گاهی از «ترامپ» هم یاد بگیریم بد نیست!/ چرا مردم و تولیدکنندگان به «احتکار» روی آوردند؟

چند روزی است، ویدئویی از سخنان تند و تیز و البته حرف های حساب «حمید رضا موثقی» رئیس اتحادیه تولیدکنندگان، بازرگانان و صنایع بسته بندی چای کشور خطاب به «محمد شریعتمداری» وزیر صنعت، معدن و تجارت دست به دست در رسانه ها و همچنین شبکه های اجتماعی می چرخد؛ سخنانی که برخی مشکلات صنایع را در مقابل تصمیم گیری های آنی و مقطعی نهادهای تصمیم گیر از جمله وزارت صمت آشکار می کند.

به گزارش «تابناک»؛ رئیس اتحادیه تولیدکنندگان، بازرگانان و صنایع بسته بندی چای کشور در دیدار با وزیر صنعت، معدن و تجارت در جمعی که بخش قریب به اتفاق تجار و اتحادیه های صنعتی، بازرگانی و کشاورزی در آن حضور دارند، در مورد سردرگمی ها و نبود برنامه ریزی و به کار گیری افراد کاردان و کاربلد در وزارت صمت، نقدهای جدی را بدون هیچ پرده پوشی وارد می کند.

موثقی از تصمیم گیری های سیاسی و لحظه ای در اقتصاد کشور به عنوان یکی از بزرگترین آسیب هایی که شرایط امروز را برای ما به ارمغان آورده است، یاد می کند و خواستار بکارگیری افراد متخصص در مراکز تصمیم گیر و تخصصی بخش اقتصادی، صنعتی و بازرگانی می شود. صریح و بی پرده سخن گفتن این فعال اقتصادی و اشاره به معضلات اصلی اقتصاد کشور شاید یکی از دلایل پر بیننده شدن سخنان رئیس اتحادیه تولیدکنندگان، بازرگانان و صنایع بسته بندی چای کشور باشد.

البته یکی از نکات بسیار مهمی که در سخنان این فعال اقتصادی وجود دارد، بحث تصمیمات لحظه ای و آنی و از آن بدتر اجرای فوری این تصمیمات است که طبیعتا می توان بخش عمده ای از مشکلات امروز بخش های اقتصادی، صنعتی و بازرگانی کشور را مربوط به چنین رفتاری دانست؛ موضوعی که خود به خود می تواند از تولیدکنندگان و مردم یک جماعت احتکار کننده بسازد.

بسیاری «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا را به خاطر گرفتن تصمیمات لحظه ای و غیر قابل پیش بینی بودن رفتارش در نظام اقتصادی و نظام بین الملل شماتت می کنند و اعتقاد دارند که این رفتار او آسیب های زیادی به جامعه بین الملل و اعتبار قراردادها و نهادهای بین المللی وارد می کند که البته این گزاره در خصوص ترامپ بسیار صحیح است، اما حتی او هم در برخی موضوعات فرجه هایی برای اقدام غیرقابل پیش بینی خود قائل می شود.

اصلی ترین اقدام رئیس جمهور آمریکا پس از رسیدن به کرسی ریاست جمهوری ایالات متحده را می توان به تصمیم گیری او برای خروج یکجانبه از قرارداد بین المللی برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) خواند که شش کشور آن را با ایران امضا کرده و البته به تأیید شورای امنیت سازمان ملل هم رسانده اند، دانست، اما او هم با وجود تمام ویژگی های منفی اش برای اجرایی شدن تحریم های ظالمانه، زمان مشخصی را تعیین کرد.

هرچند او اردیبهشت ماه تصمیم به خروج آمریکا از برجام گرفت، فرمان اجرایی تحریم‌های ظالمانه علیه جمهوری اسلامی را در ارتباط با «تحریم مبادلات دلاری و ریالی و خرید و فروش طلا و سایر فلزات گرانبها، تحریم صنایع خودروسازی ایران و تحریم تأمین قطعات و خرید فروش هواپیماهای مسافربری» را به سه‌شنبه هفتم اوت (15 مرداد) موکول کرد و همچنین بخش دوم سایر تحریم‌های ظالمانه مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران را از پنجم نوامبر (13 آبان) اجرایی خواهد کرد؛ اشاره او به زمان اجرای تحریم‌های نفتی است.

با اینکه این اقدام ترامپ علیه جمهوری اسلامی ایران را همه کشورهای طرف قرارداد ما در برجام و اتحادیه اروپا محکوم کرده یا نادرست خواندند و از طرفی نهادهای بین المللی هم چه در اقامه دعوای حقوقی و چه سایر زمینه ها از جمله آژانس بین المللی انرژی اتمی که بارها پایبندی ایران را به تعهداتش در برجام تأبید کرده، حق را به ایران داده و اقدام آمریکا را نادرست و در جهت افزایش تنش ها بین دو کشور خوانده اند، اما رفتاری که ما امروز با صنایع خودمان کرده ایم، حتی آمریکا در ماجرای خروج از برجام نکرده است.

طبیعی است که به ویژه در شرایط اقتصادی فعلی کشور اگر تصمیمی برای صنایع، تجار، بازرگانان و کشاورزان گرفته می شود، باید اولا تمامی جوانب در آن تصمیم در نظر گرفته شده باشد و در ثانی فرجه و مهلت لازم را به بخش هایی که ممکن است از این تصمیم گیری جدید متنفع یا متضرر بشوند، داد تا آنها بتوانند اقدامات خود را متناسب با شرایط و دستورالعمل های جدید تنظیم کنند.

اینکه دولت تدبیر و امید بسیاری از اقدامات و مشکلات اقتصادی کشور را حاصل تصمیمات لحظه ای و اجرای لحظه ای همان تصمیمات از سوی دولت قبل می دانست، امر نادرستی نبود، اما در شرایط بحران همین دولت که بسیاری از اقدامات و تصمیمات لحظه ای گذشته را نادرست می خواند، دقیقا به همان آسیب دچار شد و با چنین تصمیماتی طی ماه های گذشته آسیب های زیادی به پیکره اقتصاد کشور و سفرهای مردم زد.

طبیعی است که این رفتارها علاوه بر اینکه بازرگانان، تجار، صنعتگران، کشاورزان و در مجموع مردم را متضرر کرده و آنها را تحت فشار قرار خواهد داد، منجر به تغییر رفتار و حرکت به سمت اقداماتی نظیر احتکار کالا خواهد شد؛ حال چه از سوی تولید کننده یا مصرف کننده!

تصمیم گیری برای بخش های اقتصادی و صنعتی اگر لحظه ای و بدون پشتوانه علمی و کار تحقیقاتی باشد، آسیب هایی مثل آن چه در ماه های اخیر نظیر آن را کم در صنعت، بازرگانی، کشاورزی و رفتارهای اقتصادی مردم ندیدیم، به همراه خواهد داشت و این رویه چیزی جز افزایش مشکلات کشور را در بر ندارد؛ بنابراین حتی اگر قرار است تصمیمی برای وضعیت اقتصادی در زمان بحران گرفته شود، باید حتما تمامی جوانب آن سنجیده شود و البته آن تصمیم هم لحظه ای به اجرا درنیاید، زیرا حاصل آن چیزی جز آنچه در ماه های اخیر از رفتار اشتباه تولیدکننده و مصرف کننده دیده ایم، نخواهد بود.