«امام علی (ع) در فرمان مشهور خود خطاب به مالک اشتر درباره اهمیت دادن به افکار عمومی میفرمایند: «تکیهگاه دین، اجتماع مسلمانان و نیروی ذخیره برای مقابله با دشمنان فقط تودههای مردم (افکارعمومی) هستند.»
میتوان گفت: وظیفه روابطعمومی، نفوذ و تاثیر گذاری بر افکار عمومی و ارتباط با آن است. پر واضح است که امروزه به طور کلی رسانهها افکارعمومی را شکل میدهند و آنها هستند که میگویند افکارعمومی به «چه فکر کنند» حتی اگر نتوانند، بگویند «چگونه فکرکنند».
حساسیت افکارعمومی به وسیله رسانهها برانگیخته میشود و از این رو توجه مردم به تخریب روز افزون محیط زیست کشورمان که ناشی از سیاستگزاریها و برنامهریزیهای موجود توسط دولتمردان است، الزامی است و تردیدی نیست که رسانهها با اطلاعرسانی به موقع و شفاف، مهمترین نقش را در جلوگیری از تخریب محیط زیست دارند.
رسانهها موظفند به مردم بگویند که تخلیه میلیونها لیتر پسابهای صنعتی و فاضلابهای شهری، روستایی و بیمارستانی، دفع غیراصولی میلیونها کیلوگرم انواع زباله از زبالههای خطرناک عفونی و شیمیایی گرفته تا کودهای مصنوعی و حشرهکشها که همگی باعث زشت شدن چهره محیط زیست و آلودگیهای گسترده و عمیق در منابع آب وخاک کشور شده است.
رسانهها وظیفه دارند به مردم بگویند در نتیجه آلودگی هوا و وجود عناصری مانند گازهای آلاینده و ذرات معلق با ورود به بدن انسان به آسیبهای مغزی و سیستم عصبی مرکزی منجر میشود. رسانهها وظیفه دارند به مردم از مرگ دریاچهها و تالابها و اهمیت حیات وحش و پیامدهای نابودی حیات وحش اشاره کنند.
رسانهها وظیفه دارند از نگرانیها و حساسیتهای واگذاری مناطق حفاظت شده و پناهگاههای حیات وحش به منظور توسعه گردشگری و تفرجگاهی اطلاعرسانی کنند، رسانهها وظیفه دارند جریانات پنهان و آشکار توافقنامه پاریس و هزاران هزار موضوع دیگر را به منظور تنویر افکار عمومی به آگاهی مردم برسانند. اما سوال این است که رسانهها چگونه و ازچه راههایی باید به این اطلاعات و حقایق دست یابند تا به مردم و مسئولین واقعیتهای محیط زیست کشور را منعکس کنند؟
از آنجایی که هدف سازمان حفاظت محیط زیست در دورههای مختلف صرفاً این بوده است که شرایط روز را مدیریت کند، در هیچ زمانی تکلیف رسانهها در برابر برنامهها و سیاستهای سازمان حفاظت محیط زیست مشخص نبوده است و نیست و همواره میان محیط زیست و رسانهها چالشهای متعددی ایجاد شده است.
مهمترین عاملی که میتواند نقش مخرب در حوزه رسانههای محیط زیست ایفا کند، بحث اولویتها است؛ درست است که موضوع راهاندازی قرقهای اختصاصی و صدور مجوزهای شکار از دیدگاه کارشناسان محیط زیست لازمه طبیعت و حیات وحش است، ولی آیا موجی که در اینباره در تمامی رسانههای مکتوب، تصویری و حتی در فضای مجازی ایجاد شده و موجب تحریک و تشویش افکارعمومی چه در سطح ملی و چه در سطح فراملی شده است، درباره بحران آب، خشک شدن تالابها، رفع معضلات پسماند، سرازیر شدن انواع آلودگیها به رودخانهها و دریاچهها و مرگ ومیر آبزیان، آلودگی کلانشهرها، پدیده گردوغبار، آتشسوزی جنگلها و خیلی مسائل دیگر مطرح شده، قابل قبول است؟
سازمان حفاظت محیط زیست در دولت دوازدهم «آب» را اولین اولویت زیستمحیطی کشور و مدیریت پسماند، تامین حقآبه تالابها، رفع آلودگی هوای کلانشهرها و پدیده گردوغبار را از سیاستهای اصلی آن سازمان اشاره میکند و این در حالی است که امروز صدور مجوزهای شکار و ایجاد قرقهای اختصاصی در صدر سایت سازمان حفاظت محیط زیست قرار گرفته است و به بحرانها و چالشهای مهمتر در محیط زیست که درد مشترک جمعی برای همه مردم ایران است، سعی نشده با فشار بر افکارعمومی به رفع آنها پرداخته شود و این نشان میدهد که مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست به جای پرداختن به اولویتها، فجایع و خطرات اصلی محیط زیست به موضوعهای دیگری که درد امروز محیط زیست کشور نیست، میپردازند و با توجه به وضعیت اسفناک فعلی محیط زیست کشور «هم و غم» سازمان حفاظت محیط زیست صرفاً موضوع مجوزهای شکار شده است و با تهیه جوابیههای متفاوت مربوط به آن سعی در توجیهگری وضع موجود دارد.
امروز روابط عمومی سازمان حفاظت محیط زیست با این همه هجمهها، دغدغهها و حساسیتهایی که صاحبان رسانه، خبرنگاران، فعالان و منتقدان محیط زیست با آن درگیر هستند، در کجای کار قرار دارد؟
نگاه راهبردی به روابطعمومیها در سازمان زمانی اتفاق میافتد که مدیران و مسئولین آن نیاز به جذب مخاطبان را احساس کرده و برای افکارعمومی اهمیت قائل باشند و در همین راستا هدف از رابطه بین رسانهها و روابط عمومیها باید مبنی بر مطالبات مردمی و افکارعمومی باشد که در این صورت رغبت و اعتماد مردم، هم به رسانهها و هم به سازمانها گسترش یافته و جامعه را در مسیر پیشرفت و تعالی قرار دهد.
بی شک بیاعتنایی به روابطعمومی عواقب سوء و زیان باری را برای هر تشکیلات و سازمان به همراه خواهد داشت. روابط عمومی علاوه بر انتقال و انعکاس اخبار باید از حالت انفعالی به دور باشد و با فعالیتهای اثربخش خویش در زمینههای گوناگون فرهنگی، اجتماعی و سیاسی و با پویایی و تحرک خاصی، تحلیلگر مسائل روز محیط زیست باشد.