فضای جشنواره فیلم برلین به حدی سیاسی شده که چهرهای چون مانی حقیقی متاثر از حجم سوالات غیرسینمایی و مرتبط با فضای سیاسی ایران، در نشست خبری فیلم «خوک» در جشنواره برلین نسبت به این وضعیت رویکردی معترضانه را در پیش گرفت؛ رویکردی که نشان میدهد فیلمساز ایرانی پس از پذیرش اثرش در رویداد سطح اول سینمای جهان، چه مواجهه دشواری با رسانهها و منتقدان غربی دارد.
به گزارش «تابناک»؛ فیلم خوک به کارگردانی مانی حقیقی چهارشنبه دوم اسفند با حضور بازیگران و عوامل آن در جشنواره برلین 2018 به نمایش درآمد. تازهترین فیلم مانی حقیقی یکی از 19 فیلمی است که برای دریافت جایزه خرس طلایی و جوایز خرس نقرهای رقابت میکنند. حقیقی و بازیگران فیلمش از جمله حسن معجونی، لیلا حاتمی، لیلی رشیدی، پریناز ایزدیار، علی باقری و علی مصفا و محمود کلاری مدیر فیلمبرداری در مراسم فوتوکال و نشست مطبوعاتی فیلم حضور داشتند و حرفهای جنجالی زدند.
بخشی از موضع گیریهای متفاوت از سوی مانی حقیقی صورت پذیرفت. این تهیه کننده و کارگردان سینمای ایرن در نشست خبری فیلم خود با اشاره به اینکه فیلمش در ایران مجوز نمایش دریافت کرده است، گفت: «فیلم من پیش از این مجوز گرفته است و قرار نیست چیزی در آن تغییر کند و به زودی در ایران اکران خواهد شد.»
مانی حقیقی کارگردان فیلم «خوک» در پاسخ به پرسشی درباره اینکه آیا حجم سوالهای سیاسی او را اذیت نمیکند؟، با انتقاد از طرح مداوم سوالهای سیاسی از سینماگران ایرانی گفت در ایران سانسور وجود دارد، ولی فیلمسازان ایرانی با آن کنار میآیند. او خواست که به فیلمهای ایرانی به چشم فیلم و اثر هنری نگاه شود، نه یک جور راهنمای گردشگری که قربانی بودن ایرانیها را نشان دهد.
حقیقی درباره سوالهای سیاسی گفت: «نمیتوانم به شما بگویم که چقدر آزار دهنده است که مدام از ما سوال سیاسی پرسیده میشود. همه شما آزادید که سوال سیاسی بپرسید و هیچکس نمیگوید که نپرسید. ولی ما یک اثر هنری ساختهایم که میتواند خوب یا بد باشد. دوست دارم درباره این صحبت کنم که چطور کارمان را انجام دادهایم و معنایش برای شما چیست.»
او با بیان این که «بیایید فراموش نکنیم که هنر قرار است نوعی زبان جهانی باشد و بر مرزهایی که ما را از هم جدا میکند، غلبه کند» انتقادهای خود را ادامه داد: «هر مصاحبهای که میکنم، در این مورد است که اصلاح طلبها درباره شما چه فکر میکنند، تندروها درباره شما چه میفکر میکنند؟ کارتان سانسور شده؟ سانسور نشده؟ چطور با سانسور کنار میآیید؟ بسیار خب! چند بار باید این را بشنوید؟ بله در ایران سانسور هست. بله، زندگی با آن سخت است. بله، ما به روشهای متفاوتی که به وضعیت سیاسی بستگی دارد، با آن کنار میآییم.»
این کارگردان و بازیگر در ادامه گفت: «چیزهای زیاد دیگری هم برای بحث کردن وجود دارد. بگذارید من از شما سوال کنم: چرا فکر میکنید فیلمهای ایرانی قرار است برای شما نوعی راهنمای گردشگری از ایران باشند؟ قرار نیست ما اینجا باشیم و کشورمان را عرضه کنیم و بگوییم: ببینید ما چقدر قربانی هستیم. بیایید ما را کمک کنید! این خسته کننده و حال به هم زن است. پس شما را تشویق میکنم این فیلم را به عنوان فیلم ببینید.»
انتقادات مانی حقیقی متاثر از فضایی است که در پانزده سال اخیر در جشنواره برلین تشدید شده و رویکرد سیاسی نقش پررنگتری در این جشنواره یافته است. این رویکرد در ابتدا از سوی مدیران جشنواره برلین در پیش گرفته شد و بعضاً درباره برخی وقایع سیاسی کشورها از جمله ایران در این جشنواره موضع گیری شد که طبیعتاً بیطرفی و جنبه هنری به عنوان اصالت یک جشنواره هنری را زیرسوال میبرند. در ادامه فضای رسانهای نیز تحت تاثیر کلیت جشنواره به این سمت و سو حرکت کرد، تا آنجا که چهرهای چون مانی حقیقی چنین واکنشی از خود نشان میدهد.