وقتی درباره آموزش عالی در کشورمان سخن میگوییم، از چه سخن میگوییم؟ ساختاری یکپارچه و به هم پیوسته یا جزیرههای جداگانه با قوانین گاه متحد الشکل و گاه متفاوت؟
به گزارش «تابناک»، اگر در کشورهای دیگر مفهوم آموزش عالی مفهومی است که بسته به دانشگاه تغییر میکند و میان امثال دانشگاه آکسفورد و دانشگاه شیکاگو متفاوت است، در کشورمان آموزش عالی مجموعه از قوانین مختلف است که گاه برای اطلاع از آنها لازم است سالها خواند و بررسی کرد و در قوانین و مقررات غوطه ور شد.
مجموعهای از دستورالعملها و مقررات که گاه از دانشگاه آزاد تا فلان دانشگاه دولتی تغییر میکند و گاه از اینها فراتر رفته و بسته به رشته، دستخوش تغییر میشود. تغییری از جنس تفاوت تحصیل در یکی از رشتههای علوم پزشکی یا رشتههای علوم انسانی، در حالی که همه آموزش عالی نام دارند.
تغییراتی که گاه نتیجه آن است که دانشجوی زیرمجموعه وزارت علوم باشید یا زیرمجموعه وزارت بهداشت و گاه به تناسب تحصیل در دانشگاه دولتی و آزاد یا روزانه و نوبت دوم هم تغییر میکند. وضعیتی که اختلاف میان دانشجویان دانشگاههای پیام نور، فنی حرفه ای، علمی کاربردی، غیرانتفاعی و گاه دانشکدهها و موسسات آموزش عالی وابسته به دستگاهها را هم موجب میشود.
اوضاع و احوالی که دهه هاست موجب تشتت دانشجویان ایرانی میشود و به رغم برخی تلاشهای صورت گرفته، پایان نیافته است. تلاشهایی که چند سالی است به مشترک شدن آزمونهای ورودی برخی دانشگاهها هم منجر شده، اما کافی ست کمی دقیق شویم تا دریابیم این مشترک سازی هم نتوانسته تاثیر زیادی در اوضاع مغشوش بگذارد.
وضعیتی که از یکسو امثال نمایندگان مجلس میکوشند با اقدامات همگرایانه به آن سامان دهند و از سوی دیگر در سایه موازی کاریهای نهادهای مختلف، باز واگرایی در آن بروز میکند. اقدامات واگرایانهای که نتیجه فعالیت نهادهای موازی است. مثل خروجی متفاوت شورای هدایت استعدادهای درخشان وزارت علوم و شورای هدایت استعدادهای درخشان وزارت بهداشت یا تفاوت در نتیجه جلسات سازمان سنجش آموزش کشور و سازمان سنجش آموزش علوم پزشکی.
دنیاهای متفاوتی که بر اساس آنها، دنیای دانشجویان ایرانی در دانشگاههای مختلف با هم متفاوت میشود و کمترین زیان آن، تفاوت دنیای فارغ التحصیلان دانشگاهها در آینده شان است. دانشجویانی که برخی شان رقبایی از جنس فارغ التحصیلان انواع دانشگاههای بخش خصوصی را دارند و بعضی شان بی رقیب هستند چراکه وزارت خانه متبوع شان آیین نامه ارائه مجوز به بخش خصوصی را ندید گرفته و میگیرد.
دنیاهای متفاوتی که ظاهرا قرار نیست هرگز با هم تلاقی پیدا کنند و در نتیجه نصیب برخی دانشجویان سرخوردگی و ندید گرفتن بعد از فارغ التحصیلی است و نصیب گروهی دیگر، تضمین اشتغال بعد از فارغ التحصیلی. ظلمی آشکار که ظاهرا قرار نیست هرگز از آموزش عالی کشورمان زدوده شود!