سازمان امور دانشجویان وزارت علوم که این روزها کارایی مشخص و موثر چندانی در زندگی دانشجویان بازی نمی کند، مدت ها پیش و بارها سخن از نهایی کردن طرحی را زد که قرار بود منجر به افزایش رفاه دانشجویان شود؛ طرحی که حتی وزیر سابق نیز تلاش می کرد آن را به عنوان دستاورد دوران مدیریتش محسوب کند اما نشد که نشد.
به گزارش «تابناک»، از سال 1393 سازمان امور دانشجویان کشور که نهادی تازه تأسیس بود ایده ای را که پیشتر جمعی از دانشجویان دانشگاه تهران اجرایی کرده بودند، به دست گرفت تا با انجام مطالعات جامع در مورد آن و اجرایی کردنش حداقل اقدام های موثرش را برای افزایش رفاه دانشجویان بردارد؛ طرحی که رفاه کارت دانشجویی نام گرفت و بارها از زبان مقام های ارشد وزارت علوم در مورد آن سخن گفته شد.
در رابطه با این طرح فرهادی وزیر سابق علوم اردیبهشت ماه 96 گفت: «تمامی مجوزهای صدور کارت رفاه دانشجویان که شامل 37 خدمت است، از سوی صندوق رفاه دانشجویی انجام شده و با تکمیل زیرساختها تا اول ترم آینده در اختیار دانشجویان قرار میگیرد.»
یک سال و نیم پیش تر از سخن وزیر علوم یعنی اسفندماه سال 94، مهندس یزدان مهر رئیس صندوق رفاه دانشجویان در همین رابطه گفت: «رفاه کارت دانشجویی، یا کارت هوشمند یکپارچه دانشجویی به عنوان یک پروژه در صندوق رفاه دانشجویان در حال بررسی است، مشاور مربوط به این پروژه بررسیهای لازم را انجام داده و خدماتی که قرار است ارائه شود را با خدمات مشابه در کشورهای دیگر تطبیق داده است.»
او هدف از ارائه رفاه کارت دانشجویی را یکپارچهسازی خدمات ارائهشده به دانشجویان عنوان کرد و افزود: «با ارائه این کارت کل پرداختیها در قالب کارت یکپارچه دانشجویی صورت میگیرد. چنانچه مطالعات در این زمینه به اتمام برسد و تصویب شود این طرح احتمالا تا اردیبهشت سال آینده نهایی میشود.»
رییس صندوق رفاه دانشجویان وزارت علوم درمورد خدماتی که توسط رفاه کارت دانشجویی ارائه می شود افزود: «رفاه کارت دانشجویی حدود 26 نوع خدمت شامل خدمات رفاهی، ورزشی، فرهنگی، تخفیفات دانشجویی، سفر، ویزا کارت، حمل و نقل عمومی و... را ارائه میکند و پس از تصویب به دانشجویان همه مقاطع ارائه میشود.»
این همه وعده های دارای زمان در مورد این طرح وزارت علوم برای افزایش رفاه دانشجویی نبود و در همین رابطه شهریور ماه سال 93 معاون دانشجویان داخل وزارت علوم نیز از اجرای طرح تسهیلات رفاه کارت دانشجویی از اول مهر خبر داد و گفت: خدمات این کارت شامل اختصاص یافتن درصدهای مختلف تخفیف در استفاده از رستورانهای اطراف دانشگاه، رستورانهای بخش خصوصی دارای شعبه در داخل دانشگاه، سلف سرویس دانشگاهها، تسهیلاتی برای استفاده از حمل و نقل عمومی، بن کتاب و برخی از خدمات شهرداری میشود.
ابوالحسن ریاضی افزود: این طرح در دو مرحله انجام میشود که چهار دانشگاه صنعتی خواجهنصیرالدین طوسی، علم و صنعت و دو مرکز فنی و حرفهای قرار است به عنوان آزمایشی در مرحله اول این طرح همکاری کنند.
وی با بیان اینکه این طرح بتدریج برای همه مقاطع تحصیلی اجرا خواهد شد، توضیح داد: در مرحله اول 20 هزار دانشجو از خدمات کارت هوشمند استفاده خواهند کرد و خدمات این کارت در مرحله اول اجرا شامل اختصاص یافتن درصدهای مختلف تخفیف در استفاده از رستورانهای پیرامون دانشگاه، رستورانهای بخش خصوصی دارای شعبه در داخل دانشگاه، سلف سرویس دانشگاهها، تسهیلاتی برای استفاده از حمل و نقل عمومی و بن کتاب میشود.
معاون دانشجویان داخل وزارت علوم افزود: اگر مرحله اول اجرای این طرح موفق باشد، طرح برای بخش بیشتری از دانشجویان اجرا شده و دانشجویان سراسر کشور را تحت پوشش قرار میدهد. ریاضی از همکاری شهرداری تهران در اجرای این طرح خبر داد و گفت: شهرداری تهران اعلام آمادگی کرده است در مجموعههای تحت مدیریت شهرداری 50 درصد تخفیف در نظر گرفته شود و تخفیف دیگر بخشها نیز از سوی بخش خصوصی و صندوق رفاه ارائه میشود.
مسئولانی که از آنها یاد شده در مقاطع و نشست های مختلف دیگری نیز از این موضوع سخن گفتند و در گفته های خود به هزینه های سنگین این طرح در بخش های مطالعاتی آن اعتراف کردند.
ابوالحسن ریاضی مرداد ماه 95 نیز با بیان اینکه اقدامات لازم برای هوشمند شدن کارتهای دانشجویی انجام شده است، افزود: قرار است در هفته جاری طی جلسهای پیشنهادهایی که برای هوشمند شدن کارتهای دانشجویی ارائه شده است، مورد بررسی قرار بگیرد. توسط کارت هوشمند دانشجویی خدماتی فراتر از خدمات دانشجویی مانند امور مربوط به سلف سرویس، خوابگاه و... انجام میشود.
وی افزود: کارتهای دانشجویی هوشمند خدماتی شامل امور آموزشی، پژوهشی، دانشجویی و خدمات جانبی مانند امور فرهنگی، خدمات شهری و بانکی را به دانشجویان ارائه خواهند داد تا دانشجو قادر باشد توسط یک کارت، از خدمات مختلفی بهرهمند شود.
طرح رفاه کارت دانشجویی که در اساس بنا دارد با حائل شدن میان دانشجو و مراکز ارئه کننده کالا و خدمات دانشجویان را در استفاده از این خدمات و خرید آنها یاری کند، ایده مفید و موثری است که البته وزارت علوم چند طرح پشت پرده را نیز در این فضا دنبال می کرد.
مسئولان وزارت علوم به دنبال آن بودند که با این اقدام همه تراکنش های دانشجویان را مدیریت کنند و با واریز سرانه آنها به این کارت ماجرای آزادسازی قیمت ها را نیز دنبال کنند. یعنی آنها می خواستند با واریز اندک سرانه به حساب دانشجو مسئولیت های دانشگاه ها را در تأمین غذا و نیز پرداخت وام و... از دوش آنها بردارند.
این طرح که در اصل با پرچم رفاه دانشجویی بلند و مطرح شد در ادامه موضوعاتی از قبیل آزادسازی نرخ های دانشجویی و نیز خصوصی سازی را دامن زد، حالا دیگر سخنی در مورد آن زده نمی شود.
با نکاتی که آمد این ماجرا را باید از دو بعد نگاه کرد و مورد نقد قرار داد. نخست اینکه چرا هنوز یک ایده خام نهایی و اجرایی نشده است، شخصیت هایی چون وزیر علوم، معاون وزیر، رئیس صندوق رفاه و... در مورد آن سخن می گویند و وعده زمانی برای اجرا می دهند؟
دیگر اینکه چرا این طرح رفاهی علی رغم مزایایی که داشت، دیگر در دستور کار مسئولان قرار ندارد و به آن توجهی نمی شود؟ اگر این طرح علی رغم هزینه های سنگینی که برای مطالعات آن شد کاربردی نیست آیا نباید مسئولان در این رابطه توضیح بدهند و احتمالاً از جامعه دانشجویی عذرخواهی کنند؟