حدود ربع قرن از عمر فرهنگی ـ رسانه ای اولین نمایشگاه مطبوعات جمهوری اسلامی ایران می گذرد. نمایشگاهی که رفته رفته عیار واعتبار مطبوعاتی مارا به جهانیان انعکاس می داد و اوج موفقیت هایش در دوران دکتر حسین انتظامی و افول و فرود آن در دوران محمد علی رامین رقم خورده است.
درحالی که امسال هم اهالی مطبوعات مترصد شنیدن اخباری از برگزاری این نمایشگاه بودند، مدیرکل مطبوعات داخلی در مصاحبه با رسانه ها گفته است؛
"ما بعد از بررسی دلایل، برای بحث «برگزار نشدن» نمایشگاه مطبوعات نظرخواهی کردیم و در نهایت تصمیم گرفتیم این نمایشگاه بعد از ۲۵ سال برگزار نشود."
این تصمیم جسورانه با خرسندی و خوشایندی اغلب اصحاب مطبوعات کشور خاصه نشریات استانی روبرو گردید چرا که با وجود وضعیت خاص اقتصادی دولت و نیز بحران چاپ مطبوعات، تصمیمی عقلانی به نظر می رسد که به واسطه آن، مطبوعات استانی در کانون توجه قرار خواهند گرفت و قابلیت های نشریات محلی به نحو مستقل درنمایشگاه های استانی انعکاس خواهد یافت.
چند روز بعد اما معاون مطبوعاتی درنشست با اهالی رسانه عنوان کرد؛
"هنوز تصمیمی در این باره اتخاذ نشده است و برگزارنشدن نمایشگاه مطبوعات قطعی نیست."
دراین راستا باید گفت شاید محمدسلطانی فر بر اثر فشارهای سیاسی برخی از مالکان نشریات سراسری، رفته رفته قصد عقب نشینی از تصمیمی را دارد که به گفته سید محمدرضا دربندی هم درباره آن نظرسنجی شده و هم در معاونت مطبوعاتی درباره آن تصمیم جمعی اتخاذ شده است.
چنین به نظر می رسد که سلطانی فر ، توپ را درمیدان مدیرکل مطبوعات داخلی انداخته تا پس از اطلاع از واکنش ها وموضع گیری های اهالی مطبوعات، تصمیم نهایی را اتخاذ کند. که دراین راستا معدودی از مالکان مطبوعات سراسری با پشتوانه سیاسی و حزبی و به مدد نفوذ در دولت ها، که همواره هم از چارسوق رانت های پیدا و پنهان نمایشگاه مطبوعات ارتزاق می کنند و هم با تملک ده روزه غرفه های دونبش درمسیرهای پر رونق راهروهای اصلی نمایشگاه با راه اندازی نمایش ها و گعده های سیاسی ، قدرت رسانه های خود را به رُخ رقیبان می کشند، باتیترها و یادداشت های فاقد تحلیل، مخالفت خود را باتعطیلی نمایشگاه انعکاس داده اند.درصورتی که مطبوعات استانی همواره با تحمل هزینه های گزاف و سفر به پایتخت به عنوان شهروند درجه دوم، در کوچه پس کوچه های نمایشگاه و دور ازچشم بازدیدکنندگان جانمایی می شوند کمترین انتفاعی از نمایشگاه مذکور نداشته اند.
به اعتقاد صاحبنظران حوزه مطبوعات و رسانه چنانچه 31 غرفه استانی ادارات کل فرهنگ وارشاد اسلامی در کنار غرفه های متعدد نشریات محلی ونیز غرفه های جانبی، صنایع دستی و نمایشی در نمایشگاه سالانه مطبوعات حضورنیابند، بی گمان شاکله ی این نمایشگاه بی روح و بی رونق جلوه خواهد یافت و با استقبال سرد و کم بازدید مردم روبرو خواهدشد وعملا بزرگترین نمایشگاه کاغذی کشور شکست خواهدخورد.
هرچند که به برخی زوایای مدیریت معاونت مطبوعاتی نقدهایی جدی وارد است و در مجالی دیگر به آن می پردازیم اما دراینجا به دکترسلطانی فر توصیه می شود؛ مرعوب جوسازی های اقلیتی از روزنامه های حزبی و سیاسی نشود و تصمیم قبلی خود را قاطعانه عملی کند چرا که با برگزاری نمایشگاه های استانی، هم فرصت بروز خلاقیت و ابتکارعمل اصحاب مطبوعات محلی فراهم می شود و هم ازمحل صرفه جویی در هزینه های نمایشگاه سراسری، مطالبات یارانه های مطبوعات استان های محروم جبران خواهدشد. ازسوی دیگر درحالی که یارانه های مطبوعاتی نیم سال دوم سال 96 و نیم سال اول 97 هنوز پرداخت نشده است ، صرف هزینه های میلیاردی برگزاری نمایشگاه کاغذی توجیه منطقی و عقلانی ندارد.به عبارتی دیگر به بهانه برگزاری نمایشگاهی تکراری با طبق معمول های بی خاصیت که در تقدم و توسعه فرهنگی و رسانه ای کشور سهمی اثرگذار و ملموس نداشته است سزاورار نیست که بخش اعظم بودجه معاونت مطبوعاتی، صرف ریخت و پاش های ضیافت های سیاسیون و جوایز پر ابهام روزنامه های ذی نفوذ ثروتمند درنمایشگاه سراسری مطبوعات شود! جان کلام اینکه خیابان نمایشگاه سراسری مطبوعات به بن بست رسیده است خیابان یک طرفه‌ای که از گذشته تاکنون بین مطبوعات سراسری و نشریات استانی ایجاد شده است. تعطیلی آزمایشی نمایشگاه سراسری، فرصت مناسبی است که برای گفتمان رسانه و فرهنگ بومی و نشریات محلی تریبون بگذاریم. وچه موقعیتی مناسب تر از نمایشگاه های استانی؟
بنابراین وقت آن رسیده است که به تمرکز نمایشگاه مطبوعات در پایتخت خاتمه دهیم ضمن اینکه انتقال و تمرکز نمایشگاه سراسری مطبوعات در یکی از مراکز استان های بزرگ، حاشیه های جبران ناپذیر سیاسی درپی خواهد داشت حتی در مشهد!!
* رئیس اسبق خانه مطبوعات ایران
