی معتقدیم کسانی که منطقه ما را به انبار باروت تبدیل کردند در موقعیتی نیستند که به ایران بگویند برای مقابله با تروریسم از ابزارهای محلی استفاده کنید.
وی همچنین گفت: در همه سفرهای خارجی یک هیأت بزرگ از بخش اقتصادی می‌برم.
وزیر خارجه در خصوص بحث بازسازی سوریه نیز عنوان کرد: برای ما فرصت‌های خوبی در سوریه و عراق داریم حضور بسیار خوبی در این دو کشور داریم شرکت‌های فنی و مهندسی ما در عراق حضور دارند.
ظریف افزود: هفته آینده در کنفرانس بازسازی عراق در کویت شرکت می‌کنم و امیدوارم بخش خصوصی حضور یابد. در بحث بازسازی سوریه و حضور اقتصادی کار خوبی در مورد منابع و بندرهای سوریه انجام شده و فعالیت خوبی در جریان است و امیدواریم با آرامش و استقرار امنیت و ریشه کن شدن گروه‌های تروریستی این فرصت ها فراهم شود. سوریه نیاز به بازسازی دارد و فرصت خوبی برای همگان است و نیاز نداریم ما و روسیه رقیب هم باشیم و می‌توانیم در کنار هم فعالیت مثبتی را برای بازسازی سوریه انجام دهیم.
وی خاطرنشان کرد: فرصت ویژه‌ای است و علاقه برای حضور در این بازسازی زیاد است که البته شرط اصلی آن بازگشت امنیت به سوریه است. کار دشواری است گروه‌های تروریستی هنوز در سوریه هستند و همین طور تحرکات خطرناکی که آمریکا در شرق سوریه دارد.
وزیر خارجه کشورمان درباره انتخابات عراق و فعالیت عربستان در این زمینه نیز عنوان کرد: ما اصلا غافل نیستیم. نگاه کنید این سیاست که تلاش برای خرید امنیت و نفوذ هست سال‌هاست که ادامه داشته و سیاست موفقی نبوده است. مردم عراق آینده خود را تعیین می‌کنند، ما حضور خوبی در عراق داریم، ولی حضور ما براساس احترام به انتخاب مردم عراق بوده و همین احترام ما را داری نفوذ کرده است.
وی عنوان کرد: مبنای ایرادی که همسایگان ما در عربستان سعودی دارند این است که با فرمان غلط وارد منطقه شده‌اند و نگرانند که چرا نتیجه نمی‌دهد، معلوم است چون بذر بدی کاشتید و آن بذر را درو می‌کنید.
ظریف خطاب به عربستان خاطرنشان کرد: اینکه تلاش کنید نخست‌وزیر کشوری را در کشور خودتان زندانی کنید که از این طریق فشار بیاورید نتیجه‌اش واضح است اینکه تلاش کنید با هزینه کردن مقادیر زیادی پول در آن کشور ناامنی ایجاد کنید، معلوم است این برای آن کشور امنیت و نفوذ ایجاد نمی‌کند بلکه بالعکس نتیجه اقداماتشان را دیدند. من نگران نیستیم درباره اقدامات آنها، این اقدامات جدید نیست و سال‌هاست از این روش استفاده کرده و سال‌هاست این را می‌بییند ولی متأسفانه یادگیری شان یک مقداری کند است.
وی درباره یمن گفت: اقدامی که عربستان در یمن کرده، جز ایجاد نفرت نتیجه‌ای نداشته است. ایران از روز اول بحران یمن اعلام کرد، راه‌حل چهار ماده‌ای داریم فکر می‌کنیم امروز همین راه‌حل برای یمن هست و امروز در عدن گرو‌هایی که می‌جنگند یمن را به سمت تجزیه پیش می‌برند عربستان و امارات ببینیند که سیاست سه سال گذشته شان جز تنفر و کشتار فایده ای نداشته است هر زمان یمن بخواهد به راه‌حل برسد، جز راه حل چهار ماده‌ای ایران هیچ راه‌حلی وجود ندارد.
