بر اساس گفته دیپلماتهای آمریکایی مطلع، دولت دونالد ترامپ از طرحی که پیش از این توسط نیکی هیلی سفیر آمریکا در سازمان ملل برای برگزاری نشستی در شورای امنیت سازمان ملل طی هفته بعد و به ریاست دونالد ترامپ با محوریت و تمرکز بر ایران، ارائه شده بود، عقبنشینی کرده است.
به گزارش «تابناک»؛ پیش از این، نیکی هیلی اعلام کرده بود که ترامپ قرار است در مهمترین صحنه بینالمللی یعنی شورای امنیت اقدام به برگزاری نشستی با محوریت ایران و در خصوص «تخلف ایران از قوانین حقوق بینالملل و ایجاد بیثباتی در منطقه خاورمیانه» کند.
از آنجایی که ایالاتمتحده آمریکا در ماه سپتامبر قرار است ریاست دورهای شورای امنیت را بر عهده بگیرد، میتواند موضوع نشست شورای امنیت را نیز مشخص کند. نشستی که قرار است در حاشیه گردهمآیی سالانه مجمع عمومی سازمان ملل صورت گیرد. این برای اولین بار خواهد بود که دونالد ترامپ، ریاست نشست شورای امنیت سازمان ملل را بر عهده میگیرد.
با این حال تمرکز موضوع این نشست بر ایران، منجر به نگرانیهای شدیدی از سوی متحدان آمریکا شده که بر این باورند، طرح این موضوع منجر به بروز اختلافنظر شدید میان آمریکا، فرانسه و بریتانیا بر سر مسأله توافق هستهای خواهد شد.
همچنین برخی دیگر از مقامات ایالاتمتحده بیان کردهاند که بنا بر قوانین سازمان ملل، ایران میتواند در این نشست، نمایندهای معرفی کرده و سخنرانی کند، چون یکطرف موضوع مورد طرح در نشست، ایران خواهد بود که این مسأله میتواند به ایجاد تنش جدی برای ترامپ منجر شود.
«ریچارد گوان»، محقق ارشد در دانشگاه سازمان ملل در این رابطه به واشنگتنپست گفته است: ترامپ با این اقدام، ریسک تقابل با فرانسه و بریتانیا را در شورای امنیت پیش روی دارد، زیرا نخستوزیر بریتانیا و رئیسجمهور فرانسه، چارهای جز دفاع از توافق هستهای نخواهند داشت.
وی ادامه داد: فکر میکنم هیچکس در دولت ترامپ دوست ندارد، رئیسجمهور در موضعی دفاعی در برابر انتقادات بریتانیا و فرانسه قرار بگیرد. ترامپ خیلی زودرنج و تندمزاج است؛ همان طور که در نشست G7 و ناتو نشان داده و تنش در شورای امنیت میتواند یک آشوب دیپلماتیک به بار آورد.
بنابراین، دیپلماتهای مطلع از موضوع که نخواستهاند نام ایشان فاش شود، بیان کردهاند که دونالد ترامپ به جای برگزاری جلسهای با موضوع ایران، قرار است سخنان خود را پیرامون موضوع منع گسترش سلاحهای اتمی، نهادگرایی و حق حاکمیت تنظیم کند.
این موضوعات عام که هیچ کشور خاصی را مدنظر و مخاطب قرار نمیدهد، منجر به عدم ورود ایران به جلسه شده و همچنین جلوی ایجاد یک اختلافنظر جدی بین آمریکا و متحدانش را میگیرد. مقامات کاخ سفید و دولت ترامپ، هنوز توضیحی درباره چرایی تغییر موضوع سخنرانی ترامپ از محور ایران به محورهای دیگر ندادهاند.
این در حالی است که هیلی بیان کرده بود، به رغم ناخوشایند بودن موضوع ایران برای بسیاری از کشورها، سخن از این موضوعات ناخوشایند ضرورت دارد. این موضعی است که بسیاری از مقامات آمریکایی طی یک ماه گذشته داشتهاند. دیپلماتهای آمریکایی خصوصی به مقامات اغلب کشورها گفته بودند که قرار است آمریکا در شورای امنیت جلسهای با محوریت ایران برگزار کند.
سپس در هفتم سپتامبر، سفیر آمریکا در سازمان ملل بیان کرد: موضوع این نشست، مسأله عام اشاعه تسلیحات هستهای و همچنین در کنار آن مسأله بیثباتی خاورمیانه به خاطر اقدامات ایران است. از هفته گذشته اما مقامات آمریکایی به تدریج به شرکای خارجی خود اعلام کردند که ایران جزو موضوعات این نشست نخواهد بود.
با این حال یکی از سخنگویان آمریکایی در سازمان ملل با رد تغییر موضوع گفته است که آمریکا موضوع را تغییر نداده، بلکه آن را موسع و گستردهتر کرده است. این عام کردن موضوع منجر به عدم دعوت از ایران و تغییر اساسی پویایی دستور کار آن خواهد شد. در عین حال روسیه نیز مخالف برگزاری نشستی بود که موضوع آن یک کشور بهخصوص باشد.
سال گذشته دونالد ترامپ در مجمع عمومی سازمان ملل، به حق حاکمیت منحصر کشورها اشاره و بیان کرده بود این حق باید در حلوفصل مشکلات بینالمللی و در توافقات چندجانبه به رسمیت شناخته شود. وی همچنین در این سخنرانی، رهبر کره شمالی را «مرد موشکی» خطاب قرار داد و به نابودی «کامل» کشور او تهدید کرد.
این موضوعات باعث شده که امسال برخی کشورها در مورد سخنرانیهای سازمان ملل کمی نگران و دغدغه مند باشند و همچنین موضوع نشست شورای امنیت نیز به این دغدغهها اضافه شده بود.
«سوزان مالونی» تحلیلگر مؤسسه بروکینگز در این باره گفته، هم ایران و هم آمریکا از برگزاری نشستی که موضوع آن به شکل مشخص به ایران اختصاص نداشته باشد، منتفع خواهند شد.