۲۴۰ هکتار بافت تاریخی و آجری دزفول در خطر

یک خانه تاریخی ثبت ملی در دزفول که برای تبدیل به اقامتگاه مرمت و آماده سازی شده بود، ناگهان تخریب شد.

به گزارش میزان، تخریب سوال برانگیز یک خانه تاریخی در دزفول باز هم زمینه یادآوری وضعیت وخیم میراث فرهنگی در استان خوزستان شده است. خانه آرامش روزهای تعطیل آخر هفته گذشته در حالی تخریب شد که پیشتر قرار بود پس از ساماندهی و مرمت این بنا تبدیل به اقامتگاه بوم گردی شود.

مجتبی گهستونی، عضو انجمن میراث فرهنگی خوزستان در این باره به خبرگزاری میزان گفت: بزرگترین پرسشی که این روزها بیان می شود چرایی تخریب خانه مرمت شده آرامش (فیروزی) است که میراث فرهنگی آنجا هزینه کرده است. این بنا بر اثر کدام باران نیامده تخریب شده؟ یا بر اساس کدام رانش زمین صورت نگرفته فرو ریخته است؟

وی افزود: محله لوریان که خانه آرامش در آن واقع است یکی از محله‎هایی است که دارای بیشترین اثر تاریخی ثبت‎ملی شده است. معاون میراث فرهنگی کشور مدعی است خطری که این بناهای محله را تهدید می‎کند، فرونشست‎هایی است که به دلیل عبور فاضلاب‎ها و چاه‎ها درحال رخ دادن است، صحت این موضوع نیازمند بررسی است.

گهستونی با فرض صحت فرونشست زمین در این منطقه گفت: حال این پرسش پیش می آید که سازمان میراث فرهنگی از شرکت آب و فاضلاب شهرستان دزفول به خاطر سهل انگاری در ساماندهی فضلاب های شهری شکایت می کند و ادعای فرونشست زمین چطور توسط میراث فرهنگی اثبات می شود.

این فعال میراث فرهنگی با اشاره به روند تخریب خانه های ثبت ملی در خوزستان گفت: تخریب خانه تاریخی آرامش (فیروزی) در 17 اسفند سالروز ثبت بناهای تاریخی دزفول که این بنا هم در فهرست ثبت آثار ملی کشور به ثبت رسیده بود زنگ خطری برای بافت ها و دیگر بناهای با ارزش معماری خوزستان است. تخریب خانه آرامش در حالی رخ می دهد که به تازگی خانه های تاریخی رئیسی و عسکری در دزفول هم تخریب شده اند. موضوعی که همواره نگران کننده و پرسش بر انگیز است عمدتا انفعال در نتیجه تخریب بناها و محوزه های ثبت ملی شده است.

وی با اهمیت معماری بافت تاریخی دزفول اشاره کرد و گفت: در دزفول با نوعی معماری برخورد می‌کنیم که بر خلاف معماری شهرهای دیگر بر اساس هندسه منضبط و چند ایوان است. از ویژگیهای منحصر به فرد که در معماری سنتی ایران دیده می‌شود و در معماری دزفول نیز به عینه دیده می‌شود. پیوستگی در بافت، ترکیب و اختلاط انجام یافته فضاها، تناسب میان ابعاد فضاها با کارکرد آنها ، محصور بودن فضاهای باز ، درونگرایی و همچنین وحدت در عین کثرت بخشی از ویژگی های این بافت تاریخی است.

نماینده مردم دزفول هم یکی از مسئولانی است که نسبت به تخریب این خانه واکنش نشان داده است. عباس پاپی زاده گفت: امروزشاهد تخریب دو منزل که یکی از آنها ثبت ملی نیز بود در بافت قدیم دزفول بودیم , منازلی که بیانگر تاریخ و هویت شهر دزفول هستند. با نگاهی گذرا به بافت کهن و قدیمی دزفول مشاهده خواهیم کرد که بناهایی با قدمت 100 سال و یا بیشتر وجود دارد که بعضا یا ثبت ملی شده اند و یا در شرف ثبت هستند ولی از لحاظ استحکام و ایمنی دچار مشکل و غیر ایمن هستند .

وی گفت: امروز شاهد بودیم که دو منزل مسکونی که ثبت ملی نیز بودند بدلیل عدم استحکام مناسب ریزش کرده و تخریب شدند. از سه سال پیش با توجه به خطرات احتمالی در بافت قدیم جلسات متعددی در وزارت راه و شهر سازی با معاون وزیر محترم برگزار شده و در بحث رسیدگی به بافت فرسوده شهر جلساتی تشکیل گردیده و حتی مصوباتی نیز انجام گرفته است.

پاپی زاده گفت: بارها اخطار هایی به وزارت راه و شهر سازی بعلت نبود ایمنی برخی منازل بافت قدیمی دزفول داده شده و حتی بازدیدهایی از نزدیک توسط هئیت اعزامی آنها صورت گرفته ولی متاسفانه تذکرات را تاکنون نادیده گرفته که امروز شاهد تخریب دو منزل مسکونی در بافت قدیم شهر بودیم. متاسفانه سازمان میراث فرهنگی بودجه قابل توجهی برای بازسازی و ایمن کردن بافت کهن دزفول که بیانگر پیشینه و قدمت شهر دزفول است تخصیص نمی دهد.

154 اثر ثبتی و بیش از 200 اثر در شرف ثبت در دزفول وجود دارد. در نتیجه بی اهمیتی به آثار تاریخی در خوزستان 240 هکتار بافت تاریخی و آجری دزفول در خطر است و در این استان ضرورت دارد یا پایگاه ملی حفاظت از بافت های تاریخی و یا کمیته پیگیری خانه ها و بناهای تاریخی تشکیل شود.