پنج هدف و دستور کار ویژه محمد بن سلمان از سفر به آمریکا

محمد بن سلمان (MBS) ولیعهد عربستان سعود در روز نوزدهم به آمریکا سفر می کند و از نیویورک، بوستون، سانفرانسیسکو، سیاتل و هوستون بازدید می کند.

به گزارش «تابناک»؛ در همین زمینه، وبسایت مجله «شورای آتلانتیک» در مطلبی نوشت: شاهزاده سعودی در روز بیستم مارس در کاخ سفید با دونالد ترامپ دیدار خواهد کرد. سپس با اعضای کابینه ترامپ، اعضای کنگره آمریکا و نمایندگان بخش خصوصی نیز دیدار خواهد کرد.

انتظار می رود، دستورالعمل بن سلمان در ایالات متحده، منعکس کننده سیاست های گسترده و جاه طلبانه او باشد. او به احتمال زیاد موضوعات ژئوپولیتیکی و امنیت انرژی و سرمایه گذاری را مورد بحث قرار خواهد داد. همچنین اصلاحات اجتماعی و اقتصادی را که در پادشاهی سعودی آغاز شده است، مورد توجه قرار خواهد داد. این اصلاحات شامل تنوع اقتصادی عربستان سعودی از وابستگی به محصولات هیدروکربنی، اجازه دادن به زنان برای کسب گواهینامه رانندگی، ترویج هنرهای عمومی و سرگرمی برای جامعه سعودی و گسترش بخش خصوصی است.

در حالی که این اصلاحات در ایالات متحده با حمایت قابل توجهی روبه رو شده، سعودی ها با فشارهای جدی روبه رو هستند، به ویژه از سوی کنگره. کنگره به ویژه در مورد دخالت نظامی عربستان سعودی در یمن نگران است. مجلس سنای ایالات متحده در حال بحث در مورد دو لایحه در مورد کشتار غیر نظامیان در یمن است و در همین راستا، از ترامپ خواسته تا کمک های نظامی به عربستان را متوقف کند.

در زیر به پنج جنبه کلیدی از روابط ایالات متحده و عربستان سعودی و اهداف محمد بن سلمان از سفر به ایالات متحده اشاره می شود.

یک استراتژی واحد سعودی ـ آمریکایی برای مقابله با ایران

یکی از ویژگی های برجسته گرم شدن روابط ایالات متحده و عربستان سعودی، تمایل ظاهری دولت ترامپ به موضع لفظی تند و تیز در برابر چالش هایی است که ایران در برابر منافع آمریکا و عربستان سعودی، از جمله در خاورمیانه ایجاد کرده است.

ترامپ همواره مواضع تندی علیه توافق هسته ای با ایران در پیش گرفته است و بر لزوم مقابله با «اقدامات بی ثبات کننده» ایران در سوریه، عراق، یمن و سایر نقاط جهان تأکید کرده است؛ بنابراین، به نظر می رسد، موضوع ایران در دستور کار جدی دیدار ترامپ و بن سلمان در واشنگتن قرار خواهد گرفت.

 

 

جنگ در یمن و روابط با کنگره
کنگره مانع از حمایت بیشتر دولت آمیکا از مبارزات نظامی عربستان در یمن است. به رغم گسترش کمک های بشردوستانه قابل توجه در اوایل سال 2018، پایان دادن به محاصره ها در فرودگاه صنعا یمن و بندر حدیده تحت کنترل حوثی، کنگره همچنان عمیقا نگران این است که تلفات انسانی این جنگ، از جمله تلفات غیرنظامی، آوارگی گسترده داخلی، قحطی بالقوه و شیوع بیماری وبا گسترش پیدا کند.

هیأت عربستان سعودی در جلسات نشست هفتگی کنگره آمریکا احتمالا به این مسأله خواهند پرداخت که چرا دخالت آنها در یمن موجه است. با وجود این، دیدار بن سلمان با اعضای کنگره می تواند به یک منبع تنش در این سفر تبدیل شود.

 

چشم انداز 2030 و مشارکت بالقوه آمریکا

 

هدف دیگر بن سلمان این است که بتواند حمایت و مشارکت ترامپ برای پیشبرد چشم انداز 2030 بلندپروازانه خود را به دست آورد. با توجه به اینکه در راستای این چشم انداز، ریاض به دنبال کاهش وابستگی خود به نفت است، به همین جهت، به دنبال جذب سرمایه خارجی خواهد بود. ایالات متحده می تواند در این زمینه مهم ترین اولویت بن سلمان برای جذب سرمایه خارجی باشد.

با این حال، ترس از بروز ناآرامی ها در عربستان و پروژه مبارزه با فساد بن سلمان یک وضعیت نامطمئنی را در این کشور به وجود آورده که ممکن است، مانع از جذب سرمایه های کلان برای این کشور باشد.

منافع هسته ای سعودی

در کنار تلاش عربستان برای متقاعد کردن کنگره جهت کسب حمایت از جنگ در یمن، بن سلمان به دنبال اقناع اعضای کنگره است تا بتواند به توانمندی هسته ای دست پیدا کند.

نکته مهم در زمینه همکاری هسته ای آمریکا با دیگر کشورها این است که بخش 123 قانون انرژی اتمی آمریکا (سال 1954) مقررات این همکاری را تعیین می کند؛ بنابراین، دولت ایالات متحده باید نخست توافقی را با طرف دوم در زمینه نحوه همکاری اتمی امضا کند که به آن «توافق 123 » گفته می شود. تاکنون ایالات متحده 23 توافق 123 را با 48 کشور منعقد کرده است. یکی از بندهای مهم توافق با کشورهای دیگر تعیین وضعیت توانایی غنی سازی است. در بیشتر موارد آمریکا از پذیرش غنی سازی برای کشورهای طرف قرارداد خودداری کرده است.

هر چند عربستان مدعی است این تأسیسات برای تأمین نیاز به انرژی ساخته خواهد شد، بسیاری از تحلیلگران می گویند ریاض اهداف سیاسی منطقه ای و بین المللی را در فرایند هسته ای شدن جستجو می کند.

ریاض، حق غنی سازی را به مثابه حق حاکمیت خود می داند و معتقد است، همانطور که ایران توانسته به چنین حقی دست پیدا کند، ریاض نیز باید از چنین حقی برخوردار شود. با این حال، اعضای کنگره ـ بر خلاف ترامپ که به دنبال کسب منافع اقتصادی از این راه است ـ تا حدود زیادی مخالف دستیابی عربستان به غنی سازی هستند و فراتر از آن نیز اسرائیل مخالفت علنی خود با هسته ای شدن عربستان را اعلام کرده است.

به رغم منافع اقتصادی این معامله برای آمریکا، میزان مخالفت ها با آن کم نیست. به نوشته روزنامه های آمریکا، این موضوع اکنون به چالشی برای دولت تبدیل شده است؛ اگر کاخ سفید در استانداردها (قانون 123) به امید دستیابی به سود تغییری ایجاد کند، ممکن است با انتقادهای شدیدی در زمینه نادیده گرفتن تعهدات آمریکا در خصوص منع اشاعه و جنگ با این معاهده مواجه شود.

منتقدان می گویند، آسان تر کردن مقررات، این پیام را به دیگر کشورهای منطقه حساس خاورمیانه می دهد که می توانند به فناوری هسته ای دست پیدا کنند؛ اما موافقان توافق ریاض و واشنگتن استدلال می کنند که راه های دیگری برای پرداختن به نگرانی های اشاعه ای وجود دارد و اگر ایالات متحده این فناوری را به عربستان نفروشد، دیگر کشورها حاضر می شوند تا این کار را انجام دهند.

تحرک دیپلماتیک برای حل بحران قطر

دستور کار مهم دیگر، به بحران در روابط عربستان سعودی و متحدانش با قطر مربوط می شود. واشنگتن تلاش هایی را برای پایان بحرام میان متحدان خود به خرج داده است، اما تاکنون نتوانسته کاری از پیش ببرد. لذا در سفر بن سلمان به واشنگتن، احتمالا ترامپ تلاش خواهد کرد او را متقاعد کند که به این بحران پایان دهد.