طلاق مبارات
(مسأله 2531) اگر زن و شوهر يكديگر را نخواهند1 و زن مالي به مرد بدهد2 كه او را طلاق دهد، آن طلاق را «مبارات» گويند.
1- اراكي: يعني علاوه بر كراهت زن، مرد هم كراهت داشته باشد...
سيستاني: و از هم كراهت داشته باشند...
زنجاني: اگر زن و شوهر از هم بدشان بيايد...
وحید: اگر زن و شوهر از یكدیگر كراهت داشته باشند...
2- فاضل، مكارم: زن، مهر خوديا مال ديگري را به مرد ببخشد...
مظاهری: رجوع كنيد به ذيل مسأله 2522.
(مسأله 2532) اگر شوهر بخواهد صيغه مبارات را بخواند1 چنانچه مثلاً اسم زن فاطمه باشد، بايد بگويد: «بارَأتُ زَوْجَتي فاطِمَةَ عَلي مَهرِها فَهّيَ طالقٌ» يعني مبارات كردم زنم فاطمه را در مقابل مهر او، پس او رها است و اگر ديگري را وكيل كند، وكيل بايد بگويد: «بارأتُ زوجَةَ موكِّلي فاطمَةَ عَلي مَهرِها فهي طالقٌ»2 و در هر دو صورت اگر به جاي كلمه «علي مَهرِها» «بِمَهرِها3» بگويد اشكال ندارد.
این مسأله در رساله آیت الله مظاهری نیست.
1- اراكي: اگر زن تمام مهر را بخشيد و شوهر بخواهد صيغه مبارات را بخواند...
فاضل: در صيغه طلاق مبارات نيز مثل خلع، بايد اوّل زن مهريّه خودش را به شوهر ببخشد تا شوهر او را طلاق دهد و حتي مي تواند به فارسي بگويد: «مهريه خود را به تو بخشيدم تا مرا طلاق دهي». اگر شوهر بخواهد صيغه مبارات را بخواند...
2- بهجت: [پایان مسأله].
3- سبحانی: «لمهرها»...
*****
خوئي، تبريزي: مسأله- اگر شوهر بخواهد صيغه مبارات را بخواند چنانچه مثلاً اسم زن فاطمه باشد بايد بگويد: «بارَأتُ زوجَتي فاطمةَ عَلي ما بَذَلَتْ فَهِيَ طالقٌ.» يعني من و زنم فاطمه در مقابل بذل كرده او از هم جدا شديم پس او رها است. و اگر ديگري را وكيل كند، وكيل بايد بگويد: «عَنْ قِبَلِ مُوكِّلي بارأتُ زَوْجَتهُ فاطمةَ عَلي ما بَذَلَتّ فَهِيَ طالقٌ*» و در هر دو صورت اگر به جاي كلمه «عَلَي ما بَذَلَتْ» «بِما بَذَلَتْ» بگويد اشكال ندارد.
. سيستاني: چنانچه مثلاً اسم زن فاطمه باشد مي گويد: «بارَأتُ زوجَتي فاطمةَ عَلَي مابَذَلَت» و بنابراحتياط لازم نيز بايد بگويد: «فَهِيَ طالقٌ»...
* وحید: وكیل باید بگوید: «بارَأْتُ زَوْجَةَ مُوَكِّلِی فاطِمَةَ عَلى ما بَذَلَتْ فَهِی طالِقٌ» یا بگوید: «عَنْ قِبَلِ مُوَكِّلِی بارَأْتُ زَوْجَتَهُ فاطِمَةَ عَلى ما بَذَلَتْ فَهِی طالِقٌ» و لزوم گفتن «فَهِی طالِق» در صیغه هاى ذكر شده مبنى بر احتیاط واجب است ، و اگر به جاى «عَلى ما بَذَلَتْ» «بِما بَذَلَتْ» بگوید اشكال ندارد.
زنجاني: مسأله- اگر شوهر بخواهد صيغه مبارات را بخواند، بايد زن را بگونه اي مشخّص كند؛ مثلاً چنانچه اسم زن فاطمه باشد و مالی را به شوهر بخشیده تا طلاقش دهد شوهر او ، مي گويد: «بارَأتُ زَوجَتي فاطمةَ عَلي ما بَذَلَت » يعني من از زنم فاطمه در مقابل مالي كه او بذل كرده جدا مي شوم، و اگر ديگري را وكيل كند، وكيل مي گويد: «عَنْ قِبَلِ مُوكِّلي بارأتُ زَوْجَتهُ فاطمةَ عَلي ما بَذَلَتّ » و در هر دو صورت پس از صیغه مبارات بنابراحتیاط واجب صیغه طلاق را نیز بگوید: مثلا بگوید: «هی طالق» یا «فهی طالق» و اگر به جای کلمه «علی ما بذلت » «بما بذلت» بگوید اشکال ندارد.
صافي: مسأله- اگر شوهر بخواهد صيغه مبارات را بخواند چنانچه مثلاً اسم زن فاطمه باشد بايد بگويد: «بارَأتُ زَوْجَتي فاطِمَةَ عَلي ما بَذَلَتْ مهرها فَهِيَ طالقٌ» يعني مبارات كردم زنم فاطمه را در مقابل آنچه بذل كرده او، پس او رها است. و اگر ديگري را وكيل كند، وكيل بايد بگويد: «بارَأتُ زوجةَ مُوَكِّلي فاطِمَةَ عَلي ما بَذَلَتْ فَهيَ طالقٌ» و در هر دو صورت اگر بجاي كلمه «عَلَي ما بَذَلَت» «بما بذلت» بگويد اشكال ندارد.
مكارم: مسأله- احتياط واجب آن است كه صيغه طلاق مبارات را به طريق زير بخوانند: اگر خود شوهر صيغه را مي خواند و مثلاً اسم زن فاطمه است، مي گويد: «بارَأتُ زَوجَتي فاطِمَةَ عَلي ما بَذَلَتْ فَهِيَ طالقٌ» يعني: «مبارات كردم[1] زنم فاطمه را در مقابل مهر او، پس او رها است» (و اگر چيزي غير مهر را مي دهد بايد آن را نام ببرد) و در صورتي كه وكيل مرد بخواهد صيغه را بخواند مي گويد: «بارأتُ زَوْجَةَ مُوكِّلي فاطِمَةَ عَلَي ما بَذَلَتْ فَهِيَ طالقٌ»، البتّه قبلاً بايد زن مهر خود بلكه چيزي كمتر از آن را به شوهر در برابر طلاق مبارات بخشيده باشد.
(مسأله 2533) صيغه طلاق خلع و مبارات بايد1 به عربي صحيح خوانده شود2، ولي اگر زن براي آن كه مال خود را به شوهر ببخشد مثلاً به فارسي بگويد براي طلاق، فلان مال را به تو بخشيدم اشكال ندارد3.
1- مكارم: احتياط واجب آن است كه صيغه طلاق خلع و مبارات...
2- سيستاني: صيغه طلاق خلع و مبارات درصورت امكان بايد به عربي صحيح خوانده شود و چنانچه ممكن نباشد، حكم آن حكم طلاق است كه در مسأله [2508] گذشت...
زنجاني: صيغه طلاق خلع و مبارات بايد بطور صحيح و بنابر مشهور به عربي خوانده شود...
3- وحید: و اگر مرد نتوانست به صیغه عربى طلاق بدهد ، بنابر احتیاط واجب وكیل بگیرد ، و اگر نتوانست وكیل هم بگیرد ، به هر لفظى كه مرادف صیغه عربى باشد طلاق خلع و مبارات بدهد صحیح است.
*****
مظاهری: مسأله- در طلاق خلع و مبارات لازم نيست براى بخشيدن مال زن به شوهر، صيغه عربى خوانده شود بلكه به هر نحوى كه زن مال خود را به شوهر ببخشد كفايت مىكند.
(مسأله 2534) اگر زن در بين عدّه طلاق خلع يا مبارات، از بخشش خود برگردد، شوهر مي تواند رجوع كند و بدون عقد دوباره او را زن خود قرار دهد.
*****
مكارم: مسأله- زن مي تواند در بين عدّه طلاق خلع يا مبارات، از بخشش خود برگردد و اگر برگردد شوهر مي تواند رجوع كند و بدون عقد دوباره او را همسر خود قرار دهد.
(مسأله 2535) مالي را كه شوهر براي طلاق مبارات مي گيرد، بايد بيشتر از مهر نباشد1 ولي در طلاق خلع اگر بيشتر باشد2، اشكال ندارد.
1- فاضل، مكارم: بلكه احتياط واجب آن است كه كمتر باشد...
سيستاني: بلكه به احتياط واجب بايد كمتر از مهر باشد...
2- مكارم: هر مقدار باشد...
*****
مظاهری: مسأله- مالى را كه شوهر براى طلاق خلع يا مبارات مىگيرد لازم نيست به اندازه مهر يا كمتر باشد، بلكه اگر بيشتر هم باشد مانعى ندارد.
مسأله اختصاصي
بهجت: مسأله 2030- شرايطي كه در طلاق خلع نسبت به زن و شوهر معتبر است و در كتب مفصّل آمده، در طلاق مبارات نيز معتبر است و شرايطي كه در اصل طلاق معتبر بود، در هر يك از طلاق خلع و مبارات نيز معتبر است