ارث دسته اول (پدر، مادر و اولاد)

ارث دسته اول (پدر، مادر و اولاد)

(مسأله 2731) اگر وارث ميّت فقط يك نفر از دسته اول باشد مثلاً پدر يا مادر يا يك پسر يا يك دختر باشد، همه مال ميت به او مي رسد1 و اگر چند پسر يا چند دخترباشند، همه مال به طور مساوي بين آنان قسمت مي شود2 و اگر يك پسر و يك دختر باشد مال را سه قسمت مي كنند، دو قسمت را پسر و يك قسمت را دختر مي برد و اگر چند پسر و چند دختر باشند، مال را طوري قسمت مي كنند كه هر پسري دو برابر دختر ببرد.

1- خوئي، تبريزي، سيستاني: و اگر پسر و دختر باشند، مال را طوري قسمت مي كنند كه هر پسر دو برابر دختر ببرد.

زنجاني: و اگر تنها چند پسر يا چند دختر باشند همه مال را به طور مساوي قسمت مي كنند و اگر پسر و دختر باشند مال را طوري تقسيم مي كنند كه هر پسر دو برابر دختر ببرد.

2- وحید، مکارم: و اگر پسر و دختر باشد مال را طورى قسمت مى كنند كه هر پسر دو برابر دختر ببرد.

*****

فاضل: مسأله- طبقه اوّل: عبارتند از پدر – مادر – فرزندان – فرزندان آنها (نوه) به تفصيلي كه بيان مي شود. اگر وارث فقط يك نفر از طبقه اوّل باشد همه مال ميّت به او مي رسد. بنابراين اگر پدر يا مادر يا يك پسر يا يك دختر تنها وارث باشد تمام مال ميّت به او مي رسد.

اگر وارث دو نفر از طبقه اوّل باشند:

الف- دو پسر: كه مال ميّت بين آنها بالسويه تقسيم مي شود.

ب- دو دختر: كه مال ميّت بين آنها بالسويه تقسيم مي شود.

ج – يك پسر و يك دختر: سهم دختر و سهم پسر مي شود.

د- پدر يا مادر و يك پسر: سهم پدر يا مادر و بقيه سهم پسر مي شود.

ه- پدر يا مادر و يك دختر: سهم پدر يا مادر و بقيه سهم دختر مي شود.

و- پدر و مادر: تفصيل آن بيان می شود.

اگر وارث ميّت همسر ميّت و يك نفر از طبقه اول باشند:

الف- پدر يا مادر و شوهر: سهم شوهر و بقيه سهم پدر يا مادر مي شود.

ب- پدر يا مادر و زن: سهم زن و بقيه سهم پدر يا مادر مي شود.

ج- يك پسر يا يك دختر و شوهر: سهم شوهر و بقيه به پسر يا دختر مي رسد.

د- يك پسر يا يك دختر و زن: سهم زن و بقيه به پسر يا دختر مي رسد.

اگر وارث ميّت چند پسر يا چند دختر باشند، همه مال بين آنها بالسويه تقسيم مي شود.

اگر وارث ميّت چند پسر و چند دخترباشند، تمام مال بين آنها بگونه اي تقسيم مي شود كه هر پسر دو برابر هر دختر سهم ببرد مثلاً اگر ميّت دو پسر و سه دختر داشته باشد مال او به هفت قسمت تقسيم مي شود و هر پسر دو سهم و هر دختر يك سهم مي برد.

مظاهری: مسأله- اگر وارث ميّت يك پسر يا يك دختر باشد، همه مال ميّت به او مى‏رسد و اگر چند پسر يا چند دختر باشند مال به طورى بين آنان قسمت مى‏شود كه هر پسرى دو برابر دختر ببرد.

مسائل اختصاصي

زنجاني: مسأله 2741- اگر وارث ميّت فقط پدر يا مادر و يك يا چند پسر باشند، مال را پدر يا مادر و باقي مانده را پسر يا پسران مي برند كه اگر چند پسر باشند، آن را به طور مساوي تقسيم مي كنند.

فاضل: مسأله 2885- اگر وارث، شوهر و پدر و مادر و فرزندان ميّت باشند، سهم شوهر مي شود و به هريك از پدر و مادر مي رسد و بقيه مال بين بچه هاي ميت طبق مسائل گذشته تقسيم مي شود.

فاضل: مسأله 2886- اگر وارث، زن و پدر و مادر و فرزندان ميّت باشند، سهم زن و سهم پدر و مادر هر يك ميشود و بقيه مال بين بچه هاي ميّت طبق مسائل گذشته تقسيم مي شود.

(مسأله 2732) اگر وارث ميت فقط پدر و مادر او باشند، مال سه قسمت مي شود، دو قسمت آن را پدر و يك قسمت آن را مادر مي برد ولي اگر ميّت دو برادر، يا چهار خواهر، يا يك برادر و دو خواهر داشته باشد كه همه آنان پدري باشند1، يعني پدر آنان با پدر ميّت يكي باشد، خواه مادرشان هم با مادر ميت يكي باشد يا نه2، اگر چه تا ميت پدر و مادر دارد اينها ارث نمي برند3، امّا بواسطه بودن اينها مادر شش يك مال را مي برد و بقيه را به پدر مي دهند4.

1- خوئي، اراكي، تبريزي، وحید: همه آنان مسلمان و آزاد و پدري باشند...

مكارم: همه آنها پدري و مادري باشند يا پدري فقط (يعني پدر آنان با پدر ميّت يكي باشد) مادر شش يك مال را مي برد و بقيه به پدر مي رسد.

2- وحید: و حمل نباشند...

سيستاني: اگرميت دو برادر يا چهار خواهر، يا يك برادر و دو خواهر داشته باشد كه همه آنان مسلمان و آزاد و پدر آنان با پدر ميّت يكي باشد، خواه مادرشان هم يكي باشد يا نه، به شرط اينكه به دنيا آمده باشند.

3- نوري: امّا آنان حاجب مادر مي شوند، يعني مانع مي شوند كه مادر بيش از شش يك ببرد و لذا مادر شش يك مال را مي برد و بقيه را به پدر مي دهند.

4- بهجت: به شرط آنكه برادران يا خواهران كافر نباشند و درحالي كه مادرشان آزاد و مسلمان است آنها بنده نباشند و هنگام مردن ميّت ، از مادر متولد شده باشند.

سبحانی:و در حقیقت وجود انان مانع از آن می شود که مادر یک سوم ببرد بلکه یک ششم می برد.

*****

فاضل: مسأله- اگر وارث ميّت فقط پدر و مادر باشند: الف: اگر متوفّي حدّاقل دو برادر يا چهار خواهر يا يك برادر پدري داشته باشد هر چند با وجود پدر و مادر ارث نمي برند ولي نمي گذارند مادر بيش از ارث ببرد و اينها را حاجب مي گويند بنابراين سهم مادر و بقيه به پدر مي رسد. ب- اگر مادر حاجب نداشته باشد سهم مادر و بقيه به پدر مي رسد.

زنجاني: مسأله- اگر وارث ميّت، فقط پدر و مادر او باشند، گاه مادر حاجب دارد و گاه ندارد –مراد از حاجب در اين مسئله اين است كه ميّت دو برادر يا چهار خواهر يا يك برادر و دو خواهر داشته باشد كه همگي مسلمان وپدرشان با پدر ميّت يكي باشد (خواه مادرشان هم با مادر ميّت يكي باشد يا نه) – در صورتي مادر كه حاجب داشته باشد مال را مي برد و باقي مانده به پدر مي رسد و در صورتي كه مادر حاجب نداشته باشد مال را مي برد و باقي مانده به پدر مي رسد.

مظاهری:مساله-- اگر شخصى بميرد و وارث او پدرش باشد همه مال ميّت به او مى‏رسد و همچنين است اگر وارث او مادرش باشد، و اگر پدر و مادر هر دو باشند يك قسمت مال ميّت به مادر و دو قسمت آن به پدر مى‏رسد به شرطى كه ميّت دو برادر پدرى يا چهار خواهر يا يك برادر و دو خواهر پدرى نداشته باشد چون اگر اينها موجود باشند مادر شش يك مال را مى‏برد و بقيه به پدر مى‏رسد.

(مسأله 2733) اگر وارث ميت فقط پدر و مادر و يك دختر باشد، چنانچه ميّت دو برادر يا چهار خواهر يا يك برادر و دو خواهر پدري 1نداشته باشد، مال را پنج قسمت مي كنند؛ پدر و مادر، هر كدام يك قسمت و دختر سه قسمت آن را مي برد و اگر دو برادر يا چهار خواهر يا يك برادر و دو خواهر پدري2 داشته باشد3، مال را شش قسمت مي كنند4، پدر ومادر، هر كدام يك قسمت و دختر سه قسمت مي برد و يك قسمت باقيمانده را چهار قسمت ميكنند يك قسمت را به پدر و سه قسمت را به دختر مي دهند5، مثلاً اگر مال ميت را 24 قسمت كنند 15 قسمت آن را به دختر و 5 قسمت آن را به پدر و 4 قسمت آن را به مادر مي دهند6.

1 و 2- وحید:با شرایطی که در مساله قبل گذشت ...

3- نوري: دراينجا نيز برادران و خواهران حاجب مادر می شوند و مانع از بردن مادر بيش از شش يك مال مي گردند و لذا...

4-خوئي: مشهور اين است مال را شش قسمت مي كنند...

سبحانی: اگر دو برادر يا چهار خواهر يا يك برادر و دو خواهر پدرى داشته باشد، مال ميت را 24 قسمت مى كنند 15 قسمت آن را به دختر و 5 قسمت آن را به پدر و 4 قسمت آن را به مادر مى دهند.

5-وحید:و در نتیجه مال میت را 24 قسمت مى كنند: 15 قسمت آن را به دختر و 5قسمت آن را به پدر، و4 قسمت آن را به مادر مى دهند، هرچند احتیاط مؤكّد آن است كه مال را با رضایت پدر و دختر 5قسمت كنند.

6-خوئي: ولكن اين حكم محل اشكال است و بعيد نيست كه در اين صورت نيز پنج قسمت كنند.

بهجت: ولي در آن تأمل است.

*****

فاضل: مسأله- اگر وارث پدر ومادر و يك دختر باشند:

الف: اگر مادر حاجب داشته باشد سهم او مي شود و سهم پدر سهم دختر مي شود و باقيمانده بين پدر و دختر تقسيم مي شود و از چهار قسمت يك قسمت به پدر و بقيه به دختر مي رسد بنابراين مال ميّت به 24 قسمت تقسيم مي شود و چهار سهم آن به مادر و 5 سهم به پدر و 15 سهم به دختر مي رسد.

ب: اگر مادر حاجب نداشته باشدمال ميّت به پنج قسمت تقسيم مي شود و يك سهم به پدر و يك سهم به مادر و سه سهم بقيه به دختر ميّت مي رسد.

مكارم: مسأله- هرگاه وارث ميت فقط پدر ومادر و يك دختر باشند، مال را پنج قسمت مي كنند پدر و مادر هر كدام يك قسمت و دختر سه قسمت آن را مي برد، مگر اين كه ميّت دو برادر و چهار خواهر يا يك برادر و دو خواهر پدري داشته باشد، در اين صورت مال را شش قسمت مي كنند، پدر و مادر هر كدام يك قسمت و دختر سه قسمت و يك قسمت باقيمانده را پدر و دختر در ميان خود تقسيم مي كنند و احتياط آن است كه آن دو در اين تقسيم با هم صلح كنند.

سيستاني: مسأله- اگر وارث ميّت فقط پدر و مادر و يك دختر باشد، چنانچه ميت برادر و خواهري با شرايط فوق نداشته باشد مال را پنج قسمت مي كنند : پدر و مادر هر كدام يك قسمت و دختر سه قسمت آن را مي برد، و اگر برادر يا خواهر با شرايط گذشته داشته باشد پدر يك پنجم و مادر يك ششم و دختر سه پنجم را مي برند و نسبت به كه باقي مانده است و محتمل است سهم مادر باشد همچنان كه محتمل است آن سهم دختر و آن سهم پدر باشد بنابراحتياط واجب با هم مصالحه نمايند.

زنجاني: مسأله- اگر وارث ميّت فقط پدر و مادر و يك دختر باشد، چنانچه مادر، حاجب (كه در مسأله پيش توضيح داده شد) نداشته باشد، پدر و مادر هر يك و دختر ارث مي برد و باقي مانده را هم به همين نسبت بين آنها تقسيم مي كنند. در نتيجه سرانجام پدر و مادر هر يك كلّ مال و دختر آن را ارث مي برد، و اگر مادر حاجب داشته باشد پدر و مادر هر يك و دختر ارث مي برد و باقي مانده را نيز بين پدر و دختر به نسبت سهمهايشان تقسيم كرده آن را به پدر و آن را به دختر مي دهند، بنابراين سهم دختر از كلّ مال، سهم پدر آن و سهم مادر آن خواهد بود.

مظاهری:مساله- اگر ميّت اولاد داشته باشد، هر كدام از پدر و مادر يك ششم مال را مى‏برند مگر در سه صورت:

اوّل: صورتى كه وارث ميّت پدر و مادر و يك دختر باشد كه در اين صورت مال را پنج قسمت مى‏كنند پدر و مادر هر كدام يك قسمت و دختر سه قسمت آن را مى‏برد به شرطى كه ميّت دو برادر يا چهار خواهر يا يك برادر و دو خواهر نداشته باشد چون اگر اينها موجود باشند مال را شش قسمت مى‏كنند پدر و مادر هر كدام يك قسمت و دختر سه قسمت مى‏برد، و يك قسمت باقى مانده را چهار قسمت مى‏كنند يك قسمت را پدر و سه قسمت را دختر مى‏برد.

دوّم: صورتى كه وارث ميّت پدر يا مادر و يك دختر باشند كه در اين صورت مال را چهار قسمت مى‏كنند يك قسمت آن را پدر يا مادر و بقيه را دختر مى‏برد.

سوّم: صورتى كه وارث ميّت فقط پدر يا مادر و چند دختر باشند كه در اين صورت مال را پنج قسمت مى‏كنند يك قسمت را پدر يا مادر و چهار قسمت را دخترها به طور مساوى بين خودشان قسمت مى‏كنند.

مساله اختصاصی

فاضل:مساله2876-اگر وارث پدر ومادر وشوهر میت باشند:

الف:اگر مادر حاجب داشته باشد سهم او و سهم شوهر و سهم پدر متوفی می شود.

ب: اگر مادر حاجب نداشته باشد سهم او و سهم شوهر و سهم پدر میت می شود.

(مسأله 2734) اگر وارث ميت فقط پدر و مادر و يك پسر باشند، مال را شش قسمت مي كنند، پدر و مادر هر كدام يك قسمت و پسر چهار قسمت آن را مي برد و اگر چند پسر يا چند دختر باشند، آن چهار قسمت را بطور مساوي بين خودشان قسمت مي كنند و اگر پسر و دختر باشند، آن چهار قسمت را طوري تقسيم مي كنند كه هر پسري دو برابر دختر ببرد.

مظاهری: رجوع کنید به ذیل مسأله 2733.

*****

فاضل :مساله- اگر وارث ميّت پدر و مادر و يك پسر باشند، در اين صورت سهم مادر مي شود و فرقي نمي كند كه مادر حاجب داشته باشد يا نداشته باشد و سهم پدر هم مي شود و بقيه مال به پسر مي رسد. اگر وارث ميّت پدر و مادر و چند دختر يا چند پسر باشند، سهم مادر و سهم پدر هم و بقيّه مال بين پسرها و دختر ها بالسويه تقسيم ميشود. اگر وارث ميّت پدر و مادر و چند پسر و دختر باشند، به مادر و به پدر هم مي رسد و بقيه بين پسر ها و دختر ها به نحوي تقسيم مي شود كه سهم هر پسر دو برابر سهم هر دختر بشود.

زنجاني: مسأله- اگر وارث ميّت فقط پدر و مادر و يك پسر باشند، پدر ومادر هر يك مال و باقي مانده را پسر مي برد و اگر پدر و مادر و چند پسر يا چند دختر باشند، هر كدام از پدر و مادر مال مي برند و فرزندان باقي مانده را به طور مساوي بين خودشان قسمت مي كنند، و اگر وارث، پدر و مادر و پسر و دختر باشند، هر كدام از پدر ومادر مال را مي برد و باقي مانده به فرزندان مي رسد كه آن را طوري تقسيم مي كنند كه هر پسري دو برابر يك دختر ببرد، بنابراين اگر ميّت پدر و مادر و يك پسر و دو دختر داشته باشد، سهم هر يك از پدر و مادر و سهم پسر و سهم هر دختر خواهد بود.

(مسأله 2735) اگر وارث ميت فقط پدر و مادر و يك پسر يا مادر و يك پسر باشد1 مال را به شش قسمت مي كنند، يك قسمت آن را پدر يا مادر و پنج قسمت آن را پسر مي برد.2

اين مسأله در رساله آيات عظام فاضل و زنجاني ومظاهری نیست.

1-خوئي، تبريزي، سيستاني،وحید: اگر وارث ميّت فقط پدر يا مادر و يك يا چند پسر باشند...

2-خوئي، تبريزي، سيستاني،وحید: و اگر چند پسر باشند، آن پنج قسم را بطور مساوي تقسيم مي نمايد.

(مسأله 2736) اگر وارث ميت فقط پدر يا مادر ، با پسر و دختر باشد1، مال را شش قسمت مي كنند، يك قسمت آن را پدر يا مادر مي برد و بقيه را طوري قسمت مي كنند كه هر پسري دو برابر دختر ببرد.

این مساله در رساله آیت الله مظاهری نیست.

1-سيستاني: با چند پسر و دختر باشد...

*****

فاضل: مسأله- اگر وارث ميّت پدر يا مادر و چند پسر باشند، سهم پدر يا مادر و بقيه مال بين پسرها بالسويه تقسيم مي شود، اگر وارث ميّت پدر يا مادر و چند پسر و دختر باشند سهم پدر يا مادر مي شود و بقيه مال بين بچه ها بگونه اي تقسيم مي شود كه هر پسر دو برابر هر دختر ارث ببرد.

زنجاني: مسأله- اگر وارث ميّت فقط پدر يا مادر و پسر و دختر باشند، مال را پدر يا مادر مي برد و باقي مانده را بين پسر و دختر به گونه اي تقسيم مي كنند كه هر پسري دو برابر دختر ببرد؛ بنابراين اگر پدر و يك پسر و يك دختر باشند، سهم پدر ،و سهم پسر و سهم دختر خواهد بود. و اگر پدر و دو پسر و سه دختر باشند، سهم پدر ، سهم هر يك از دو پسر (بر روي هم ) و سهم هر يك از سه دختر (بر روي هم ) خواهد بود. مسائل مشابه هم به همين شكل محاسبه مي گردد.

(مسأله 2737) اگر وارث ميّت فقط پدر و يك دختر ، يا مادر و يك دختر باشد1، مال را چهار قسمت مي كنند، يك قسمت آن را پدر يا مادر و بقيه را دختر مي برد.

این مساله در رساله آیات عظام :فاضل ومظاهری نیست.

1- زنجاني: فرض پدر يا مادر و فرض دختر است و باقي مانده را هم به همين نسبت بين ايشان تقسيم مي كنند. در نتيجه سرانجام كلّ مال را پدر يا مادر و آن را دختر مي برد.

(مسأله 2738) اگر وارث ميت فقط پدر و چند دختر يا مادر و چند دختر باشد، مال را پنج قسمت مي كنند، يك قسمت را پدر يا مادر مي برد و چهار قسمت را دختر ها بطور مساوي بين خودشان قسمت مي كنند.

این مساله در رساله آیت الله مظاهری نیست.

*****

فاضل: مسأله- اگر وارث ميّت پدر يا مادر و چند دختر باشند، تمام مال متوفي را به پنج قسمت تقسيم مي كنند و يك قسمت آن را به پدر يا مادر مي دهند و بقيه آن را بين دختر ها بالسويه تقسيم مي كنند.

زنجاني: مسأله- اگر وارث ميّت فقط پدر يا مادر و چند دختر باشند، فرض پدر يا مادر و فرض دختران است و باقي مانده را هم به همين نسبت بين خود تقسيم مي كنند؛ بنابراين كلّ مال را پدر يا مادر مي برد و مال به دختر ها مي رسد كه به طور مساوي بين خودشان قسمت مي كنند.

(مسأله 2739) اگر ميت اولاد نداشته باشد، نوه پسري او اگر چه دختر باشد، سهم پسر ميّت را مي برد و نوه دختري او اگر چه پسر باشد، سهم دختر ميّت را مي برد1 مثلاً اگر ميت يك پسر از يك دختر خود و يك دختر از يك پسرش داشته باشد2، مال را سه قسمت مي كنند، يك قسمت را به پسر دختر و دو قسمت را به دختير پسر مي دهند3.

1-مكارم: [پایان مساله]

2-زنجانی: سهم پسر دختر و سهم دختر خواهد بود و در صورت متعدّد بودن نوادگان، سهم پسر دو برابر سهم دختر است، بنابراين نوادگان دختري سهم خود را به گونه اي تقسيم مي كنند كه هر پسر دو برابر هر دختر ببرد و نوادگان پسري هم سهم خود را به اين شكل تقسيم مي كنند.

مظاهری: بنابراين مال را سه قسمت مى‏كنند يك قسمت را به نوه دخترى و دو قسمت را به نوه پسرى مى‏دهند و نوه دخترى يا پسرى اگر متعدد باشند هر كدام سهمى كه به آنها مى‏رسد طورى قسمت مى‏كنند كه هر پسرى دو برابر دختر ارث ببرد.

3- تبريزي: و اگر نوه پسري يا دختري بيشتر از يكي بوده و مختلف باشند، از آن سهم، پسر دو مقابل دختر ارث مي برد.

سيستاني: و در ارث بردن نوه ها، نبودن پدر و مادر شرط نيست.

*****

فاضل: مسأله- اگرتمام فرزندان ميّت قبل از او مرده باشند فرزندان آنها (نوه ها) از متوفّي ارث مي برند، نحوه ارث بردن به اين صورت است كه فرض مي شود فرزندان ميّت زنده هستند و سهم هر يك را طبق مسائل قبل معيّن نموده و بين فرزندان آنها تقسيم مي كنيم مثلاً اگر ميّت يك پسر و يك دختر داشته باشد اموال ميّت به فرزندان پسر او مي رسد (هرچند يك دختر باشد) و اموال او به فرزندان دختر او مي رسد (هرچند پسر باشند).

اگر يك يا چند فرزند ميّت زنده باشند نوه ها ارث نمي برند هر چند پدر آنها فوت شده باشد و آنها حقّ ندارند ادعاي سهم الارث پدر خود را در فرض حيات بكنند.

مسائل اختصاصي

زنجاني: مسأله2749- اگر همراه طبقه اوّل، شوهر يا زن وجود داشته باشد و در طبقه اول وارث قرابت بر وجود داشته باشد، تقسيم ارث روشن است، نخست شوهر و زن و وارث فرض بر ديگر (اگر وجود داشته باشد) ارث خود را مي برد و باقي مانده به وارث قرابت بر مي رسد، بنابر اين اگر وارث شوهر و پسر باشند، شوهر مي برد و بقيه به پسر مي رسد، و اگر شوهر و پدر و مادر و پسر و دختر باشند، شوهر و هر يك از پدر و مادر و باقي مانده را پسر و دختر برده و پسر دو برابر دختر مي برد، در نتيجه سهام نهايي بدين گونه خواهد بود. شوهر ، پدرو مادر هر يك ، پسر و دختر .

زنجاني: مسأله- اگر همراه افراد فرض بر طبقه اوّل: شوهر يا زن هم باشد، در اينجا گاه مجموع فرضها از كلّ تركه بيشتر مي شود كه در اين صورت از سهم دختر يا دختران كم مي شود و سهم پدر و مادر و شوهر و زن تغييري نمي كند وگاه مجموع فرضها از كلّ تركه كمتر مي گردد كه در اين صورت مقدار باقي مانده به پدر و مادر و دختر يا دختران به نسبت سهام داده مي شود و به سهم زن و شوهر اضافه نمي گردد.

چند مثال از بيشترشدن مجموع فرضها از كلّ تركه:

1- شوهر و پدر و چند دختر با هم باشند: فرض شوهر ، فرض پدر و فرض دختران بوده كه مجموعاً شده و از كلّ تركه بيشتر مي گردد؛ اين از سهم دختران كم مي شود، در نتيجه سهم شوهر و سهم پدر باقي مانده وسهم دختران از به كاهش مي يابد.

2-شوهر و پدر ومادر و يك دختر با هم باشند: در اين صورت فرض شوهر و فرض پدر و فرض مادر و فرض یک دختر مي گردد كه مجموع آن و از كلّ تركه بيشتر است ، در اينجا هم سهم شوهر همان و سهم پدر و مادر هر يك باقي مانده و سهم دختر به كاهش مي يابد.

3-زن و پدر و مادر و دختران با هم باشند: در اين صورت فرض زن (با توضيحي كه بعداً خواهد آمد) و فرض هر يك از پدر و مادر و سهم دختران مي باشد كه مجموع آنها مي باشد. در اينجا سهم زن همان و سهم هر يك از پدر و مادر بوده و سهم دختران از به كاهش مي يابد.

چند مثال از كم آمدن مجموع فرضها از كلّ تركه:

1- شوهر و پدر يا مادر و يك دختر با هم باشند: فرض شوهر و فرض پدر يا مادر و فرض دختر بوده كه مجموعاً بوده كه از تركه باقي مي ماند كه به نسبت سهام بين پدر (يا مادر) و دختر تقسيم مي گردد؛ در نتيجه، سهم نهايي شوهر همان بوده و سهم پدر يا مادر به و سهم دختر به افزايش مي يابد.

2-زن وپدر يا مادر و يك دختر با هم باشند: فرض زن و فرض پدر يا مادر و فرض دختر بوده كه مجموعاً گرديده كه از تركه باقي مانده كه نسبت سهام پدر (يا مادر) و دختر بين آنها تقسيم مي گردد. در نتيجه، سهم زن همان باقي مانده و سهم پدر يا مادر به و سهم دختران به افزايش مي يابد.

3-زن و پدر يا مادر و دختران با هم باشند: فرض زن و فرض پدر يا مادر و فرض دختران خواهد بود كه مجموعاً گرديده و باقي مي ماند كه به نسبت سهام بين پدر (يا مادر) دختران قسمت مي شود. در نتيجه سهم زن همان بوده و سهم پدر يا مادر به و سهم دختران به افزايش مي يابد.

سبحانی:مساله2196- وجوهى كه به بازماندگان افراد بازنشسته پس از فوت پرداخت مى شود در صورتى كه از حقوق آنها در زمان خدمت كم شده و در وقت بازنشستگى پرداخت مى شود، جزء تَرَكه است و به تمام ورثه مى رسد و اگر از طرف خود اداره پرداخت مى شود، به هر كس بدهند به او اختصاص دارد.