تصاویر ماهواره‌ای از برنامه موشکی بالستیک عربستان سعودی

کارشناسان و تصاویر ماهواره ای نشان می دهد، گویا یک پایگاه نظامی در عمق عربستان سعودی در حال آزمایش و احتمالا تولید موشک های بالستیک است؛ یعنی شواهدی مبنی بر اقدام به فعالیتی از نوع برنامه های تسلیحاتی که از مدت ها پیش از به ثمر رسیدن، عربستان ایران را به خاطر داشتن آن مورد انتقاد قرار داده است.

علاوه بر بالا بردن تلاش های عربستان در چنین برنامه ای، نظریات شاهزاده محمد بن سلمان، جالب توجه است که در سال گذشته گفت: اگر ایران به سمت تولید سلاح اتمی برود، پادشاهی عربستان در جهت توسعه این تسلیحات تردید نخواهد داشت. موشک های بالستیک می توانند کلاهک های هسته ای را به هدف هایی هزاران کیلومتر (مایل) آن سوتر هدایت کنند.

مقامات ریاض و سفارت سعودی در واشنگتن به درخواست ها برای اظهار نظر در این خصوص پاسخ نداده اند.

افشای داشتن چنین برنامه ای می تواند بیش از پیش روابط عربستان را با ایالات متحده، شریک امنیتی قدیمی پادشاهی ـ پس از آن که این روابط با کشتن جمال خاشقجی روزنامه نگار واشنگتن پست و جنگ تحت رهبری سعودی در یمن مورد انتقاد قرار گرفته ـ تحت فشار بگذارد.

جفری لوئیس، کارشناس موشکی مؤسسه مطالعات بین المللی میدلبوری در مونتری، کالیفرنیا، گفته: سرمایه گذاری سنگین در برنامه موشکی اغلب با علاقه به سلاح های هسته ای ارتباط دارد. لوئیس که این تصاویر ماهواره ای را مطالعه کرده، می گوید: من کمی نگرانم که ما جاه طلبی های عربستان را در اینجا کم اهمیت بدانیم.

تصاویری که ابتدا توسط واشنگتن پست گزارش شد، بر پایگاه نظامی نزدیک شهر الدوادمی، در 230 کیلومتر (145 مایل) غرب ریاض، پایتخت عربستان سعودی است، تمرکز دارد. برای اولین بار نشریه دفاعی Jane's Defence Weekly در سال 2013 این پایگاه را شناسایی و پیشنهاد کرد، دو پلت فرم شلیک موشک این پایگاه به نظر جهت هدف قرار دادن اسرائیل و ایران با موشک های بالستیک که پادشاهی سعودی قبلا از چین خریداری کرده، طراحی شده است.

ماه نوامبر تصاویر ماهواره ای نشان دهنده سازه های بزرگ برای تولید و سوخت گیری موشک های بالستیک هستند. یک ایستگاه آزمایش موشکی در گوشه ای از پایگاه دیده می شود؛ از نوعی که یک موشک بر روی آن قرار گرفته و در محل آزمایش می شود. کارشناسان می گویند، چنین آزمایش هایی برای کشورهایی که تلاش می کنند موشک های کاربردی را تولید کنند، کلیدی است.

مایکل المان، عضو ارشد دفاع موشکی در مؤسسه بین المللی مطالعات استراتژیک در واشنگتن، همچنین عکس های ماهواره ای را بررسی کرده و گفته همه آنها یک برنامه موشک بالستیک را نشان می دهند.

پرسش اینجاست که عربستان سعودی مهارت فنی برای ساخت چنین تأسیساتی از کجا به دست آورده است؟

لوئیس می گوید، برنامه عربستان سعودی بسیار شبیه به طراحی مورد استفاده چین است؛ البته در مقیاس کوچکتر.

پشتیبانی نظامی چین از پادشاهی تعجب آور نیست. چینی ها به طور فزاینده ای هواپیماهای بدون سرنشین مسلح را به عربستان سعودی و دیگر کشورهای خاورمیانه فروخته اند، حتی وقتی که ایالات متحده از فروش آنها به متحدان خود به خاطر نگرانی های مربوط به گسترش تسلیحات خودداری می کند. پکن همچنین انواع مختلفی از موشک های بالستیک دونگ فنگ خود را به ریاض به فروش رسانده، یعنی تنها موشک های بالستیکی که پیش از این به نظر پادشاهی سعودی در زرادخانه خود داشته است.

وزارت دفاع چین در خصوص درخواست آسوشیتدپرس برای توضیح در مورد این پایگاه پاسخی نداده است.

هووا چونیینگ، سخنگوی وزارت امور خارجه چین، گفته: من هرگز نشنیده ام که چین به عربستان سعودی کمک کند، یک پایگاه موشکی بسازد.

نه عربستان سعودی و نه چین، عضو نظام کنترل تکنولوژی موشکی نیستند؛ یعنی توافقنامه سی ساله که هدف آن محدود کردن تکثیر موشک های قادر به حمل سلاح های کشتار جمعی، مانند بمب های هسته ای است.

عربستان سعودی، همراه اسرائیل و ایالات متحده، مدتها از برنامه موشکی بالستیک ایران انتقاد کرده و آن را یک تهدید منطقه ای مورد انتقاد قرار داده است.

ایران که برنامه هسته ای آن در حال حاضر به واسطه توافق 2015 با قدرت های جهانی محدود شده، اصرار دارد برنامه اتمی آن صلح آمیز است.

المان، کارشناس دفاع، گفته، در حالی که متخصصان عربستان مهارت دارند، این پادشاهی هنوز به کمک امریکایی در زمینه تدارکات نیاز دارد. وی به خبرگزاری AP گفت: امروز، آنها به شدت بر حمایت مستقیم آمریکا متکی هستند. هیچ تضمینی وجود ندارد که نیروهای ایالات متحده از حمله سعودی به اهداف ایران حمایت کند. موشک های بالستیک یک حاشیه مطمئن برای این نگرانی ها ایجاد می کند.

در عین حال، عربستان سعودی بارها با موشک های بالستیک شلیک شده توسط شورشیان حوثی که در کشور همسایه یمن، هدف قرار گرفته که بعضی از آنها به ریاض رسیده است. محققان، کشورهای غربی و کارشناسان سازمان ملل ادعا می کنند ایران این موشک ها را به شورشیان حوثی عرضه می کند؛ چیزی که تهران و شورشیان آن رد کرده اند.

STRATFOR، یک شرکت اطلاعاتی خصوصی مستقر در آستین، تگزاس، گفته، برنامه عربستان سعودی تنها تلاش های ایالات متحده و متحدان غربی آن را برای محدود کردن برنامه های موشکی بالستیک ایران عقیم می کند.

STRATFOR گفته، اگر عربستان سعودی به سمت یک مرحله آزمایشی حرکت کند، ایالات متحده تحت فشار قرار خواهد گرفت تا با تحریم ها در برابر آن اقدام کند؛ همانند کاری که با ایران کرد.

المان گفته: اگر سعودی ها موشک های میان برد قادر به حمل سلاح های هسته ای تولید کنند، پاسخ بسیار قوی تر خواهد بود، حتی اگر این پاسخ غیر علنی باشد. کنگره، از سوی دیگر، ممکن است از کوره در برود، چون این امر به عنوان توهین و معضل دیگری برای ایالات متحده و ثبات منطقه ای دیده می شود.