ایران در صدر لیست دارندگان گاز جهان قرار دارد و طبق تکلیف سند چشم‌انداز ۲۰ ساله باید در افق ۱۴۰۴ سهمی معادل هشت تا ۱۰ درصد تجارت جهانی گاز را به خود اختصاص دهد. این در حالی است که سهم فعلی ایران فقط دو درصد است.
به گزارش ایسنا، سهم دو درصدی ایران از تجارت جهانی گاز در حالی است که ایران همواره در سال‌های اخیر سعی کرده با مذاکره با کشورهای مختلف مخصوصا کشورهای همسایه میزان صادرات گاز خود را افزایش دهد و سرآغاز بسیاری از مذاکرات دهه‌های قبل است؛ مذاکراتی که بیش از نیمی از آنها بی‌نتیجه بوده و اجرایی نشده است. البته حمیدرضا عراقی - مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران - در آخرین نشست خبری خود به انتقادهایی مبنی بر اینکه جایگاه ایران در بازارهای جهانی گاز شایسته نیست پاسخ داد و گفت: اینکه ایران در تجارت جهانی گاز نقش کمی دارد، نشانه عقب ماندگی نیست. مصرف داخلی قطر که در میدان پارس جنوبی با ایران مشترک است، بسیار کم بوده، درحالی که مصرف گاز در ایران بسیار بالاست. امکان صادرات گاز با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران وجود دارد اما در ایران هرچقدر گاز تولید می‌شود، داخل کشور مصرف می‌شود. شرکت گاز طبق برنامه ششم توسعه وظیفه دارد ٢٠٠میلیون مترمکعب گاز صادر کند اما این امکان با این روند مصرف وجود ندارد.
در این راستا یکی از قدیمی‌ترین مذاکرات ایران برای صادرات گاز مذاکره با امارات متحده عربی بود که از سال ۱۳۷۶ آغاز و در نهایت این مذاکرات به امضای قرارداد کرسنت در سال ۱۳۸1 منجر شد. طبق این قرارداد با ساخت خط لوله‌ای از میدان سلمان به امارات مقرر شد گازهای همراه میدان نفتی سلمان از مخزن مشترک با ابوظبی به میزان ۵۰۰ میلیون فوت مکعب در روز صادر شود که این قرارداد اجرایی نشد.
البته ایران اخیرا بعد از گذشت حدود ۱۵ سال آمادگی خود را برای احیای این قرارداد اعلام کرده است و بیژن زنگنه - وزیر نفت کشورمان - در یکی از اظهارنظرهای خود در تابستان سال گذشته از اعلام رسمی ایران به شرکت کرسنت پترولیوم برای از سرگیری مجدد صادرات خبر داده است.
پرونده دیگر، مذاکره با کشور کویت بوده که از سال ۱۳۸۱ آغاز شد. در این راستا دو تفاهم نامه تا ۹ آذرماه سال ۱۳۸۲ امضاء شد که طبق آن باید از سال ۲۰۰۵ سالانه حداقل سه میلیارد مترمکعب گاز به کویت صادر می‌شد.این تفاهم‌نامه تاکنون اجرایی نشده است و عراقی ن در اواسط زمستان سال ۱۳۹۶ در در آخرین نشست خبری خود دلیل تعویق صادرات گاز به کویت را مسائل سیاسی دانست و توضیح داد: ایران و کویت برای صادرات گاز از ایران به کویت در چند سال گذشته مذاکرات خوبی داشته‌اند. کویت به گاز ایران نیاز دارد اما زمانی که مذاکرات به خوبی پیش می‌رفت یک نفر از دیوار سفارت عربستان سعودی بالا رفت و پل ارتباطی قطع شد. هر وقت مسائل سیاسی رفع شد می‌توانیم گاز صادر کنیم.
دو سال بعد از آغاز مذاکرات با کویت برای صادرات گاز توافق‌نامه صادرات گاز از ایران به عمان در ۲۵ اسفندماه سال ۱۳۸۳ امضاء شد. طبق این قرارداد ۲۵ ساله صادرات گاز به عمان باید تا سال ۲۰۰۸ با ۳۰ میلیون مترمکعب آغاز و در سال ۲۰۱۲ به ۷۰ میلیون مترمکعب می‌رسید، اما این قرارداد نیز تاکنون اجرا نشده است.
این در حالی است که طبق گفته مسئولان قرار بود صادرات گاز به عمان از سال ۱۳۹۷ و با ۱۰ میلیون مترمکعب در روز آغاز شود ادعایی که اخیرا علی کاردر - مدیرعامل ملی نفت ایران - آن را تقریبا غیرممکن دانست.
یکی دیگر از مذاکرات گازی ایران با کشور بحرین بود که از سال ۱۳۸۶ آغاز شد. بحرین خواستار خرید روزانه یک میلیارد مترمکعب گاز از ایران بود، اما این مذاکرات تاکنون به نتیجه نرسیده است.
صادرات گاز به پاکستان و پس از آن به هند نیز تحت عنوان خط لوله صلح سال‌هاست که میان دو کشور ایران و پاکستان مطرح شده است. ایران با این هدف خط هفتم سراسری را با قطر ۵۶ اینچ از عسلویه به سوی سیستان و بلوچستان کشید. گرچه گازرسانی به مناطق جنوب و جنوب شرق کشور از این خط انجام می‌شود، اما هدف اصلی صادرات گاز به پاکستان بود. با این وجود هنوز این موضوع به مرحله اجرا در نیامده است. البته ایران برای این پروژه بارها اعلام آمادگی کرده است و طرف پاکستانی پای تعهدات خود نایستاده است.
