در مورد آمریکا در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
کلیات
ایالات متحده یا آمریکا یک جمهوری فدرال متشکل از ۵۰ ایالت، یک منطقه فدرال، پنج سرزمین خودمختار و مجموعهای از جزایر پراکنده است که به صورت مجموع دارای مساحتی معادل ۹/۸ میلیون کیلومتر مربع و جمعیتی برابر ۳۲۵ میلیون نفر است. دونالد ترامپ اکنون رئیس جمهور این کشور است.
آمریکا چهارمین کشور دنیا از لحاظ وسعت و سومین کشور دنیا از لحاظ جمعیت است. پایتخت آمریکا واشینگتن، دی. سی و پرجمعیتترین شهر آن نیویورک است. چهل و هشت ایالت آمریکا و منطقه فدرال پایتخت در سرزمین اصلی ایالات متحده آمریکا واقع در آمریکای شمالی بین کانادا و مکزیک قرار دارند.
تاریخ و جغرافیا
ایالت آلاسکا در گوشه شمال غربی آمریکای شمالی بین کانادا از شرق و تنگه برینگ و روسیه از غرب جای گرفتهاست. ایالت هاوایی که به صورت مجمعالجزایری است، در میانه اقیانوس آرام واقع شدهاست. قلمروهای ایالات متحده آمریکا که در دریای کارائیب و اقیانوس آرام پراکنده هستند، نه منطقه زمانی را شامل میشوند.
جغرافیا، آب و هوا و حیات وحش فوقالعاده متنوع و گوناگون آمریکا، این کشور را در زمره ۱۷ کشور دارای تنوع زیستی فراوان قرار دادهاست.
سرخپوستان دیرین، ۱۵٬۰۰۰ سال پیش از سیبری به سرزمینهای اصلی آمریکای شمالی مهاجرت کردند. استعمار قاره آمریکا توسط اروپاییها از قرن شانزدهم میلادی آغاز و در آغاز ایالات متحده آمریکا با ۱۳ مستعمره بریتانیایی بنیان نهاده شده در ساحل شرقی پدیدار شد.
چالشها و اختلافات فراوان بین پادشاهی بریتانیای کبیر و مستعمرات سیزدهگانه پیرو جنگ فرانسویان و سرخپوستان، منجر به آغاز انقلاب در سال ۱۷۷۵ میلادی در آمریکا و نهایتاً اعلامیه استقلال ایالات متحده آمریکا شد. جنگ در سال ۱۷۸۳ به پایان رسید و بدین گونه ایالات متحده آمریکا نخستین کشوری بود که استقلال خود را از امپراتوریهای استعماری کسب کرد.
قانون اساسی فعلی آمریکا در سال ۱۷۸۸ با اصلاحات دهگانه به صورت مجموع با نام منشور حقوق ایالات متحده آمریکا است، پیریزی شد در سال ۱۷۹۱ قانون اساسی که تضمینکننده همه آزادیهای اساسی مدنی بود، تصویب شد. در خلال قرن نوزدهم میلادی ایالات متحده آمریکا به شکلی قاطعانه، به توسعه ارضی در سراسر خاک آمریکای شمالی مشغول شد. همچنین در خلال این قرن سرخپوستان تبعید و ایالات جدید به شکلی تدریجی تأسیس شدند.
در سال ۱۸۴۴ توسعه سرزمینهای آمریکا در سراسر قاره آمریکای شمالی به پایان رسید. در نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی، جنگ داخلی آمریکا منجر به منسوخ شدن بردهداری در این کشور شد. در سالهای پایانی قرن نوزدهم، آمریکا به جزایر و آبهای اقیانوس آرام مسلط شد و اقتصاد این کشور نیز در نتیجه انقلاب صنعتی فراگیر در دنیا، رشد بیسابقهای کرد.
جنگ آمریکا و اسپانیا و جنگ جهانی اول، موقعیت آمریکا را به شکل یک ابرقدرت نظامی جهانی تثبیت کرد. ایالات متحده در جنگ جهانی دوم به شکل یک ابرقدرت، نخستین کشور تولیدکننده و تنها کشور استفادهکننده بمبهای اتمی در جنگ و به عنوان اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد ظاهر شد و در خلال جنگ سرد ایالت متحده و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی رقابت فضایی قابل توجهای داشتند که این رقابت در پروژه آپولو ۱۱ به اوج خود رسید. بعد از پایان جنگ سرد در سال ۱۹۹۱ و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، ایالات متحده تبدیل به تنها ابرقدرت جهان شد.
قسمتی از رشته کوههای راکی در غرب آمریکا قرار گرفتهاست که بزرگترین قله آن در ایالت کلرادو قرار دارد. مرتفعترین نقطه در آمریکا قله کوه مک کینلی (۶۱۹۴ متر) در آلاسکا میباشد. در ۴۸ ایالت پایین نیز مرتفعترین قله بر فراز کوه ویتنی (۴۴۲۱ متر) در کالیفرنیا قرار دارد. رودخانه میسیسیپی بزرگترین و مهمترین رودخانه آمریکای شمالی و چهارمین رودخانه طولانی جهان در آمریکا قرار دارد. این رودخانه که به رودخانه میسوری میپیوندد، نقش تجاری و اقتصادی مهمی برای آمریکا دارد. قسمتی از آبشار نیاگارا در مرز بین آمریکا و کانادا قرار دارد و از جاذبههای طبیعی توریستی در آمریکا بهشمار میرود.
آمریکا از شمال با کشور کانادا و در جنوب با کشور مکزیک مرز خاکی دارد. این کشور در شمال غرب قاره آمریکا و سواحل آلاسکا نیز با روسیه مرزهای مشترک آبی دارد. ۴۸ ایالت به هم پیوسته که خاک اصلی آمریکا را تشکیل میدهند، از شرق و جنوب شرقی به اقیانوس اطلس و خلیج مکزیک، و از غرب به اقیانوس آرام منتهی میشوند.
نام آمریکا اقتباسی است از نام آمریگو وسپوچی جهانگرد و کاشف ایتالیایی که توسط یک نقشه ساز آلمانی در سال ۱۵۰۷ میلادی ثبت شد.
انگلیسی زبان دولت و کسب و کار آمریکاست و همینطور زبان بسیاری از کارهای روزانه مردم که بیش از ۳۰ ایالت، این زبان را زبان رسمی خود کردهاند، اما دولت فدرال زبان رسمی ندارد.
اقتصاد
ایالات متحده از اعضاء بنیانگذار سازمان ملل متحد، صندوق بینالمللی پول، بانک جهانی، سازمان کشورهای آمریکایی (OAS) و تعدادی دیگر از سازمانهای بینالمللی است. ایالات متحده کشوری فوق پیشرفته بر پایه تولید ناخالص داخلی و دومین کشور دنیا بر پایه تولید ناخالص داخلی (برابری قدرت خرید) تقریباً یکچهارم تولید ناخالص داخلی کل کشورهای جهان است.
اقتصاد ایالات متحده یک اقتصاد فرا صنعتی و عظیم است که در فعالیتهای خدماتی به شکلی عالی عمل کرده و در زمینه اقتصاد دانش بنیان جزء سرآمدهای دنیا محسوب میشود. از لحاظ تولید ایالات متحده دارنده رتبه دوم در جهان است. ایالات متحده اولین کشور واردکننده و دومین کشور صادرکننده جهان است. با وجود اینکه جمعیت آمریکا فقط ٪۴٫۳ جمعیت جهان است، این کشور مالک ٪۳۳٫۴ ثروت جهانی در بین کشورهای دنیاست.
ایالات متحده دارای بیشترین سهم ثروت جهانی در بین کشورهای دنیاست. آمریکا از لحاظ چندین شاخص اجتماعی-اقتصادی مثل دستمزد متوسط، شاخص توسعه انسانی سرانه تولید ناخالص داخلی و سوددهی سرانه جزء رتبههای بالا در میان کشورهای جهان بهشمار میرود. ایالات متحده دارنده قدرتمندترین نیروی مسلح جهان است. بودجه و هزینهکرد نظامی آمریکا، معادل یک سوم کل بودجه نظامی دنیا میباشد. ایالات متحده یک قدرت پیشرو و راهبر در زمینه سیاست، فرهنگ و دانش در جهان بهشمار میرود.
آمریکا اقتصاد کاپتالیستی از نوع سرمایهداری انحصاری دارد. ویژگی بارز اقتصاد ایالات متحدهٔ آمریکا عبارت است از تسلط انحصارها در رشتههای مختلف، که بر مبنای منابع طبیعی فراوان، زیربنای توسعهیافته، تولید انبوه، و مصرف زیاد استوار است. تولید ناخالص داخلی ایالات متحدهٔ آمریکا با بیش از ۱۹ تریلیون (۱۹٫۰۰۰ میلیارد) دلاریعنی حدود ۲۰٪ تولید ناخالص جهان، نخستین اقتصاد بزرگ جهان است.
شهرهای آمریکا
شهر نیویورک، بزرگترین شهر در شرق کشور، شهر لسآنجلس بزرگترین شهر در غرب کشور، شیکاگو، بزرگترین شهر در قسمت میانی کشور از جمله شهرهای آمریکا هستند.
نظام سیاسی
نظام سیاسی ایالات متحده، جمهوری فدرال است و قانون اساسی این کشور بر سه محور تفکیک قوا، نظام انتخاباتی و نظام فدرالی شکل گرفته است. قوه مقننه و یا کنگره ایالات متحده از دو مجلس نمایندگان و سنا تشکیل شده که مسئولیت قانونگذاری را به طور کامل بر عهده دارد.
نمایندگان این مجالس با رأی مستقیم مردم انتخاب میشود و هیچ نهادی در ایالات متحده قدرت انحلال مجالس را ندارد. مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا با ۴۳۵ عضو و مجلس سنای ایالات متحده آمریکا با ۱۰۰ عضو به صورت مشترک به امر قانونگذاری مشغول هستند. رئیس جمهور ایالات متحده نیز به عنوان رئیس قوه مجریه با رأی مستقیم مردم و از طریق آرای مجمع انتخاباتی انتخاب میشود و در برگزیدن مشاورانش به عنوان وزرا اختیارات کاملی دارد.
رئیس جمهور نیازی به کسب رای اعتماد از کنگره ندارد و کنگره نیز متقابلاْ نمیتواند با رأی عدم اعتماد، هیئت دولت و یا وزرا را برکنار کند. رئیس جمهور ایالات متحده برای یک دوره چهار ساله برگزیده میشود و انتخاب وی برای یک دوره چهار ساله دیگر بلامانع است.
روند انتخاب رئیس جمهور ایالات متحده، با پیچیدگیهای خاصی که در انتخابات مقدماتی نامزدهای دو حزب عمده این کشور وجود دارد، عملاً یک سال به طول میانجامد. اما با وجود اینکه احزاب گوناگونی در ایالات متحده فعالیت میکنند، عملاً سیطره دو حزب جمهوریخواه و دموکرات بر صحنه سیاسی این کشور مجال را برای به قدرت رسیدن سایر گروهها گرفته است و مشاغل عمدهای که با رأی مستقیم مردم واگذار میشوند، از جمله ریاستجمهوری، نمایندگی کنگره و فرمانداری ایالات غالباً بین نامزدهای این دو حزب توزیع میشوند.
بر اساس اصل تفکیک قوا، قوه قضائیه این کشور که در دیوان عالی تبلور یافته است، نیز کاملاً مستقل عمل میکند و قوای مجریه و مقننه نمیتوانند بر روند تصمیمگیری آن تأثیر بگذارند. بر اساس قانون اساسی ایالات متحده هر ایالت در امور داخلی دارای اختیارات کامل است و در مقابل در امور خارجی، ارتش، ضرب و چاپ سکه و اسکناس و اعلان جنگ به دولت فدرال اختیار داده شدهاست.
ایالات متحده به عنوان کشوری که کمترین آسیب را از جنگ جهانی دوم دید، پس از آن وارد یک دوره فرسایشی جنگ سرد با بلوک شرق به رهبری شوروی سابق شد. اما با فروپاشی شوروی سابق و فروریزی دیوار برلین به عنوان نماد جنگ سرد، نظریهپردازان ایالات متحده با ترویج ادبیات «نظم نوین جهانی»، سعی در ایجاد نظامی یک قطبی به محوریت این کشور کردند.
بر اساس قانون اساسی ایالات متحده آمریکا، قوه مقننه یا کنگره ایالات متحده آمریکا از دو مجلس تشکیل شدهاست که مسئولیت قانونگذاری را بهطور کامل بر عهده دارند: مجلس نمایندگان و مجلس سنا. بر اساس نظام انتخاباتی آمریکا، نمایندگان با رأی مستقیم و برابر مردم انتخاب میشوند.
مردم آمریکا
جمعیت این کشور در حدود ۳۲۴ میلیون نفر (تا ۲۰۱۶) با میانگین سنی ۳۷ سال است. امید به زندگی برای زنان ۸۱ و برای مردان ۷۵ سال است.
بخش زیادی از جمعیت این کشور را مهاجران تشکیل میدهند. سفیدپوستها ۸۱ درصد، سیاهپوستها ۱۳ درصد، آسیاییها ۴ درصد و سرخپوستان یک درصد از جمعیت این کشور را تشکیل میدهند. ۵۱ درصد از مردم آن پروتستان، ۲۴ درصد کاتولیک، نزدیک به دو درصد مورمون، نزدیک به دو درصد یهود و ۶/۰درصد مسلمان هستند.
زبان رسمی دراین کشور انگلیسی است، اما به دلیل نزدیکی به آمریکای لاتین و تعداد زیاد مهاجران این منطقه حدود ۱۱ درصد از مردم این کشور به زبان اسپانیایی صحبت میکنند. در ایالت هاوایی زبان هاوایی زبان رسمی است.
نظام آموزشی در امریکا
۹۹ درصد مردم کشور آمریکا دارای سواد پایه هستند. سن تحصیل اجباری ۷ تا ۱۶ سال است. در این کشور تحصیلات ابتدایی و متوسطه کاملا رایگان بوده و دولت این هزینهها را تقبل میکند و در مراحل بعدی آموزشی با دادن وامهای کم بهره، کمک های بلا عوض، انجام بورسیههای تحصیلی دانشجویان را در پرداخت هرینههای تحصیلی شان همراهی میکند. از جمله کهنترین مراکز آموزش عالی آمریکا دانشگاههای هاروارد، ویلیام اند ماری، پرینستون، کلمبیا، پنیسیلوانیا میباشند.
دین مردم آمریکا
کشور مذکور کشوری سکولار میباشد که تمامی ادیان و مذاهب در آن آزتد است و دولتمردان نسبت به همه مذاهب بی طرف هستند به طوری که میتوان گفت که تقریبا هیچ محدودیتی برای پیروان مذاهب مختلف اعمال نمیشود. تضمین این آزادی ادیان و مذاهب هم قانون اساسی این کشور است.
* با کشور سوریه بیشتر آشنا شوید
* با کشور عراق بیشتر آشنا شوید
* با کشور لبنان بیشتر آشنا شوید
*با کشور ایران بیشتر آشنا شوید
*با کشور افغانستان بیشتر آشنا شوید
*با کشور روسیه بیشتر آشنا شوید
* با کشور ترکیه بیشتر آشنا شوید
در مورد آمریکا در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
یک مقام ارشد حماس زمان آخرین بسته پیشنهادی آمریکا یی برای توافق تبادل اسرا با اسرائیل را فاش کرد.
کد خبر: ۱۲۷۴۰۰۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۰۶
نبض خبر
محمدعلی سبحانی، سفیر پیشین ایران در قطر، اردن و لبنان به فرارو گفت: «بازی جدید(توافق جدید) با ترامپ امکان پذیر است. حتی اگر کابینه ترامپ معتدل هم بود فرقی نداشت، این تصمیم یک تصمیم ملی است و در سطوح بالای کشور باید گرفته شود. یعنی رهبری، رئیس جمهور و سران کشور باید به این تصمیم برسند مگرنه امکان آن وجود ندارد.» اظهارات این مذاکره کننده سابق ایران را میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۱۲۷۴۰۰۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۰۶
منابع خبری آمریکا یی خبر دادند که پرونده اتهامات مربوط به تلاش ترامپ برای باطل کردن نتایج انتخابات در سال ۲۰۲۰ لغو میشود.
کد خبر: ۱۲۷۳۹۸۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۰۶
نبض خبر
کنگره آمریکا در واکنش به احتمال صدور حکم جلب و تشکیل پرونده جنایت جنگی برای نظامیانش، قانونی برای اقدامات مقابله جویانه علیه دیوان بین المللی دادگستری تصویب کرد؛ قانونی که این پرسش مطرح است که آیا آمریکا برای دفاع از نتانیاهو در دوره ترامپ به آن متوسل میشود؟ جزئیات این قانون را میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۱۲۷۳۹۸۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۰۵
هزاران مهاجر در آمریکا نگران اخراج خود با روی کار آمدن دولت جمهوری خواه در کاخ سفید هستند.
کد خبر: ۱۲۷۳۹۳۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۰۵
علیرغم آنکه دیوان کیفری بینالمللی (ICC)، حکم بازداشت نخستوزیر و وزیر جنگ سابق اسرائیل را صادر کرده، یوآو گالانت هفته دیگر به آمریکا میرود.
کد خبر: ۱۲۷۳۹۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۰۵
تابناک گزارش میدهد
ایران در راستای حفظ منافع ملی خود بر مدیریت تنش با آمریکا و تعامل با اروپا تاکید کرده است.
کد خبر: ۱۲۷۳۸۹۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۰۵
در پروژه «نیم قرن با اقتصاد ایران» تلاش بر این است تا از قبل اخبار و گزارش های اقتصادی به تصویر روشنی از وضعیت اقتصادی ایران دست پیدا کنیم.
کد خبر: ۱۲۷۳۸۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۰۵
یک رسانه عبری زبان خبر داد، یک صهیونیست ۲۱ ساله به ضرب گلوله افراد ناشناس در ایالات متحده کشته شده است.
کد خبر: ۱۲۷۳۷۵۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۰۵
بزرگترین هک تاریخ آمریکا سبب نگرانی شدید مقامات و دستگاههای دولتی این کشور شده است.
کد خبر: ۱۲۷۳۷۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۰۴
علی لاریجانی میگوید مسئولان مربوطه نظامی و کشوری در حال آمادهسازی برای پاسخ به رژیم صهیونیستی هستند و اصل تنظیم محاسبات اسرائیل به قوت خود باقی است.
کد خبر: ۱۲۷۳۷۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۰۴
اقدام مجدد واشنگتن در وتوی پیش نویس قطعنامه آتش بس غزه، نشان دهنده این واقعیت است که پشتیبان و مشوق اصلی حملات وحشیانه به مردم مظلوم فلسطین، آمریکا است.
کد خبر: ۱۲۷۳۵۶۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۰۴
«نشنال اینترست» اعلام کرد با اینکه آمریکا برای تولید جنگنده «اف۳۵» حدود ۲ تریلیون دلار هزینه می کند اما این پروژه ناموفق بوده است و کارآیی لازم را ندارد تا اهداف واشنگتن را برآورده کند.
کد خبر: ۱۲۷۳۵۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۰۴
سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، مداخلات آمریکا و برخی از متحدانش در مسائل داخلی ونزوئلا را محکوم کرد.
کد خبر: ۱۲۷۳۴۹۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۰۳
بر اساس قوانین ایالات متحده، همه شهروندان این کشور چه دارای تابعیت قهری و چه غیرقهری، میتوانند تابعیت آمریکا یی خود را ترک کنند.
کد خبر: ۱۲۷۳۴۵۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۰۳
مشاور روسای جمهور اسبق امریکا در گفتگو با تابناک:
«جفری کارلینر» گفت: ترامپ دوست دارد معامله کند و در مذاکرات برنده محسوب شود. شاید حق با پزشکیان بود که چند روز پیش گفت ممکن است توافق بین آمریکا و ایران امکان پذیر باشد.
کد خبر: ۱۲۷۳۴۰۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۰۳
وزیر دفاع آمریکا روز جمعه ادعا کرد که واشنگتن انتظار دارد که هزاران نیروی کره شمالی که در روسیه مستقر شده اند، «به زودی» وارد نبرد علیه اوکراین شوند.
کد خبر: ۱۲۷۳۳۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۰۳
اگرچه ترامپ کل مردم ایران را یک «ملت تروریست» خطاب کرده است؛ اما همواره از تنش نظامی گسترده با ایران دوری میکند.
کد خبر: ۱۲۷۳۳۵۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۰۳
نماینده دائم ایران در سازمان ملل در نامه ای به رئیس دوره ای شورای امنیت، اتهامات ضدایرانی آمریکا و انگلیس مبنی بر بی ثبات سازی در منطقه و نیز درگیری ها در اوکراین را رد کرد.
کد خبر: ۱۲۷۳۳۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۰۳
اگر مسئولان جدید آمریکا صرفاً با سلاح هستهای ایران مخالفاند باید در ازای آن شروط ایران را بپذیرند و امتیاز لازم من جمله جبران خسارات ایران را قبول کنند تا توافق جدید به دست آید.
کد خبر: ۱۲۷۳۳۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۰۳