قانون حمایت از معلولان پس از سال‌ها با کش و قوس‌های فراوان سرانجام توسط رئیس‌جمهور در اردیبهشت امسال ابلاغ شد. با این وجود، به علت عدم اختصاص بودجه، بسیاری از بخش‌های آن رنگ اجرا به خود ندید. حالا در آستانه تقدیم لایحه بودجه 98 کشور به مجلس، چشم جامعه معلولان به بهارستان است تا با اختصاص بودجه مناسب، پاسخگوی نیاز جامعه‌ای باشد که نزدیک به 10 درصد جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند.
**از چند ماه پیش با سازمان برنامه و بودجه برای اختصاص بودجه مکاتبه کردیم
بهروز مروتی یکی از چهره‌های فعال در زمینه پیگیری مطالبات معلولان با بیان اینکه قانون حمایت از افراد دارای معلولیت اردیبهشت‌ماه 97 ابلاغ شد، اما چون از فصل بودجه گذشته بود امید چندانی به اجرای درست آن نبود، به ایرناپلاس می‌گوید: ما برای اختصاص بودجه در سال 98 از چند ماه پیش شروع به مکاتبه با سازمان برنامه و بودجه کردیم.
وی ادامه داد: حدود یک ماه پیش مطلع شدیم هیچ بودجه‌ای برای اجرای این قانون پیش‌بینی نشده است. بیش از 52 تشکل حوزه معلولان به سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی نامه نوشتند و در آن به رویه نامناسب در مورد حقوق معلولان اعتراض کردند.
«این نامه نیز اثر نداشت و مکاتبات ما به ثمر ننشست. سرانجام روز 12 آذر تجمعی را مقابل سازمان مدیریت تشکیل دادیم که خوشبختانه دکتر نوبخت قبول کردند حرف‌های ما را بشنوند. نمایندگان معلولان را فراخواندند و قرار شد یک کارگروه با حضور نمایندگان معلولان و کارشناسان سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی برای موضوع تشکیل شود. این جلسه تشکیل و در یک جلسه برآورد هزینه شد و بودجه برابر با 1100 میلیارد تومان برای اجرای قانون در سال اول در نظر گرفتند.»
مروتی متذکر شد: سازمان بهزیستی بودجه اجرای قانون حمایت از معلولان را 12 هزار و 500 میلیارد تومان برآورد کرده بود و به نظر ما کاهش این بودجه به 1100 میلیارد تومان متأسفانه خیلی ناچیز است. از همین رو، دوباره در یک نامه سراسری به نمایندگان مجلس نوشته‌ایم که در فصل جدید بررسی بودجه، قانون حمایت معلولان را با نگاه ویژه مورد عنایت قرار دهند.
**منابع مالی جهت حمایت از معلولان افزایش قابل‌توجهی خواهد داشت
اما همایون هاشمی، نماینده مجلس و رئیس کمیسیون تدوین و بازنگری قانون جامع حمایت از معلولان در مجلس می‌گوید: نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه گفته است منابع مالی جهت حمایت از معلولان افزایش قابل‌توجهی خواهد داشت.
وی میزان دقیق این مبلغ را اعلام نکرده است و می‌گوید: باید صبر کرد تا پس از تقدیم لایحه از سوی رئیس‌جمهور ببینیم وضعیت به چه صورت است.
هاشمی افزود: چنانچه این میزان اعتبار که آقای نوبخت گفته است محقق شود، خدمات‌رسانی به معلولان در حوزه خدمات شهری و اصلاح زیرساخت‌ها، بیمه، ازدواج و جبرانی دچار یک تحول بزرگ خواهد شد.
**یک و نیم میلیون نفر نیازمند خدمات حمایتی هستند
وی افزود: تعداد کسانی که در ایران نیازمند خدمات حمایتی و توان‌بخشی هستند، حدود دو درصد و نزدیک به یک و نیم میلیون نفر است. البته افراد دارای معلولیت در جامعه ما در حدود نرمال 10 درصد یعنی نزدیک به 8 میلیون است، اما همه افراد دارای معلولیت شدید، نیازمند خدمات نیستند و افراد نیازمند خدمات همان حدود یک و نیم میلیون نفر است. این در حالی است که در حال حاضر حدود 800 تا 900 هزار معلول را بهزیستی تحت پوشش دارد.
**بودجه 12 و نیم میلیاردی برای اجرای قانون در همه حوزه‌هاست
اما حسین نحوی‌نژاد، معاون امور توان‌بخشی سازمان بهزیستی، در گفت‌وگو با ایرناپلاس می‌گوید: بودجه اولیه برآورد شده (12 هزار و 500 میلیارد تومان) برای اجرای قانون حمایت از معلولان در همه بخش‌های بوده است. از سوی دیگر، بهزیستی مجری کل قانون نیست و بسیاری از هزینه‌کردها مانند بخش تسهیلات اشتغال، معافیت‌های دانشجویی و غیره است. بنابراین در بودجه اولیه که پیش‌بینی کرده بودیم، هزینه اجرای قانون در همه حوزه‌ها را دیده بودیم.
وی ادامه داد: این را در هم نظر بگیرید که بخشی از مستمری معلولان، خدمات تهیه وسایل کمک توان‌بخشی، بخشی از یارانه و خدمات دانشجویی در بودجه کل سازمان بهزیستی نیز آمده، اما ناکافی است و برای همین، قانون حمایت از معلولان تصویب شده است.
**اجرای تبصره 18 برای کمک به معلولان
نحوی‌نژاد تأکید کرد: امسال با توجه به اینکه دولت به خاطر تحریم و مشکلات اقتصادی تحت فشار است، سال حساسی را پیش رو داریم. با این وجود، دولت مصمم است قانونی که خود به‌صورت لایحه ارائه کرده، ابتر نگذارد. از همین رو، غیر از 1100 میلیارد تومانی که به بودجه بهزیستی برای آغاز اجرای قانون حمایت از معلولان اضافه شده، تبصره 18 نیز وجود دارد که در حوزه اشتغال قرار است کمک‌های خوبی به معلولان ارائه دهد. در مورد دانشگاه‌ها نیز قرار است هزینه‌ها برای معلولان کاملاً رایگان باشد.
**اولویت‌های بودجه 1100 میلیارد تومانی قانون حمایت از معلولان
معاون امور توان‌بخشی سازمان بهزیستی با بیان اینکه در این 1100 میلیارد تومان ما چند اولویت را پیش‌بینی کرده‌ایم خاطرنشان کرد: از یک سو، بحث رفاهی معلولان است که البته این امر از سال 97 آغاز شده است، به‌طوری که 500 هزار نفر پشت نوبتی را وارد لیست مستمری کردیم و با این بودجه کمکی می‌شود که این افراد در سال 98 نیز از کمک برخوردار شوند. این فرصتی به ما می‌دهد که بتوانیم رقم مستمری معلولان را بیشتر از روال هر سال افزایش دهیم.
وی ادامه داد: نکته دیگر در مورد بحث حق پرستاری‌هاست. این مبلغ را به بیماران قطع نخاعی می‌دهیم. بودجه مذکور در صورت تصویب به ما اجازه می‌دهد برای کسانی که از معلولیت شدید رنج برده و هزینه زیادی برای خانواده دارند، کمک‌هزینه در نظر گرفته شود.
«بحث سوم مراکز توان‌بخشی است که در بحث نگهداری و آموزش معلولان به کمک سازمان آمده‌اند. در حال حاضر این مراکز هم از بحران‌های مالی آسیب دیده‌اند که امیدواریم کمکی برای ترمیم وضعیت آن‌ها باشد. امیدوارم این بودجه این فرصت را به ما بدهد که این قانون معطل نماند و معلولان فواید آن را در زندگی خود ببیند.»
**بودجه کل توان‌بخشی 1100 میلیارد تومان است
به گفته نحوی‌نژاد در صورت اختصاص این بودجه می‌توانیم در پایان سال بازخوردی از شرایط بگیریم که باعث می‌شود نقاط ضعف و نقص‌های آن را بشناسیم و برای سال بعد برطرف کنیم.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا بودجه مذکور را کافی میدانید گفت: بودجه توان‌بخشی سازمان بهزیستی در کل1100 میلیارد تومان است. حالا تصور کنید یک 1100 میلیارد تومان به کمک سازمان بیاید. این بودجه به‌منظور اجرای بهتر قانون حمایت از معلولان در برنامه توان‌بخشی و ذیل بودجه بهزیستی دیده شده است.
سلام از مسئولین سازمان بهزیستی بپرسید چرا در باره اجرای درست و کامل قانون حمایت از معلولین بخصوص مواردی که بار مالی ندارند ( مانند ماده ۲۶) اقدام اساسی انجام نمی دهند؟