خشکسالی، تغییر اقلیم، تخریب طبیعت و عدم مدیریت منابع آبی در ایران به جایی رسیده که کشور به گواه همه مختصصان حوزه محیطزیست، مدیریت منابع آب و اقلیمشناسان در وضعیت بحران آبی قرار گرفته است. به تازگی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی گزارشی از وضعیت بحران آبی در ایران منتشر کرده است و آنچه از متنهای این گزارش مهمتر به نظر میرسد، نمودارها و جدوالی است که مستقیما به بحران آبی در ایران اشاره میکند. کاهش میزان بارش در ایران، کاهش محسوس روانآبها، کاهش میزان آبهای تجدیدپذیر در کشور، سهم بالای کشاورزی در مصرف منابع آبی در کشور و تغییر اقلیم از جمله مهمترین مسایلی است که در ایران گزارش به آن توجه شده است.
به گزارش تابناک، به طوری که، بررسی وضعیت آب(۲۰ نمودار ترسناک و ۱۵ واقعیت تلخ از بحران آبی ایران-محمدحسین نجاتی) در کشور نشان میدهد در ۱۰ سال اخیر در کشور میزان بارندگی حدود ۱۱ درصد نسبت به متوسط بلندمدت کاهش یافته و بهتبع آن نیز حجم جریان سطحی در دوره مشابه حدود ۴۴ درصد کاهش یافته است. نکته قابل توجه این است که کاهش در مقدار بارندگی بهدلیل وقوع خشکسالی و تغییر اقلیم صورت میگیرد؛ ولی کاهش در حجم جریان سطحی علاوه بر این امر، بهدلیل برداشتهای بالادست نیز صورت میگیرد. این موضوع باعث شده است که در ۱۵ سال اخیر مجموع حجم مخازن سدها در کشور حداکثر تا نصف از آب پر باشد.
بررسی آمار و ارقام مرتبط با بخش آب از جنبههای مختلفی، حاکی از وجود چالش در اجزای مختلف این بخش است. در این سالها هیچگاه مخازن سدها بهطور کامل پر نبوده و حتی تا نصف هم از آب پر نشده است. از سوی دیگر از تعداد ۶۰۹ دشت در کشور ۳۵۵ دشت، بهدلیل افت سطوح سفره آب زیرزمینی، ممنوعه است.
همچنین آمارها نشان میدهد سبقت گرفتن تخلیه از منابع آب زیرزمینی از تغذیه آنها تقریبا از سال ۱۳۵۷ شروع شده و هماکنون مقدار تجمعی آن حدود ۱۲۰ میلیارد مترمکعب است که این رقم حدود یکچهارم کل ذخیره استاتیک آنها است. وضعیت کل چاههای موجود در کشور هم نشان میدهد که حدود ۴۵ درصد آنها غیرمجاز هستند. همچنین وابستگی مصارف کشور به آبهای سطحی و زیرزمینی نیز بهترتیب ۴۵ و ۵۵ درصد تخمین زده میشود.