کلیات
عراق یکی از کشورهای جنوب غرب آسیا است که با کشورهایی، چون ایران، کویت، سوریه، ترکیه، اردن و عربستان سعودی مرز مشترک دارد. در این کشور جمعیتی بالغ بر ۳۷ میلیون نفر زندگی میکنند که ۷۵-۸۰ درصد آن‌ها عرب، ۱۵-۲۰ درصد کرد، ترکمن و آشوری و ۵ درصد را سایر قومیت‌ها تشکیل میدهند.
جغرافیا
مساحت تقریبی کشور عراق ۴۳۸٬۳۱۷ کیلومتر مربع است که این مساحت تقریباً یک چهارم مساحت ایران است و کشور عراق را از این لحاظ در رده پنجاه و هشتمین کشور پهناور جهان قرار داده است. به لحاظ جغرافیایی بیشتر سرزمین عراق پست و هموار و گرمسیری است. غرب عراق کویر است و شرق آن جلگه‌های حاصلخیز؛ ولی بخشی از کردستان عراق (شمال شرق) کوهستانی و سردسیر میباشد. همچنین عراق یکی از بزرگترین کشورهای دارای منابع نفت میباشد. این کشور دارای ۱۴۳ میلیارد بشکه ذخایر تاییدشده نفتی میباشد.
کرد‌ها در نواحی شمال و شمال شرقی عراق که به کردستان عراق مشهور است زندگی میکنند و از لحاظ فرهنگی، زبانی و طرز پوشش با عرب‌ها متفاوت هستند. کشور عراق از نظر ساختار اجتماعی-فرهنگی به سه حوزه کاملاً متفاوت تقسیم میشود، در حوزه مرکزی عراق اعراب سنی، در شمال کرد‌ها و در جنوب شیعیان سکونت دارند و هر کدام از این گروه‌ها دارای شاخصه‌های فرهنگی و اجتماعی خاص خود هستند. البته در کنار این سه گروه اصلی، هویت‌های فرهنگی اجتماعی کوچکتری نظیر ترکمنها، آشوری‌ها و یزیدی‌ها نیز وجود دارند که دارای فرهنگ و عقاید متمایزی هستند. با ما همراه باشید تا با آداب و رسوم مردم عراق بیشتر آشنا شوید.
مردم
شهروندان عراقی را از نظر مذهبی باید به دو گروه بزرگ اسلامی شیعه و سنی تقسیم کرد که به لحاظ ترکیبی حدود ۶۰ درصد مردم عراق شیعه، ۳۷ درصد سنی و ۳ درصد پیروان سایر ادیان (مسیحیان، یهودیان، آشوریان و...) هستند.
شیعیان که اکثریت جمعیت عراق را تشکیل میدهند، بیشتر در مناطق جنوبی و مرکزی عراق سکونت دارند. وجود مقبره امامان شیعی در شهر‌های مقدس عراق همچون کربلا و نجف، و همچنین وجود حوزه علمیه نجف و در نتیجه حضور دایمی علمای شیعی در این شهر‌ها باعث تقویت فرهنگ شیعی شده و این امر شیعیان عراق را از نظر فرهنگی به ایرانیان شیعیمذهب نزدیک کرده است. بعد از سرنگونی حکومت صدام، شیعه قدرت و نفوذ بیشتری پیدا کرده است و میتوانند خیلی آزادانهتر راجع به هویت مذهبی خود صحبت کنند.
در کنار مسلمانان شیعی مذهب، اعراب سنی بخش دیگری از ساختار فرهنگی اجتماعی عراق را تشکیل میدهند که براساس قومیت عربی و مذهب سنی ایجاد شده و به دلیل حاکمیت اقلیت اعراب سنی در طول دهه‌های گذشته در عراق تقویت شده است.
عربی و کردی زبان‌های رسمی مردم عراق است. البته زبان‌های دیگری نظیر ترکی آذربایجانی (ترکمن‌های عراق)، فارسی، لری فیلی، کلدانی نو (از زبان‌های آرامی)، ارمنی، آشوری، دوماری (زبان کولیها)، گورانی (از شاخه شمال غربی زبان‌های کردی) و ... نیز در این کشور صحبت میشود.
به لحاظ فرهنگی باید گفت: عراقی‌ها ارزش زیادی برای خانواده قائل هستند و خانواده‌های بزرگ یا قبایل بزرگ از قدرت سیاسی و اجتماعی برخوردارند. اعضای خانواده باید مسئولیت رفتار و کردار خود را بپذیرند و هر گونه خطایی باعث بیآبروی کل خانواده میشود.
وفاداری به خانواده قبل از سایر روابط اجتماعی و حتی کسب و کار قرار میگیرد. خویشاوندسالاری در بین مردم عراق به چشم میخورد و از آنجا که دیدگاه منفی نسبت به این قضیه ندارند، طبیعتا پیشنهادات کاری را به خانواده خود میدهند، زیرا افراد مورد اعتمادشان هستند. اغلب خانواده‌های بزرگ در یک خانه، محله یا روستا زندگی میکنند. در مناطق شهری مردم لزوما در یک خانه در کنار هم زندگی نمیکنند، هر چند که عموما در یک خیابان یا نزدیک به هم هستند.
نظام سیاسی
دولت مرکزی عراق که پیش از انقلاب اسلامی ایران و به واسطه قرار داد الجزایر با ایران اختلافاتی داشت، در نهایت پس از انقلاب اسلامی و در شهریورماه ۱۳۵۹ به مرز‌های غربی ایران حمله کرد؛ اقدامی که مقدمه یک جنگ طولانی و تمام عیار دو کشور همسایه شد و صد‌ها هزار نفر در این جنگ هشت ساله جان خود را از دست دادند.
حضور صدام در رأس هرم قدرتی عراق که در دهه ۷۰ میلادی قدرت را از نخسین رئیس جمهور عراق یعنی احمد حسن البکر گرفت، مقدمه نا امنی‌های فراوانی در عراق شد که جنگ هشت ساله علیه ایران تنها یک مورد آن بود.
با پذیرش قطعنامه ۵۹۸ توسط ایران و عراق و بازگشت دو کشور به مرز‌های مندرج در قرارداد الجرایز، صدام به کویت حمله و مقدمه آغاز جنگ خلیج فارس را فراهم کرد.
نوع حکومت داری صدام در عراق در نهایت سبب شد تا دولت آمریکا در اواخر زمستان سال ۱۳۸۱ به این کشور حمله نظامی کند و مقدمه سقوط دولت صدام را فراهم کند. یک روز بیشتر به نوروز ۱۳۸۲ (۲۰ مارس ۲۰۰۳) نمانده بود که آمریکا با تشکیل یک ائتلاف به عراق حمله کرد. این کشور دست نکشیدن عراق از برنامهٔ سلاح‌های کشتار جمعی که خلاف قطعنامهٔ ۶۸۷ شورای امنیت بود را به عنوان دلیل این تهاجم اعلام کرد.
درگیری‌ها در سال ۲۰۰۸ در عراق ادامه پیدا کردند و نیرو‌های مسلح تازه آموزشدیدهٔ عراقی با شبه نظامیان درگیر شدند. دولت عراق توافقی را با آمریکا امضا کرد که نیرو‌های مسلح آمریکا را ملزم به خروج از شهر‌های عراق تا ۹ تیرماه ۱۳۸۸ و خروج از کل خاک عراق تا ۱۰ دیماه ۱۳۹۰ میکرد.
جنگ داخلی
با خروج نیرو‌های آمریکایی در سال ۱۳۹۰ ناآرامی‌ها ادامه یافت و عراق دچار بیثباتی سیاسی شد. بهار عربی در بهمن ۱۳۸۹ به عراق رسید و مخالفت‌ها در شهر‌ها گسترش یافت، اما مخالفت‌های ابتدایی نتوانستند دولت را ساقط کنند. ائتلاف میهنی عراق که گفته میشود بزرگترین مجموعهٔ سنیان عراق است به دلیل آنکه دولت عراق را تحت سیطره شیعیانی میدانست که میخواهند سنی‌ها را کنار بزنند، مجلس عراق را به مدت چند هفته در ماه‌های پایانی ۱۳۹۰ تحریم کرد.
گروه‌های شبه نظامی سنی در سال ۲۰۱۳ حملات زیادی را علیه اکثریت شیعهٔ عراق انجام دادند تا اعتماد عمومی نسبت به دولت نوری المالکی را زیر سؤال ببرند. جنگ طلبان سنیمذهب عضو دولت اسلامی عراق و شام در سال ۱۳۹۳ کنترل بخش‌های وسیعی از عراق از جمله شهر‌های بزرگی، چون تکریت، فلوجه و موصل را به دست آوردند و باعث شدند صد‌ها هزار نفر از خانه و کاشانهٔ خود فرار کنند و در ادامه این گروه‌ها که اقدامات تروریستی خود را گسترش دادند به شکل گیری گروه تروریستی داعش کمک کرد؛ گروهی تروریستی که زمینه جنگ‌های داخلی طولانی در عراق را فراهم کرد و در نهایت با کمک‌های ایران و دیگر کشورهای متحد از پای درآمد.
مدیریت سیاسی عراق به شکل فدرالی است و دولت فدرال عراق تحت قانون اساسی فعلی به شکل یک جمهوری فدرالی دموکراتیک پارلمانی اسلامی تعریف میشود. دولت فدرال مشتمل بر قوای مجریه، مقننه و قضاییه و کمیسیون‌های مستقل متعدد دیگر است. جدای از دولت فدرال مناطق (مشتمل بر چند استان)، استان‌ها و بخش‌هایی وجود دارند که طبق قانون دارای اختیاراتی هستند.
عراق دارای هجده استان است که هر استان به چند شهرستان تقسیم شده است. کردستان عراق تنها ناحیه تعریفشده در قانون عراق است که برای خود دولت و ارتش نیمه رسمی به نام پیشمرگه دارد.
بغداد، صلاحالدین، دیاله، واسط، میسان، بصره، ذیقار، مثنی، قادسیه، بابل، کربلا، نجف، انبار، نینوا، دهوک، اربیل، کرکوک، سلیمانیه و حلبچه استان‌های عراق هستند.
اقتصاد
صادرات نفت از گذشته نقش اصلی را در اقتصاد عراق بر عهده داشته بهطوری که ۹۵٪ از درآمد خارجی این کشور را تشکیل می دهد. عدم توسعه در سایر زمینه‌ها باعث بروز بیکاری ۱۸ تا ۳۰ درصدی و درآمد سرانه ۴۰۰۰ دلاری شدهاست. در سال ۲۰۱۱ استخدام تمام وقت در بخش عمومی نزدیک به ۶۰ درصد از کل استخدام‌ها را شامل میشد. بخش صادرات نفت شغل‌های بسیار کمی برای عراقی‌ها ایجاد کرده است.
در مورد عراق در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
پارلمان کشورهای عربی چهارشنبه شب در بیانیه‌ای تهدید اسرائیل برای حمله به عراق را محکوم کرد.
کد خبر: ۱۲۷۳۰۴۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۰۱
وقایع اتفاقیه
سپاه قدس با فرماندهی حاج قاسم سلیمانی تاثیر غیرقابل انکار و محوری در محو گروه تروریستی دولت عراق و شام یا داعش داشت. تصاویری از حضور شهید قاسم سلیمانی در خطوط مقدم مبارزه با داعش را می‌بینید.
کد خبر: ۱۲۷۳۰۳۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۰۱
الجزیره اعلام کرد: اسرائیل تا ساعاتی دیگر به عراق حمله می‌کند.
کد خبر: ۱۲۷۳۰۰۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۳۰
تحلیل تابناک/
سفر دکتر علی لاریجانی، فرستاده ویژه رهبرانقلاب و وزیر دفاع جمهوری اسلامی ایران به سوریه حاکی از دبپلماسی فشرده ایران برای حفظ متحد قدیمی و استراتژیک خود یعنی بشار اسد است، این سفر در حالی انجام شد که رژیم صهیونیستی رسما بشار اسد را به قتل و ترور تهدید کرده است، بشار اسدی که خوب می داند حکومتش بر سوریه را مدیون جمهوری اسلامی ایران است.
کد خبر: ۱۲۷۲۵۱۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۲۸
نبض خبر
ویدیویی تحت عنوان ماهیگیری با آری پی جی 7 در اردبیل در فضای مجازی وایرال شده که نشان می‌دهد شخصی با یک آر پی جی به سمت یک بره شلیک می‌کند تا با ایجاد انفجار در آب، به صورت گروهی ماهی‌ها را بکشد و سپس ماهی‌های مرده را از روی آب جمع کند. انفجار در آب جزو قدیمی‌ترین روش‌های غیرقانونی صیدماهی است که آسیب جدی به طبیعت می‌زند. بررسی تیم راستی آزمایی تابناک نشان داد این ویدیو متعلق به سال 1401 و اربیل عراق است! در همان زمان پلیس اقلیم کردستان این شخص را دستگیر کرده و راهی زندان کرده است. ویدیوی مورد اشاره را می‌بینید.
کد خبر: ۱۲۷۲۴۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۲۸
کاظم محسنی‌نیا سرمربی تیم ملی کشتی آزاد عراق شد.
کد خبر: ۱۲۷۱۹۱۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۲۵
حکیم در دیدار با خانواده‌های لبنانی میهمان در عراق:
«سید عمار حکیم»، رهبر جریان حکمت ملی عراق در دیدار با شماری از خانواده‌های آوارگان لبنانی میهمان عراق در نجف اشرف، شهادت سید حسن نصرالله (قدس سره) دبیر کل فقید حزب الله لبنان را تسلیت و نقش وی را در معادلات منطقه‌ای تبیین کرد.
کد خبر: ۱۲۷۱۷۸۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۲۴
ارتش آمریکا اقدام به بمباران مناطقی در مرز میان سوریه و عراق کرد.
کد خبر: ۱۲۷۱۴۷۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۲۳
جواد العطار نماینده سابق پارلمان عراق
کد خبر: ۱۲۷۱۳۵۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۲۲
در طول تاریخ معاصر، مرجعیت‌های دینی در عراق و منطقه، نقشی کلیدی در مقابله با ظلم و ستم، مبارزه با استعمار و آزادی کشور‌ها ایفا کرده‌اند.
کد خبر: ۱۲۷۱۳۴۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۲۲
بیانیه پایانی نشست سران کشورهای عربی و اسلامی در ریاض ضمن هشدار نسبت به نقض حاکمیت کشورهای منطقه از جمله ایران، خواستار تحریم تسلیحاتی رژیم صهیونیستی برای جلوگیری از کشتار بیشتر مردم غزه شد.
کد خبر: ۱۲۷۱۲۶۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۲۲
مشاور امنیت ملی عراق با سردار سلامی دیدار کرد
کد خبر: ۱۲۷۱۲۳۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۲۱
سخنگوی دولت عراق اعلام کرد که این کشور توانایی گفت‌وگوی همزمان با ایران و آمریکا را دارد و نقش میانجی میان این دو کشور را بازی می‌کند.
کد خبر: ۱۲۷۱۲۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۲۱
مقاومت اسلامی عراق در دومین بیانیه خود طی امروز، حمله به هدفی در جنوب اراضی اشغالی را اعلام کرد.
کد خبر: ۱۲۷۰۱۱۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۱۶
به ادعای شورای خاورمیانه، اگرچه ترکیه نسبت به کریدور اقتصادی هند-خاورمیانه-اروپا (IMEC) نگرانی‌هایی دارد، اما نقش اصلی این کشور در جاده توسعه تعیین می‌کند که آیا این کریدور رقیب یا مکمل «آی‌مک» خواهد بود یا خیر.
کد خبر: ۱۲۶۹۸۹۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۱۵
وزیران دفاع عربستان و عراق در جریان دیدار با یکدیگر در ریاض به بررسی جدیدترین تحولات منطقه پرداختند.
کد خبر: ۱۲۶۹۹۱۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۱۵
وزرای کشور جمهوری اسلامی ایران و جمهوری عراق صبح امروز در محل وزارت کشور دیدار و بر گسترش روابط دو کشور تاکید کردند.
کد خبر: ۱۲۶۹۸۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۱۴
رئیس جریان صدر عراق توطئه‌های غرب در راستای راهکار دو دولت در سرزمین فلسطینیان را رد کرد.
کد خبر: ۱۲۶۹۶۴۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۱۳
منابع رسمی عراق ی ضمن تکذیب شایعه انفجار باتری تلفن همراه در حرم مطهر امام علی (ع) در شهر نجف اشرف، واقعیت ماجرای رخ داده را شرح دادند.
کد خبر: ۱۲۶۹۵۷۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۱۳
اندیشکده آمریکایی بررسی کرد
آمریکا درصدد است تا با خروج ظاهری از مرکز عراق ، جایگاه خود در اقلیم کردستان عراق را تثبیت کند.
کد خبر: ۱۲۶۹۵۴۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۱۳