دو سه ماهی است که راه اندازی سامانه پایش آزاد و هدفمند کردن موضوع پایان نامههای دانشگاه آزاد اسلامی مطرح شده است، تصمیمی که اعتراض و نارضایتی بسیاری از دانشجویان مقطع تحصیلات تکمیلی این دانشگاه را به همراه داشته است.
به گزارش «تابناک»، در راستای اجرای سامانه پایش آزاد دانشگاه آزاد اسلامی، ۴۰ چالش کلان ملی و منطقهای تدوین شده است و از مهر سال آینده، تمامی دانشجویان موظف هستند عناوین پژوهشهای خود را بر اساس این زمینههای پژوهشی انتخاب کنند تا نتایج پژوهشی آن نیازی از جامعه را پاسخ دهد.
به گفته مسئولان دانشگاه آزاد قرار است که با راه اندازی این سامانه، یک نظام حل مسئله در این دانشگاه شکل بگیرد تا از تمام ظرفیتهای پژوهشی دانشگاه آزاد برای حل مسائل کشور استفاده شود.
در این میان و با وجود تصمیم جدی مسئولان دانشگاه آزاد برای راه اندازی سامانه پایش آزاد و هدفمند کردن پایان نامههای این دانشگاه، دانشجویان تحصیلات تکمیلی این دانشگاه با اجباری کردن موضوعات پایان نامه به ۴۰ چالش ملی و محدود کردن موضوعات موافق نیستند و این موضوع را خلاف اصول رشد علمی و پژوهش میدانند.
یکی از دانشجویان مقطع دکتری ارتباطات دانشگاه تهران مرکزی با انتقاد از تصمیم جدید دانشگاه آزاد میگوید: تعیین چالشهای ملی و هدفمند کردن پایان نامههای دانشجویی گامی مثبت برای حل مشکلات کشور است، اما اینکه دانشجویان مجبور به انتخاب موضوع فقط از میان این چالشها باشند، صحیح نیست.
او میگوید: من دغدغه ذهنی خاصی دارم که شاید در بین ۴۰ چالش تعیین شده از سوی دانشگاه آزاد نباشد. امثال من برای تحصیل در این مقطع بیش از ۸۰ میلیون هزینه میکنند تا بتوانند در موضوع مورد علاقه خودشان پژوهشی انجام دهند، اما با این تصمیم جدید این کار غیرممکن خواهد شد و در دست کم من را نسبت به ادامه تحصیل در این دانشگاه دلسرد میکند.
او ادامه میدهد: با اجرای این تصمیم دانشجو باید با هزینه خود تلاش کند تا راه حلی برای مشکلات کشور پیدا کند در حالی که این دانشجویان کمترین حمایت ممکن را از دولت میگیرند.
اما فارغ از اظهارات به حق این دانشجو، اجبار دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد به انتخاب موضوع پایان نامه از میان ۴۰ ابرچالش تعیین شده از سوی این دانشگاه در شرایطی است که تجربه نشان داده است که دانشگاههای دولتی که بودجههای هنگفتی از دولت دریافت میکنند به چالشها و مشکلات کشور توجهی ندارند و تا بودجهای اختصاصی از ارگانهای دولتی برای بررسی مشکل دریافت نکنند، گامی مثبت برای حل آن بر نمیدارند.
در واقع اگرچه توسط دولت بودجههای هنگفتی برای تحصیل دانشجویان دانشگاههای دولتی اختصاص مییابد و این دانشگاهها باید نسبت به چالشها و مشکلات کشور، مسئولتر باشند، این دانشگاه آزاد است که دانشجویان خود را محدود کرده است و آنها را مجبور به انتخاب موضوع از میان تعداد محدودی چالش میکند و دانشجو راهی جز انتخاب یکی از چالشها برای پایان نامه خود ندارند.
اما اجبار دانشجویان دانشگاه آزاد برای انتخاب موضوع از بین تعداد محدودی چالش و مشکل درحالی است که که دانشجویان این دانشگاه باید شهریههای نجومی به این دانشگاه پرداخت کنند، دانشجویان مقطع ارشد این دانشگاه بیش از ۳۰ میلیون تومان برای دریافت مدرک هزینه میکنند که حدود نیمی از این مبلغ مربوط به واحد پایان نامه است، دانشجویان مقطع دکتری هم باید بیش از ۸۰ میلیون تومان به دانشگاه پرداخت کنند که بیش از پنجاه درصد این مبلغ به پایان نامه اختصاص دارد.
به عبارت دیگر دانشجوی دانشگاه آزاد باید هزینه هنگفتی را برای حل مشکلاتی پرداخت کند که اگرچه مهم و حیاتی هستند، اما ممکن است دغدغه ذهنی او و یا اولویت او برای پژوهش نباشد که این به معنای نادیده گرفتن حقوق اولیه هر دانشجو است.
البته ارائه امتیاز یا حمایت از دانشجویانی که از بین این ابرچالشها اقدام به انتخاب موضوع میکنند، اقدامی پسندیده است و میتواند دانشجویان بسیاری را به سمت بررسی و حل مشکلات و چالشهای کشور سوق دهد، اما اجبار به انتخاب موضوع از بین این مشکلات برای پایان نامه اقدامی سنجیده نیست.
با توجه به تبعات منفی راه اندازی این سامانه و نارضایتی گسترده دانشجویان دانشگاه آزاد پیشنهاد میشود که ابر چالشهای اصلی کشور در محدودهای وسیعتر یعنی با همکاری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و سایر وزارتخانهها تعیین شود و در اختیار تمام دانشجویان دانشگاههای دولتی و غیردولتی قرار گیرد و به دانشجویانی که از بین این موضوعات، سوژه پایان نامه خود را انتخاب میکنند، امتیاز داده شود، اما محدود کردن دانشجویان به ۴۰ محور نه تنها ظلم به دانشجویان است بلکه راه را برای خلاقیت در انتخاب سوژههای ناب از میان میبرد و دلسردی به دنبال دارد.