با گذشت نزدیک به هشت ماه از سال آبی جاری، هنوز میزان بارش های کشور به استاندارد نرسیده و در بسیاری از مناطق، حجم بارش ها تا 60 درصد کاهش داشته است؛ وضعیتی نگران کننده که کنار هم قرار دادن برخی آمار و ارقام نشان می دهد، کشور در تابستان سال جاری جدا از بحران آب با بحران های دیگری نیز رو به رو خواهد بود.
به گزارش «تابناک»؛ حجم بارش های اخیر کشور چه به لحاظ مکانی و چه به لحاظ زمانی با تغییرات جدی رو به رو شده است و شرایط آن اصلاً مطلوب نیست؛ جدا از آمارهایی که نشان می دهد چیزی حدود 60 درصد از میانگین بارش های کشور کاسته شده است، همینطور آمارها به خوبی گویای این است که توزیع زمانی این بارش ها نیز به هم خورده است.
کاهش ظرفیت آبی کشور در سال جاری جدا از اینکه مشکلات و نگرانی ها را در رابطه با نیازهای ضروری آبی کشور در حوزه شرب، کشاورزی و صنعت افزایش داده است و در بسیاری از مناطق مثل شرق اصفهان به چالش های اجتماعی و نا آرامی منجر شد، نگرانی ها را در رابطه با تولید برقی کشور نیز بالا برده است.
از اهمیت و ضرورت وجود آب در اقتصاد و معیشت شهروندان کشور که بگذریم، مسأله برق و نیاز روزافزون جامعه به این نیاز را نمی توان نادیده گرفت؛ تولیدی که در روزگاری نه چندان دور امکان صادرات آن کشورهای همسایه نیز وجود داشت، اما حالا و بر اساس بررسی آمارها احتمالاً توان پاسخگویی به همه نیاز کشور را نیز نخواهد داشت.
هرچند در مورد حجم تولید برق کشور آمارهای متعددی منتشر می شود و در مورد میزان واقعی تولید و ظرفیت های اسمی هنوز تمایز درستی صورت نگرفته است، بنا بر یک روایت معتبر کل ظرفیت تولید برق کشور در بخش های مختلف و در شرایط استاندارد، چیزی حدود 74 هزار مگاوات برق است.
البته از این 74 هزار مگاوات به طور تقریبی 53 هزار مگاوات آن حقیقتی است که دلیل این فاصله را میتوان به راندمان پایین برخی واحدها، گرمای هوا و تأثیر آن بر کارکرد نیروگاهها، محیط جغرافیایی و ارتفاع این سازهها از دریا مربوط دانست.
این حجم از تولید برق کشور روزانه و در سه بخش اصلی تولید و روانه بازار مصرف می شود که از این سه بخش می توان به نیروگاه های حرارتی با ظرفیت اسمی 43 تا 45 هزار، نیروگاه های برقابی با ظرفیت اسمی 6 تا 7 هزار و نیروگاه اتمی بوشهر با ظرفیتی نزدیک به هزار مگاوات یاد کرد.
بررسی ها نشان می دهد، در سال گذشته و در دوران اوج مصرف برق یعنی تیرماه سال 96 میزان مصرف برق کشور به 55 هزار مگاوات برق رسید که با تلاش مسئولان وزارت نیرو و نیز صرفه جویی شهروندان در برخی مناطق، شاهد مشکل چندانی در تأمین برق در کشور نبودیم.
با این حال در سال جدید و با توجه به شرایط بسیار بد ذخایر آبی کشور در پشت سدهای بزرگ، این نگرانی وجود دارد که ظرفیت تولید برقابی کشور به شدت کاهش یابد و در نهایت مشکل عدم تأمین برق برای کشور پیش آید.
هرچند مسئولان جسته و گریخته در این رابطه صحبت و هر یک به نوعی نگرانی های خود را در این باره مطرح کرده اند، هنوز هیچ یک مشخصا در رابطه با این نگرانی عمومی موضع گیری نکرده و ضمانت های لازم را به شهروندان مبنی بر نبود مشکل نداده اند؛ شرایطی که به افزایش نگرانی ها دامن می زند.
«همایون حائری»، معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی اخیراً در نشست وزیر نیرو با مدیران عامل شرکتهای توزیع نیروی برق، به شرایط خاص تابستان امسال برای تأمین برق سراسر کشور اشاره کرد و گفت: کاهش نزولات آسمانی در سال آبی جاری باعث شده تا ارتفاع و حجم آب مخزن سدهای دارای نیروگاه برقابی به شدت کاهش یابد.
وی ادامه داد: در روزهای پایانی فروردینماه پارسال نزدیک به 28 میلیارد مترمکعب آب پشت سدها ذخیره شده بود اما این رقم امسال به 13 میلیارد مترمکعب رسیده است.
معاون وزیر نیرو افزود: پارسال هشت میلیارد مترمکعب از حجم آب پشت سدها در نیروگاههای برقابی استفاده قرار گرفت و امسال این رقم به سه میلیارد مترمکعب کاهش خواهد یافت.
وی بدون اشاره به ضریب آمادگی وزارت نیرو برای تولید برق، صرفاً از مشکلاتی سخن گفته است که احتمالاً بروز مشکل در ماه های آتی را افزایش می دهد.
اما با بررسی دقیق تر وضعیت کنونی توزیع منابع تولید برق کشور یعنی 43 هزار مگاوات تولید نیروگاه های حرارتی، 6 هزار تولید نیروگاه های برقابی و نیز هزار مگاوات تولید نیروگاه اتمی حتی اگر دو بخش نیروگاه های حرارتی و اتمی بدون کاهش به تولید خود ادامه دهند، در سال جاری مشکل تأمین برق جدی به نظر می رسد.
با کاهش بیش از 60 درصدی منابع آب کشور که معاون وزیر نیرو نیز این آمار را قبول و تأیید می کند، به خوبی می توان برداشت کرد که ظرفیت تولید برق کشور از طریق نیروگاه های آبی حداقل به نصف کاهش خواهد یافت و 3 هزار مگاوات در روز خواهد رسید.
با این شرایط، کل ظرفیت تولید برق کشور در بهترین حالت به 47 هزار مگاوات می رسد که به احتمال بسیار و در شرایط عادی قادر به پاسخگویی نیازهای روزهای گرم تابستان سال جاری را نخواهد بود.
با اشاره به این که سال گذشته و در روزهای گرم سال مصرف برق کشور به 55 هزار مگاوات رسیده بود و نیز با توجه به اینکه میزان گرمای سال جاری به مراتب بیشتر است، احتمال بروز مشکل در سال جاری زیاد است.
این شرایط تنها و تنها در صورت افزایش آمادگی مسئولان وزارت نیرو و نیز همراهی شهروندان با مسئولان قابل مدیریت است و اگر چنین آمادگی و تعاملی پیش نیاید، باید منتظر روزهای خاموش و خشک کشور در هفته های آتی ماند.