به گفته رئیس سازمان نهضت سوادآموزی، طبق شاخص سواد در گروه سنی ۶ سال به بالا، آمار کل بی سوادان ۸ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر است و از این تعداد ۶ میلیون نفر بالای ۵۰ سال سن دارند.
به گزارش مهر، علی باقرزاده، در برنامه تلویزیونی پرسشگر که با موضوع «سوادآموزی» روی آنتن شبکه آموزش‌رفت، درباره گروه های سنی سوادآموزی آنها را به سه گروه سنی ۱۰ تا ۱۹،گروه سنی ۱۰ تا ۲۹ سال و گروه سنی ۱۰ تا ۴۹ طبقه بندی کرد و گفت: این طبقه بندی گروه سنی جاهایی همپوشانی هم دارند اما در مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی از آنها نام برده شده است و طبق آخرین سرشماری نفوس و مسکن سال ۹۵، در گروه اول (۱۰ تا ۱۹ سال) نرخ باسوادی ۹۸.۲ درصد است و تعداد بی سوادان باقی مانده ۱۹۰ هزار و ۵۰۰ است.
وی افزود: در گروه دوم نرخ باسوادی ۹۷.۳ درصد و تعداد بی سوادان ۶۶۸ هزار و ۸۰۰ نفر است. در گروه سوم درصد باسوادی ۹۷.۴ و تعداد بی سوادان دو میلیون و ۶۹۲ هزار نفر است.
رئیس سازمان نهضت سوادآموزی با بیان اینکه البته در این جمعیت اتباع خارجی وجود دارد، بیان کرد: نرخ بی سوادی به ویژه در اتباع افغانستانی بالاست. نرخ باسوادی در این گروه ۶۷.۴ درصد است. تعداد کل بی سوادان اتباع ۶۰۰ هزار نفر است. اگر اتباع را از کل آمارها خارج کنیم در گروه سنی ۱۰ تا ۴۹ سال نرخ باسوادی بالای ۹۵ درصد و برآورد ما نزدیک به ۹۶ درصد است.
باقرزاده ادامه داد: نرخ سواد در ۱۲ استان بالای ۹۷ و در ۸ استان بالای ۹۸ درصد است. نرخ رشد عمومی باسوادی طی سال‌های ۹۱ تا ۹۵ حدود ۲.۸۵ درصد است. این در حالی است که میانگین ۱۵ ساله جهانی می‌گوید رشد باسوادی یک درصد بوده است و این رقم در مدت مشابه قبل از خود در ایران ۰.۲ درصد است.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا آمار کل بی سوادان ۸ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر است ؟، گفت: بله، طبق شاخص سواد در گروه سنی شش سال به بالا این نرخ صحیح است اما باید توجه کرد که تقریبا ۶ میلیون نفر بالای ۵۰ سال هستند که جامعه هدف ما نیستند. همچنین آمار کم سوادان ۱۰ میلیون نفر است.
وی درباره نرخ رشد پایین سواد زنان ایرانی نسبت به سایر کشورها نیز تصریح کرد: موقعیت ما در منطقه به این بدی ها هم نیست. سخت‌ترین مدل را برای تعیین بی سوادی اعمال می‌کنیم. معمولا در خوداظهاری سرشماری ها مردم خود را دست کم می‌گیرند، معیار سواد فرق کرده است و بسیاری سواد خواندن و نوشتن دارند اما خود را بی سواد اعلام کرده اند.
رئیس سازمان نهضت سوادآموزی با اشاره به موانع سوادآموزی بیان کرد: مهمترین مسئله ای که از ابتدای انقلاب داشتیم عدم وجود تقاضای اجتماعی بوده و بیسوادان بسیار سخت داوطلب باسواد شدن بوده اند. یادگیری امری انتخابی است و بی سوادی بیشتر یک مسئله اجتماعی است تا آموزشی.
باقرزاده به راهکارهایی برای کاهش آمار بی سوادی اشاره و اظهار کرد: نخستین مسئله الزام آور کردن سوادآموزی است. درباره اینکه آموزش حق است یا تکلیف در بسیاری کشورها این رویه مشخص شده است. باید ترکیبی از این دو را داشته باشیم تا آموزش الزام آور شود.
وی افزود: باید لایحه ای برای الزامی کردن آموزش آماده شود که ما استارت کار را زده ایم و پیش نویسی در کمیسیون های مربوطه دولت تهیه شده و الزاماتی هم در قانون حمایت از حقوق کودک برای اولیایی دانش آموزانی که بی سوادند نیز دیده شده است. برای ما اجباری شدن سوادآموزی بسیار مهم است و صرفا بار مالی آن مدنظر نیست.
رئیس سازمان نهضت سوادآموزی ادامه داد: سالانه ۲۸هزار اتباع تحت برنامه سوادآموزی و بیش از ۳۰۰ هزار دانش آموز در مدارس تحت آموزش رایگان قرار می‌گیرند.
جای تاسف است حدود 11درصد بیسواد در جامعه اسلامی وجود داشته باشد.