همان طور که پیش بینی می شد، بیماری قدیمی فوتبال باشگاهی ایران، در هجده سالگی لیگ به اصطلاح حرفه ای اش هم با نسخه معالج جدید سازمان لیگ درمان نشد و بار دیگر حال و روز اقتصاد این مریض درحال احتضار رو به وخامت گذاشت.
به گزارش «تابناک ورزشی»؛ با پایان فصل گذشته لیگ برتر فوتبال ایران در اردیبهشت سال جاری، تصور می شد مدیران ارشد فدراسیون از مجموعه ضعف ها و سوء مدیریت های گذشته در امور مالی لیگ و نحوه واگذاری امتیاز تبلیغات دورزمین مسابقات، درس عبرت بگیرند و برای یک بار در حدود یک دهه اخیر هم که شده، حق و حقوق باشگاه های شرکت کننده در مسابقات لیگ برتر را از شرکت های پیمانکار یا برنده مزایده کامل دریافت کنند.
مقایسه لیگ فوتبال ما و لیگ فوتبال دیگران در درآمدزایی
در فوتبال ایران برخلاف رویه اغلب لیگ های حرفه ای دنیا، امتیاز انحصاری تبلیغات محیطی نه در اختیار خود باشگاه ها، بلکه در ید قدرت سازمان لیگ و فدراسیون فوتبال است! به این صورت که به جای بازاریابی جداگانه هر باشگاه برای فرصت های تبلیغات محیطی بازی های خانگی خود، این فدراسیون فوتبال است که کل تابلوهای لیگ در سراسر یک فصل در کلیه استادیوم ها را یکجا به فروش می گذارد و با دریافت مبلغی این امتیاز را به جای باشگاه ها می فروشد!
فدراسیون در بیشتر سال ها این امتیاز را حتی به مزایده هم نگذاشته و مدیران فدراسیون با ترک غیرقانونی تشریفات مرسوم، رأسا تشخیص داده اند که چنین لقمه بزرگ و چندده میلیاردی تبلیغات فوتبال را به چه شرکتی واگذار کنند! در معدود مزایده های برگزارشده هم حرف و حدیث های زیادی مطرح شد و در پایان به رغم اینکه به رسانه ها و مردم گفته می شد که تضامین مالی معتبر و کافی از برنده مزایده یا طرف قرارداد گزفته شده، اما در نهایت مشخص شد این ادعاها نسبتی با واقعیت نداشته است.
فرش قرمز فدراسیونی ها زیر پای شرکت های بدقول و متخلف تبلیغاتی
نگرفتن تضامین کافی و فقدان اهرم های بازدارنده برای جلوگیری از تخلف شرکت های تبلیغاتی، باعث شد طی هفت، هشت سال اخیر هیچگاه درآمد تابلوهای دورزمین، کامل وصول نشود و این شرکت ها در میانه راه با مهیا دیدن شرایط برای خلف وعده و دور زدن حق باشگاه ها، طلبکار هم بشوند.
این داستان تکراریِ مهمترین منبع درآمد باشگاه های فوتبال ایران در غیاب حق پخش تلویزیونی است که با بی تدبیری مدیران تصمیم گیرنده در این زمینه، دیگر به موضوعی عادی بدل شده است؛ اما تصور می شد فوتبال مارگزیده ایران، حداقل امسال از این سوراخ بار دیگر گزیده نشود، ولی با کنار رفتن چهره هایی چون ترابیان و سردار درخشان و امیر عابدینی و ... که هر یک پرونده ای در جذب پول برای فوتبال داشتند، سروکله صادق درودگر و طرح متفاوتش پیدا شد.
ورود مرد هزارچهره فوتبال به تبلیغات محیطی با طرح جدید
او که یک دور کامل در فوتبال ایران بود و بعد از مدیریت نشریات زرد و شرکت فروش چمن مصنوعی سر از مدیرعاملی چند باشگاه و ریاست کمبته فوتسال و معاونت دبیرکل فدراسیون و ... در آورده بود، این اواخر پس از چرخی در اتحادیه فوتبال، هوای سازمان لیگ کرد و در گلوگاه فوتبال ایرانی نشست؛ «بازاریابی سازمان لیگ!»
درودگر که استعداد و پشت کار عجیبی در وصل شدن به چهره های متمول فوتبال ایران از خود نشان داد، بعد از تجربه های شیرین با حسین هدایتی در استیل آذین و ملوان، مهدی پرهام در نساجی و زنوزی در تراکتورسازی، دیگر جیب پرپولی پیدا نکرد و مستقیم رفت سراغ اصل مطلب: «تبلیغات محیطی لیگ»
گفته می شد، بنا بر طرح جدید درودگر، سازمان لیگ فوتبال دیگر امتیاز تبلیغات محیطی را به شرکت خاص دیگری واگذار نمی کند و در نحوه همکاری با حامی مالی جدید برخلاف دوره های قبل، درآمد حاصله از تبلیغات محیطی نه به حساب شرکت خصوصی، که مستقیم به حساب سازمان لیگ واریز خواهد شد؛ بنابراین، مبلغی که از سود تبلیغات محیطی در فصل هجدهم برآورد شد، نزدیک به 90میلیارد تومان بود؛ رقمی که بارها در سال های قبل هم ادعا شده بود، ولی تا تحقق در عمل، فاصله دوری داشت. با گذشت مدتی کوتاه نام شرکت «تیراژه فیلم» از زبان درودگر شنیده و حتی در همان ابتدای لیگ ادعا شد که این شرکت 90میلیارد تومان قرارداد آماده امضا دارد.
نکته مهم این بود که شرکت همکار سازمان لیگ، تعهد ضمانت شده ای برای کسب بخش قابل توجهی از این قرارداد نداده بود! همان خلأیی که بارها گریبان فوتبال را گرفت و اکنون مبلغی بیش از 150میلیارد تومان معوقه روی دست فدراسیون گذاشته است که در محاکم قضایی با صرف زمان و حق دادرسی هنگفت در پروسه رأی دادگاه است. گویا هیچ مدیری هم در فدراسیون پیدا نشد که به این نکته و نقص، ایرادی وارد کند و با همه ابهام ها و بدون اعلان دقیق و رسمی به رسانه ها و افکارعمومی، کار این شرکت در فصل جاری در غوغای پس از بازی های جام جهانی روسیه و جنگ مخالفان و موافقان کی روش، شروع شد.
خانواده عیالوار فوتبال ایران؛ نان خور سفره باشگاه های نحیف و بدهکار
شاید تصور کنید این رقم بعد از وصول بین باشگاه ها تقسیم می شود؛ اما نگاهی به نظام تقسیم این درآمد بیندازید تا متوجه کلاه بزرگی که سر باشگاه های فوتبال رفته است، بشوید. از مبلغ 90میلیارد تومانی که حصول آن هم چندان قطعی نیست، 27درصد سهم شرکت طرف قرارداد است! یعنی چیزی بیش از یک چهارم حق قانونی باشگاه های بحران زده فوتبال ایران!
5 تا 6 درصد هم با نام «حق اجرای کار» کسر خواهد شد. اگر می خواهید بدانید منظور از حق اجرای کار چیست، توضیح بدهیم که چاپ بنرهای تبلیغاتی و اجاره تابلوهای چوبی در شهرستان ها جهت نصب بنرهای مشتریان و همچنین تهیه فایل تصاویر متحرک برای پخش روی تابلوهای LED دورزمین از جمله مخارج اجراست که در این قرارداد چیزی حدود پنج میلیارد تومان پیش بینی شده است! رقمی هولناک و نجومی که حتی با خرید دستگاه چاپ بنر هم پوشش داده نمی شود.
تازه باقی مانده رقم که گفته می شود، 65 میلیارد تومان است، هم متعلق به باشگاهها نیست. سر این سفره، فدراسیون فوتبال، سازمان لیگ و هیأت‌های فوتبال هم نشسته اند و آنها هم باید لقمه بردارند! خودتان حساب کنید برای هجده تیم لیگ برتری که بار سنگین پرداخت حقوق و دستمزد بازیکنان و مربیان و هزینه های سرسام آور تیمداری و جرایم فدراسیون و سفر و بلیت هتل و هواپیما و البسه و کارکنان باشگاه و ... را تحمل می کنند؛ چقدر می ماند.
از این 90 میلیارد چقدر به جیب باشگاه ها رسیده؟
از قدیم گفته اند بی مایه فتیر است... باید ببینیم فدراسیونی که باشگاه های فوتبال را به خاطر پرداخت نکردن مطالبات معوقه بازیکنان و مربیانش، محروم از نقل و انتقال می کند، آیا حق قانونی شان را سر وقت و طبق برنامه پرداخت کرده است؟
بیش از نیمی از رقابت های فصل جاری لیگ برتر فوتبال ایران گذشته است و قاعدتا باید حداقل حدود 30میلیاردتومان از قرارداد مذکور بین تیم های لیگ هجدهم تقسیم شده باشد. اما اصلا تعجیب نمی کنیم که شاهد بیانیه های تلخ باشگاه هایی چون پرسپولیس، سپیدرود رشت، سپاهان اصفهان و ... درباره مطالبات مالی شان در فصل جاری باشیم.
سپاهان صدرنشین فعلی لیگ برتر مدعی است تنها 70 میلیون تومان(!) از سازمان لیگ بابت تبلیغات محیطی دریافت کرده است. پرسپولیس خواهان حقش از تبلیغات محیطی شده و سپیدرود تهدید کرده اگر پولی از محل تبلیغات دورزمین به حسابش واریز نشود، بازی بعدی اجازه نصب تبلیغات را به بهره بردار سازمان لیگ نمی دهد!
خبرنگار تابناک از سایر باشگاه های لیگ برتر هم در این مورد جویا شده، ولی هیچ یک جواب امیدوارکننده و رضایت بخشی نداشته اند؛ این یعنی کل پولی که فدراسیون و سازمان لیگ بین تیم ها پخش کرده اند، جمعا به دو سه میلیاردتومان هم نمی رسد. رقمی شرم آور و فاجعه بار برای فوتبالی که هر روز بر بار مخارج ریالی و ارزی اش اضافه می شود و مدتهاست ورشکسته شده است.
سناریوی جدید سازمان لیگ روی پرده لیگ برتر
حالا و همزمان با بالا گرفتن صدای اعتراض باشگاه ها، از سازمان لیگ این خبر به بیرون درز داده شده که پول تبلیغات صرف تسویه بخشی از بدهی انباشته گذشته به سازمان امور مالیاتی شده است! و این سازمان برای جلوگیری از مسدود شدن حساب هایش که سال گذشته نیز رخ داده بود، مجبور شده بخشی از درآمد حاصله از تبلیغات محیطی را به دلیل بدهی به این سازمان پرداخت کند!
هیچ اطلاعات دقیقی از میزان این بدهی در دست نیست و هیچ مدیری در سازمان لیگ نیازی نمی بیند که صریح و شفاف به مردم و باشگاه ها بگوید چقدر پول تا امروز از بهره بردار تبلیغات محیطی گرفته شده و چقدرش را اداره مالیات برداشته است؟ در این فضای تار و مه آلود است که سرنخ ها گم می شود و حساب ها با چرتکه جور درنمی آید.
یک منبع آگاه به خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی گفته است: «برای جلوگیری از بسته شدن حساب سازمان لیگ این رقم به مالیات پرداخت شده، ولی مبلغ پرداختی به سازمان امور مالیاتی زیاد نبود!» همین جمله کلیدی کافی است تا دریابیم اسم بردن از سازمان مالیاتی، یک بازی رسانه ای و ترفندی برای انحراف افکارعمومی است. فوتبال ایران باز هم در اقتصادش می لنگد و دخل و خرجش نمی خواند و از سال ها بازی خوردن درس عبرت نگرفته است.
حالا باید شفاف با باشگاه ها سخن گفت؛ اگر شرکت طرف قرارداد درآمد مورد ادعا را محقق نکرده است، باید اعلام شود و اگر شرکت تیراژه درآمد ادعا شده را کسب کرده است، چه بلایی بر سر این پول در حساب سازمان لیگ آمده است؟ سازمان لیگ احتمالا طی هفته های پایانی سال و در جهت ساکت کردن صدای منتقدان، مبلغی ناچیز بین باشگاه های لیگ برتر تقسیم خواهد کرد تا بار دیگر با تمام شدن بازی ها، آب ها از آسیاب بیفتد و تا شروع فصل بعد باشگاه های طلبکار را به پیگیری های قضایی و رسیدگی در محاکم دادگستری حواله دهند.
نویسنده: مجید کوهستانی
یک راه بیشتر نداریم انهم سپردن باشگاهها به بخش خصوصی وزمینه سازی وایچادبسترهای لازم برای اینکه باشگاهها روی پای خود بایستند و از مکیدن شیره بیت المال فارغ شده خود مولد بودچه باشند برای خود 
دوست عزیز این مبالغی که شنیدید درآمد حاصل از تبلیغات محیطی همان فوتباله. بیت المال نیست که به شرایط اقتصادی ارتباط داشته باشد 