جنجالیترین خبر روزهای اخیر را میتوان به سخنان اخیر حسن روحانی، رئیس جمهور ایران نسبت داد که افکار عمومی ایران و جهان اکثرا از آن به عنوان احتمال انسداد تنگه هرمز توسط ایران یاد کردند.
به گزارش تجارتنیوز، اگر چه اکثر کارشناسان از دل سخنان رئیسجمهور، بسته شدن تنگه هرمز را استنباط کردند. اما برخی دیگر از کارشناسان میگویند نمیتوان تنها این برداشت را از صحبتهای حسن روحانی داشت.
سوال این است که آیا واقعا منظور روحانی از سخنان اخیر، انسداد تنگه هرمز بوده است؟ در صورت چنین اتفاقی بازار نفت به کجا خواهد کشید؟ محمدعلی خطیبی طباطبایی، نماینده سابق ایران در اوپک در گفتگو با تجارتنیوز، به سوالاتی در این زمینه پاسخ داده است.
در فضای رسانهای از اظهارات اخیر رئیس جمهور تحت عنوان انسداد تنگه هرمز توسط ایران تعبیر شده است. شما تا چه اندازه سخنان حسن روحانی را حمل بر مسدود کردن تنگه هرمز میدانید؟
حتما نباید این برداشت را از سخنان رئیس جمهور داشت که تنگه هرمز بسته خواهد شد. در حالی که ممکن است ایشان شرایط باز بودن تنگه هرمز را یادآوری کرده باشند که باید به صورت یک راهبرد برد برد باشد. به نحوی که اگر قرار است دیگر کشورها نفتی صادر کنند ما نیز باید صادر کنیم. امیدوارم سایر کشورها نیز این پیام را درست گرفته باشند. در واقع به نظرم منظور پیام این بود که شرط استفاده سایر کشورها این است که ما نیز بتوانیم نفت خود را صادر کنیم. اگر قرار باشد ما نتوانیم نفت خود را صادر کنیم، قطعا سایر کشورها نیز دچار مشکل خواهند شد. به طور کل باید جنبه مثبت سخنان رئیس جمهور نیز گرفته شود و هدف بسته شدن تنگه نیست.
در صورت امکان چنین احتمالی (بسته شدن تنگه هرمز)، بر روی بازار نفت چه تاثیر خواهد داشت؟
قطعا تاثیر بسیار زیادی خواهد داشت. چون با این کار نزدیک به ۱۷ الی ۱۸ میلیون بشکه نفت از بازار خارج خواهد شد و این بسیار تاثیرگذار خواهد بود.
یکی از کارشناسان اینگونه تحلیل کرده بودند که چون کشور روسیه هم به دنبال افزایش قیمت نفت است و هم نفت این کشور از طریق تنگه هرمز صادر نمیشود، بنابراین به احتمال زیاد از بسته شدن تنگه هرمز استقبال خواهد کرد. تحلیل شما چیست؟
قطعا هر کشوری براساس منافع خود عمل خواهد کرد اما روسها توان جایگزین این مقدار نفت را نخواهند داشت. در حال حاضر نیز تقریبا با حداکثر ظرفیت خود کار میکنند. اما خوب قطعا قیمت نفت بالاتر خواهد رفت و روسها میتوانند با قیمت بالاتری نفت صادر کنند.
در همین زمینه کشورهای منطقه نیز باید براساس منافع خودشان عمل کنند. اگر چنانچه هیچ کدام از ما نتواینم نفتی صادر کنیم، به فرض که قیمت چهار برابر نیز شود، به چه دردی خواهد خورد وقتی که هیچ کدام نتوانیم صادر کنیم؟ ممکن است برای کشورهای خارج از منطقه مفید باشد و قیمت نفت را برای آنان بالا ببرد. اما کشور ما و سایر کشورهای منطقه نفعی نخواهند برد و همه با هم ضرر میکنیم.
پس به طور کل ارزیابی شما از سخنان رئیس جمهور این است که تعبیر این سخنان الزاما آن چیزی نیست که توسط رسانهها بازتاب داده شده است؟
آنها تنها یک حالت از سخنان رئیس جمهور را برجسته کردهاند. در واقع حالت باخت-باخت این سخنان را تنها برجسته کردهاند. اما به نظرم حالت برد-برد نیز دارد. یعنی هم ما و هم کشورهای منطقه بتوانیم نفت خود را صادر کنیم. در مقابل منطق برد-برد منطق باخت-باخت قرار دارد. یعنی اگر قرار است ما ضرر کنیم قطعا دیگران هم نفعی نخواهند برد.
آیا میتوان این سخنان رئیس جمهور را اینگونه ارزیابی کرد که ایشان خواستند از این صحبتها به عنوان یک کارت استفاده کنند تا بتوانند امتیاز بیشتری از کشورهای اروپایی بگیرند؟
این سخنان در مقابل اظهاراتی بود که اعلام کردند ما میخواهیم صادرات نفت ایران را به صفر برسانیم. در واقع اگر قرار شد صادرات نفت ما صفر شود، برای دیگران نیز قطعا مشکل ایجاد خواهد شد و همه چه تولیدکنندهها و چه مصرفکنندگان متضرر خواهند شد.