این روزها که باران بهاری به شهرهای مختلف غرب و جنوب طراوت بخشیده است، شاید فرصتی پیدا کرده‌ایم که روزهای غبارآلود تابستان را کمی فراموش کنیم.
به گزارش مهر، بااین‌حال تا آسمان کمی فرصت می‌کند که بین دو باران نفسی تازه کند، گردوغبار عربی راهی آسمان می‌شود تا اجازه نفس کشیدن بی‌دغدغه را به ساکنان غرب و جنوب کشور ندهد.
گردوغبار از چهارمحال تا ایلام
هنوز از آخرین ساعات بارانی لرستان چند روزی نگذشته که روز دوشنبه بازهم گردوغبار هوای استان را ناسالم کرد. اوضاع در ایلام، چهارمحال، کرمانشاه و اهواز هم تعریفی نداشت.
آلودگی هوا در کرمانشاه به مرز هشدار رسید، گردوغبار آسمان ایلام را بی‌نصیب نگذاشت، هوای چهارمحال و بختیاری هم در وضع ناسالم قرار گرفت، این‌ها سر خط اخبار روز دوشنبه از غرب کشور بود.
هرچند که هواشناسی از ورود سامانه بارشی جدید به منطقه خبر داده اما به نظر می‌رسد بارش‌های بهاری نتوانسته حریف گردوغبار شود، موضوعی که مردم را نگران روزهای گرم تابستان کرده است.
یک‌چهارم روزهای لرستان آلوده شد
۱۷ اردیبهشت‌ماه سیزدهمین روز آلوده لرستان در سال ۹۷ بود تا مردم این استان بیش از یک‌چهارم روزهای بهاری خود را در آلودگی هوا سپری کنند.
بر اساس اعلام اداره کل حفاظت محیط‌زیست لرستان، در ساعت ۱۰:۳۰ صبح دوشنبه هوای شهرهای پلدختر، کوهدشت، رومشکان در شرایط بسیار ناسالم قرار گرفت و میزان آلودگی آسمان آن‌ها به ۳.۵ تا ۴.۵ برابر حد مجاز رسید.
همچنین هوای شهرهای دوره چگنی، سلسله و خرم‌آباد در شرایط ناسالم قرار داشت و میزان آلودگی آسمان آن‌ها بین ۲ تا ۳.۵ برابر حد مجاز بود.
آیا اتفاق امیدوارکننده‌ای رخ‌داده است؟
محیط‌زیست ایران طی ۱۵ سال گذشته فراز و نشیب‌های بسیاری را پشت سر گذاشته است اما شاید بتوان موضوع آلودگی هوا را یکی از اصلی‌ترین و چالش‌برانگیزترین رخدادهای زیست‌محیطی طی این مدت دانست؛ موضوعی که سلامت میلیون‌ها ایرانی را تحت تأثیر قرار داده است.
ریزگردها تعداد زیادی از استان‌های کشور را درگیر خود کرده‌است تا بدین ترتیب سلامتی ساکنان این استان‌ها با تبعاتی چون بیماری‌های حاد تنفسی، قلبی و عروقی دست‌به‌گریبان باشد؛ چیزی که به گفته محققان و کارشناسان می‌تواند در بلندمدت اثرات خود را بر سلامت ایرانی‌ها نشان دهد.
کارشناسان حوزه بهداشت و درمان، فعالان محیط‌زیست و متخصصان آلودگی هوا تاکنون بارها در خصوص اثرات و نتایج پدیده ریز گردها در آسمان ایران سخن گفته‌اند و مسئولان مختلف نیز بارها از طرق مختلف ازجمله رایزنی با کشورهای منشأ ذرات گردوغبار برای جلوگیری از تداوم ورود این ذرات تلاش کرده‌اند؛ اما سؤال اصلی اینجاست، آیا اتفاق امیدوارکننده‌ای رخ داده است!؟
زاگرس به‌سختی ایستاده است
در این میان حال‌وروز قلب زاگرس هرروز بدتر می‌شود، قلبی که اگر نتپد اتفاقات غیرمنتظره‌ای خواهد افتاد، از کمبود آب گرفته تا تغییرات اقلیمی.
اگر تاکنون توانسته‌ایم مقابل موج‌های متعدد گردوغبار همچنان سرپا بایستیم بخش عمده‌ای از آن را مدیون زاگرس و تاب‌وتوانش هستیم، اما این روزها حال زاگرس خوب نیست، مشکلاتی از غبار و ریز گردها گرفته تا خشک‌سالی و زوال این زیست‌بوم منحصربه‌فرد را از تک و تا انداخته است. همین‌ها دل‌نگرانی‌ها برای تپش این زیست‌بوم را بیشتر کرده است، اکوسیستمی که اگر از تپش بایستد حیات ساکنان خود را به مخاطره خواهد انداخت.
بارها گفته‌ایم و نوشته‌ایم که تا همین‌الان هم زاگرس خوب ایستاده و دوام آورده است، زنجیره‌ای که حال این دیار را اسیر خود کرده است از گردوغبار آغاز می‌شود و با خشک‌سالی پیوند می‌خورد تا با چاشنی تغییرات اقلیمی شاهد حال نزار جنگل‌های بلوط و ظهور بیماری «زوال» باشیم، زنجیره‌ای که دست‌های زاگرس را خالی کرده و هستی آن را به «نیستی» کشانده است.
استمرار پدیده گردوغبار در لرستان در حالیست که این استان سال ۸۸ را با ۱۰۰ روز آلوده، سال ۸۹ را با ۹۰ روز، سال ۹۰ را با ۱۰۰ روز غبارآلود، سال ۹۱ را با ۹۰ روز، سال ۹۲ را با ۸۹ روز و سال ۹۳ را با ۱۳۶ روز غبارآلود پشت سر گذاشته است تا به‌طور متوسط هرسال شاهد آلودگی یک‌سوم روزهای خود باشد. هرچند این آمار در سال ۹۶ به بیشتر از ۵۰ روز آلوده رسید اما همچنان یکی از دغدغه‌های مهم مردم این استان ریزگردهای عربی است.
این در حالی است که مدیرکل محیط‌زیست خوزستان گفته است: این استان در سال گذشته تنها چهار روز هوای پاک داشت که باید برای رفع این مشکل چاره‌اندیشی جدی داشت.
هوا که غبارآلود می‌شود «هشتک‌های» آلودگی و خاک گرفتگی ریه‌های استان‌های مختلف از خوزستان گرفته تا سیستان در فضای مجازی ردوبدل می‌شود، مسئولان هم به صرافت می‌افتند و با سفرهای صوری و غیرصوری تلاش می‌کنند که خود را در رفع این معضل جدی نشان دهند، اما این روزهای بهاری و طراوت باران جلوی چشم‌هایمان را مدتی می‌گیرد تا غبار را کمی به پستوهای ذهنمان بسپاریم، شاید چند روز دیگر دوباره فرصتی پیدا کنیم و بازهم از غم و اندوه غبار و خاک بگوییم و بشنویم و بنویسیم.
این روزها باران ذهن ما را برای چند روز و چندین ساعت از ریزگردهای عربی و وطنی فارغ کرده است، امید می‌رود این فارغ بودن شامل حال متولیان و مسئولان نشود، چراکه تا روزهای گرم تابستان تنها کمتر از یک ماه و نیم باقی‌مانده است، هرچند شاید ریزگردها سرزده مثل همین روزهای اردیبهشت‌ماه، پرشورتر خردادماه از راه برسند!
