فتح سطوح برتر ورزشی توسط دانشگاه آزاد، نظرات و انتقادات زیادی به همراه دارد؛ با این همه دانشگاه آزاد توانسته در جذب و تربیت ورزشکاران، اقدامات مؤثری داشته باشد.
به گزارش آنا، ۶۰ درصد از مدالآوران مسابقات جاکارتا، اکثر ملی پوشان رشته کاراته، تنیس روی میز، دوچرخهسواری، فوتبال و... از خانواده دانشگاه آزاد هستند. سرانه ورزشی دانشجویان دانشگاه آزاد، دو برابر میانگین کشور است و برگزاری رقابتهای دانشگاهی، یکی از مهمترین رویدادهای فرهنگی و ورزشی این دانشگاه محسوب میشود. همچنین قهرمانان طلایی این دانشگاه، از تسهیلات ویژهای برخوردارند؛ بهطور مثال از شهریه معاف میشوند.
در ۱۲ رویدادی که اخیراً در ۱۰ واحد دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شد، پنج هزار و ۵۳۰ دانشجو به رقابت پرداختند؛ اینها همگی بخشی از افتخارات و فعالیتهای جامعه ورزشی این دانشگاه است که همین افتخارات، نظرات و انتقادات مختلفی را درپیداشت؛ در این گزارش، این نظرات و پاسخهای دانشگاه آزاد اسلامی ارائه شده است.
عملکرد دانشگاه آزاد از نگاه دیگر دانشگاهها
بعضی از صاحبنظران ورزشی که در دانشگاههای دولتی مشغول به کار هستند، بر این باورند که دانشگاه آزاد اسلامی با پشتیبانی مالی و جذب ورزشکاران حرفهای، توانسته میدانها ورزشی را فتح کند. همچنین، دانشگاه آزاد اسلامی دانشجویان را ورزشکار نکرده بلکه ورزشکاران را دانشجو کرده است و با استفاده از ورزشکاران تیمهای باشگاهی خود، توانسته در رقابتهای همگانی و قهرمانی دانشگاهی خوش بدرخشد.
از طرفی دانشگاههای دولتی ازنظر سرانههای ورزشی و تجهیزات ورزشی به استانداردهای لازم نرسیدهاند و مسئولان در تلاش برای تجهیز این دانشگاهها هستند اما با مشکل بودجه دستوپنجه نرم میکنند؛ تمام این دلایل دست به دست هم داده تا دانشگاه آزاد، نگین ورزش دانشگاهی و کشوری شود.
هر چند این نظریه به دور از واقعیت نیست اما تمام واقعیت را نیز در بر نمیگیرد؛ دانشگاه آزاد اسلامی هزینههایی که برای ورزش میشود را سرمایهگذاری میداند که در کاهش بیماریهای روانی، ایجاد نشاط و اعتماد به نفس در دانشجویان، سود خود را نشان میدهد. از طرفی دانشگاه آزاد با ایجاد بستر و تسهیلات مناسب، توانسته دانشجویان را به ورزش ترغیب کند.
دانشگاه آزاد اسلامی نه تنها برای رقابتهای همگانی و قهرمانی، بلکه برای ورزش دانشگاهی نیز اهمیت ویژهای قائل است و خود در این حوزه فعالیتهای بسیاری از جمله تأسیس باشگاه ورزشی دارد که این باشگاهها اغلب در مسابقات لیگ برتر صدرنشین هستند. تیمهای دانشگاه آزاد اسلامی در رقابتهای لیگ برتر در رشتههای مختلف، قدمت و اعتبار بسیاری دارند.
این دانشگاه با تسهیلات مناسبی که در اختیار ورزشکاران قرار داده است، توانسته پای ورزشکاران را به دانشگاه باز کند؛از این رو یکی از افتخارات دانشگاه آزاد اسلامی، آکادمیککردن ورزش کشور است و این دانشگاه بر این باور است که دانشگاه میتواند به ورزش خدمات شایانی کند و زمان آن فرا رسیده که وزارت ورزش، دِین خود را به دانشگاه ادا کند. از طرفی دانشگاه آزاد اسلامی بر اساس رویه پروسهسازی ورزش و تربیتبدنی در دانشگاه، به تربیت ورزشکاران در حوزههای مختلف پرداخته است. ناگفته نماند که دانشگاه آزاد توانسته در این حوزه نیز موفق عمل کند.
بذر ورزش باید در مدارس ریخته شود
در این میان بعضی معتقدند دانشگاهی جایی برای پرورش ورزشکاران نیست و ورزش در دانشگاه صرفاً برای تندرستی، ایجاد نشاط، شور، هیجان و جلوگیری و رفع بیماریهای شایع در بین دانشجویان مثل استرس، اضطراب و افسردگی است؛ از طرفی تمامی کارشناسان ورزشی بر این باورند که دانشگاه، با توجه به سن دانشجویان، زمان مناسبی برای پرورش ورزشکاران حرفهای نیست و باید در حوزه پرورش و استعدادیابی ورزش از سنین پایین شروع به کار کرد و عملاً این وظیفه وزارت آموزشوپرورش است.
کارشناسان بر این موضوع پافشاری دارند که ورزش حرفهای زمان زیادی از دانشجو میگیرد و دانشجو فرصت مطالعه، پژوهش و حضور در کلاس را از دست میدهد. از همین رو رؤسای دانشگاهها از برگزاری مسابقات ورزشی در دانشگاه استقبال نمیکنند.
استعدادیابی و پرورش استعدادهای ورزشی و علمی در دانشگاه آزاد اسلامی منحصر به دانشگاه نمانده است. همراه با دانشگاه آزاد، در مدارس و پژوهشکدههای سما نیز «ورزش»، ارزش تلقی میشود. در کل کشور هفتصد مدرسه سما وجود دارد و به گفته کمال جوانمرد مدیر اداره کل تربیتبدنی دانشگاه آزاد اسلامی، دانش آموزان مدارس سما، فرزندان این دانشگاه هستند و این دانشآموزان امکان استفاده از ظرفیتهای ورزشی این دانشگاه را دارند.
نمونه بارز درخشش استعدادهای مدارس سما، کسب مقام قهرمانی مسابقات کشوری توسط تیم راگبی دختران زیر ۱۸ سال دانش آموزان مدارس سمای دانشگاه آزاد اسلامی است.
تسهیلات ویژه برای دانشجویان ورزشکار دانشگاه آزاد اسلامی
بیشترین تسهیلات در بحث آموزش و تحصیل، در میان تمام مراکز آموزش عالی و دانشگاههای کشور، به ورزشکاران دانشجو در دانشگاه آزاد اسلامی تعلق میگیرد. به نظر نگارنده عمدتاً دانشگاههای دیگر، تسهیلات و امتیازات ویژه اینچنینی برای دانشجویان ورزشکار قائل نشدهاند. به عنوان مثال، دانشگاه آزاد اسلامی امتیازات بسیاری برای این قبیل دانشجویان ازنظر مالی و معافیت از شهریه در نظر گرفته است و بعضاً در شرایطی که دانشجوی ورزشکار موفق به شرکت در امتحانات نشود، تحت شرایط خاصی با هماهنگی فدراسیون، امتحان مجدد برای وی برگزار میکند.
تغییر ۱۸۰ درجهای در عملکرد ورزشی دانشگاه آزاد اسلامی
بنابر اعلام مسئولین تربیتبدنی دانشگاه آزاد اسلامی، این دانشگاه در سال جاری کاهش ۶۰ درصدی در بودجه حوزه تربیتبدنی داشته که همین امر موجب تغییر رویکرد ورزشی در این دانشگاه شده است و با برگزاری رقابتهای دروندانشگاهی، در راستای «استعدادیابی»، «کاهش هزینه» و «استفاده از ظرفیتهای داخلی» گام برداشته است.
این رویکرد جدید برای کاهش هزینه، باعث برداشته شدن گام بزرگی در جذب ورزشکاران حرفهای به دانشگاه آزاد اسلامی شده است. این دانشگاه با برگزاری مسابقات درون دانشگاهی، استعدادهای ورزشی دانشجویان را شناسایی کرده و از آنها در مسابقات مهمتر و تیمهای خود بهره گرفته است. در تیمهای دوچرخهسواری ۵۰ درصد، ووشو ۷۰ درصد و تیم کاراته ۹۰ درصد از دانشجویان همین دانشگاه بهره گرفتهشده است.
جوانمرد نیز در رابطه با همکاری این دانشگاه با فدراسیونها گفت: دلیل اینکه ما سعی کردهایم تمام رشتههای ورزشی را که در یونیورسیاد و بازیهای فیزو یا همان بازیهای دانشگاهی جهانی وجود دارند، در دانشگاه آزاد داشته باشیم، عدم وجود تیمهای ایرانی در برخی رشتهها ازجمله راگبی، صخرهنوردی و اسکواش است که ما برای اولینبار این کار را انجام دادیم. سعی میکنیم بقیه رشتهها را نیز بهمرور به تیمهای دانشگاهی اضافه کنیم.