آیا معاون وزیر جهاد کشاورزی، با ارز دولتی گوشت وارد می‌کند؟

مدتی است، شائبه وجود رانت در توزیع و واردات گوشت مطرح شده و بسیاری از کارشناسان همین موضوع را عامل افزایش قیمت گوشت قرمز دانسته اند. هر چند مسئولین دولتی موضوع رانت در توزیع و واردات گوشت قرمز را تکذیب کرده اند، آمار و ارقام نشان می‌دهد، گویا این رانت و انحصار وجود دارد. همچنین در چند روز اخیر، شائبه مدیریت یکی از معاونین وزیر کشاورزی در شرکت واردکننده گوشت که بیش از ۷ میلیون یورو ارز دولتی دریافت نموده، مطرح شده است.

به گزارش «تابناک اقتصادی»؛ در 24 بهمن ماه 1397 بود که تابناک اقتصادی در مطلبی با تیتر "ماجرای گوشت‌های دپو شده بی صاحب به کجا رسید؟ /عدم پاسخگویی مقام مرتبط در بندر شهید رجایی" به بررسی دلایل گرانی گوشت قرمز پرداخت. در آن مطلب اشاره شد،طبق اسناد و مدارک موجود "قاچاق دام" و "کاهش میزان کشتار دام" آن گونه که گفته می شود تاثیری بر افزایش گوشت قرمز نداشته و ندارد. همچنین کاهش میزان واردات گوشت قرمز هم که می توانست یکی از گزینه های افزایش قیمت باشد، از سوی مهدی میراشرفی رئیس کل گمرک رد شد.

وی اعلام کرد: از آغاز سال جاری تا 15 بهمن ماه 1397 حدوداً 125 هزار تن گوشت قرمز وارد شده است. همچنین میزان واردات دام زنده در این مدت 4 هزار و 600 تن بوده است. وی افزود: هر دوی این مقادیر در مقایسه با سال گذشته با رشد چشمگیری همراه بوده اند. در نهایت در آن مطلب، انحصار در واردات و توزیع یکی از گزینه های افزایش قیمت گوشت قرمز مطرح شد.

موضوع رانت در واردات و توزیع گوشت قرمز و تاثیر آن بر افزایش قیمت گوشت قرمز، اولین بار توسط نمایندگان مجلس به خصوص اعضای کمیسیون کشاورزی مجلس عنوان شد. شاید نخستین بار، جلال محمودزاده نائب رئیس کمیسیون کشاورزی در مورخه 25 دی ماه 1397 بود که طی مصاحبه ای به موضوع رانت در واردات و توزیع گوشت قرمز اشاره کرد. وی در آن مصاحبه گفت: متاسفانه در واردات و توزیع گوشت‌های وارداتی رانت وجود دارد.

بعد از این اظهارنظر رسانه های بسیاری، در زمینه رانت در واردات و توزیع گوشت های وارداتی تحقیقاتی را آغاز نمودند و این داستان رانت، در برنامه پایش 28 بهمن 1397 به اوج خود رسید. در این برنامه، چند تن از کارآفرینان نمونه حضور یافته بودند که یکی از آن ها صحبت های طوفانی را در مورد رانت و مافیای قدرتمند واردات گوشت قرمز ایراد نمود.

علیرضا نبی کارآفرین نمونه مشهدی گفت: چون کالا به گرجستان صادر کرده بودم مقداری از پول من در آنجا مانده بود. بعد دنبال راهکاری برای بازگشت این پول ها می گشتم که قرار شد باری از آنجا وارد کنم. با توجه به شرایط خوب جهت واردات گوشت از گرجستان از جمله ثبت یک کشتارگاه توسط دامپزشکی در آنجا قرار شد گوشت از این کشور وارد کنم. بعد رفتم دیدم مجوز 260 هزار تن واردات گوشت از گرجستان دست یک عده خاصی است که خیلی خاص بودند! (در اینجا یکی دیگر از کارآفرینان حاضر در برنامه گفت: این خاص بودن آنقدر خاص است که نمی توانند برخورد قاطع با آن صورت دهند.)  سپس نبی در صحبت با مردم ادامه داد: گوشت خوبی از داغستان (روسیه و رومانی) در حدود کیلویی 28 هزار تومن به ایران وارد می شود. کیلویی 33 تا 34 هزار تومان تاجر به سازمان پشتیبانی امور دام می دهد. سازمان پشتیبانی امور دام هم باید کیلویی 40 هزار تومان برای شما توزیع کند. حالا تا شما مطالبه نکنید که چرا دارید گوشت را کیلویی 120 هزار تومان می خرید آن ها پاسخگو نیستند. در پایان صحبت های خود این کارآفرین نمونه گفت: گوشت هست ولی مجوز نیست. بعد در ادامه مجری این برنامه گفت: این مجوز خاص که این کارآفرینان می گویند دست یک انجمنی است به اسم انجمن واردکنندگان گوشت. انجمنی هستند که خودشان واردکننده هستند و وقتی می خواهند به واردکننده جدیدی مجوز بدهند، این کار را انجام نمی دهند. در اینجا علیرضا نبی گفت: مجوز فروشی هست، ولی مجوز دولتی نیست.

بعد از این برنامه پایش و صحبت های مطرح شده در مورد مافیای گوشت، بسیاری از مسئولین دولتی نسبت به این موضوع واکنش نشان دادند. علی اکبر مهرفرد، معاون بازرگانی وزیر کشاورزی در مصاحبه ای در یکم اسفند در این رابطه گفت: این کارآفرین ادعا کرده که در گرجستان ۲۶۱ هزار تن مجوز واردات گوشت قرمز به افراد خاصی داده شده است. این موضوع کاملاً دروغ است، چرا که کل مجوزهای صادره برای واردات گوشت از این کشور که به حدود ۳۰ و چند شرکت داده‌ شده، حدود 6 تا 7 هزار تن بوده و اینکه ۲۶۱ هزار تن مجوز برای آدم‌ ها یا شرکت ‌های خاص باشد، دروغ است؛ چرا که هم به بیش از ۳۰ شرکت مختلف مجوز واردات داده ‌ایم و هم اینکه میزان و تناژ مجوزهای صادره فاصله چشمگیر و معناداری با ادعای خلاف واقع آن شخص دارد.

معاون توسعه بازرگانی و صنایع وزیر جهاد کشاورزی ادامه داد: هر کسی تا کنون هرچقدر مجوز خواسته به شرط داشتن اهلیت برایش صادر شده است، چون از نظر تجاری و بهداشتی صلاحیت ‌ها و استانداردها مورد بررسی قرار می‌ گیرد؛ اما این کارآفرین در برنامه زنده تلویزیونی اعلام کرده که "مجوز فروشی" صورت می ‌گیرد. اولاً من از او می ‌خواهم بگوید، چه کسی مجوز فروشی کرده و چه شخصی آن را خریده است تا ما هم بدانیم. دوماً این نکته را باید بدانیم شرکتی که مجوز واردات گوشت قرمز می ‌گیرد باید خودش محموله را وارد کند و این مجوزها غیر قابل انتقال و فروش است.

حمید ورناصری مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام نیز درباره ادعای این کارآفرین طی مصاحبه ای در یکم اسفند 1397 گفت: این ادعا کاملاً کذب است، چراکه بیش از ۱۲۰ شرکت مجوز واردات گوشت قرمز دارند و می‌ توانند از کشورهای متعددی که مورد تأیید سازمان دامپزشکی قرار می ‌گیرند، این کار را انجام دهند.

بررسی های تابناک اقتصادی نشان می دهد، هنگامی که در دهم تیر ماه 1397 برای اولین بار بانک مرکزی فهرست شرکت های دریافت کننده ارز دولتی جهت واردات را منتشر نمود، مشخص شد، ۱۲۲ شرکت واردکننده گوشت بالغ بر ۱۹۳ میلیون و ۷۹۲ هزار و ۳۷۵ یورو ارز دولتی دریافت کرده ‌اند و این میزان تخصیص ارز از ۲۱ فروردین ماه تا پایان خرداد ماه محاسبه شده بود. از این میزان 63 شرکت اقدام به واردات گوشت گرم گوسفندی نموده بودند. تا اینجای کار تعداد شرکت های واردکننده گوشت نشان از آن داشت که هیچ گونه انحصار و رانتی در واردات وجود نداشته است. اما میزان تخصیص ارز به شرکت ها در همین فهرست های منتشر شده توسط بانک مرکزی و مطلب روز گذشته روزنامه ایران با عنوان "افشای مافیای گوشت"، دوباره شائبه رانت در توزیع و واردات گوشت را قوت بخشید.

بررسی فهرست اولیه بانک مرکزی پیرامون تخصیص ارز دولتی برای واردات گوشت نشان می دهد که بیشترین میزان تخصیص ارز به شرکت آریا محتشم شرق بوده است. این شرکت توانسته بود جهت واردات گوشت بالغ بر 17 میلیون و 77 هزار و 80 یورو دولتی دریافت نماید. همچنین سه شرکت بزرگ واردکننده گوشت گرم گوسفندی دیگر، در مجموع بیش از 13 میلیون و 474 هزار و 396 یورو دولتی را دریافت کرده بودند.

همچنین روزنامه ایران در روز گذشته ششم اسفند 1397 طی مطلبی با عنوان "افشای مافیای گوشت"، به بررسی شرکت های عمده واردکننده و توزیع کننده گوشت پرداخته بود. در این مطلب آمده بود: شرکت آریا محتشم شرق بیشترین میزان واردات گوشت را داشته است. بر اساس اطلاعات روزنامه رسمی کشور، متعلق به قوه قضائیه، اولین آگهی این شرکت در یک اسفند سال 86 منتشر شده و شرکت هم یک ماه پیش از آن به ثبت رسیده است. نام مؤسسین این شرکت، برادران «پ» (هادی و محمود پرستش) عنوان شده و آدرس اولیه شرکت در مشهد، بلوار وکیل آباد بوده اما در سال ‌های اخیر این شرکت به برج ساعی در تهران منتقل شده است. صاحبان فروشگاه‌ های پروتئینی در سطح شهر از این دو برادر به عنوان سرمایه دارترین افراد در کار گوشت نام می ‌برند. در آخرین به روزرسانی بانک مرکزی از فهرست دریافت کنندگان ارز دولتی در مهر ماه سال جاری، نام شرکت آریا محتشم شرق در بیش از 175 ردیف آمده بود و این شرکت توانسته از فروردین تا ۱۲ مهر سال جاری، ۳۵ میلیون و ۷۱۷ هزار یورو به همراه ۱۴ میلیون و ۸۱۶ هزار یوآن چین برای واردات گوشت ارز دولتی دریافت کند. بر اساس سندی که در اختیار «روزنامه ایران» قرار گرفته، این شرکت تنها در 26 بهمن ماه نزدیک به 29 تن گوشت تازه گوسفندی از استرالیا بارگیری کرده است. برخی از فعالان بازار می‌گویند که این شرکت، شبی 30 تن گوشت وارد می ‌کند.

در ادامه این مطلب آمده بود: شرکت «آ.گ.م» (آلین گوشت مهان) بر پایه تجربه و سابقه 40 ساله رئیس هیأت مدیره جناب آقای کریم «ب» (بابایی) در زمینه عرضه گوشت قرمز به شهروندان تهرانی در 1/ 9 /1388 تأسیس و فعالیت خود را آغاز کرد. این شرکت که به عنوان دپوی «ع» معروف است، یک مرکز عمده وارد کننده گوشت است. در سایت آن آمده است که از سال 1390 تاکنون، همکاری خود را با شرکت «آ.م.ش» (آرین محتشم شرق) و توزیع لاشه‌ های وارداتی این شرکت آغاز کرده است. این مرکز تنها در یک روز، نزدیک به 30 تن گوشت از طریق دو شرکت وارد کرده است. بر اساس سندی که «روزنامه ایران» از واردات گوشت لاشه تازه گوسفندی در تاریخ ۲۸ بهمن ماه به دست آورده است، شرکت دیگری نیز از مراکز عمده تحویل گرفتن گوشت بوده است. این شرکت ۱۸هزار و ۲۰۰ کیلوگرم گوشت دریافت کرده که تمام آن برای عرضه به میادین تره بار سطح شهر تهران، کرج و پرند بوده است.

روزنامه ایران در بخش دیگری از مطلب عنوان نموده است: شرکت صنایع بسته بندی «آ.پ.پ» (آوا پروتئین پایتخت) در سال 1389 در شهرک صنعتی جاجرود در نزدیکی تهران با حدود 150 پرسنل در حوزه بسته بندی و توزیع گوشت قرمز و سفید فعالیت رسمی خود را شروع نمود. در حال حاضر این شرکت به عنوان بزرگترین شرکت بسته بندی گوشت و مرغ در تهران و نیز بزرگترین تأمین کننده فروشگاه ‌های زنجیره ‌ای تهران و سازمان میادین میوه و تره بار فعالیت می‌ کند. بر اساس اطلاعات روزنامه رسمی کشور در ۲9 خرداد ۹۶، «م.د» (محسن دائی چین) به عنوان رئیس هیأت مدیره و «م.ح» (مریم حاجی) به عنوان نایب رئیس هیأت مدیره این شرکت برای مدت دو سال انتخاب شدند. هادی «ح» (حدادزاده) نیز عنوان مدیرعامل این شرکت را دارد و همچنین نایب رئیس اعضای انجمن صنفی کارفرمایی صنعت تولید و بسته بندی مواد پروتئینی کشور است.

بر اساس اطلاعاتی که از میزان واردات گوشت در ۲۸ بهمن ماه استخراج شده، در این بازه زمانی این شرکت از دو شرکت وارد کننده نزدیک به ۳۰ تن گوشت دریافت کرده است. نزدیک به ۱۷ تن را شرکت «آ.م.ش» (آرین محتشم شرق) وارد کرده و شرکت امور پشتیبانی دام برای توزیع آن را در اختیار «آ.پ.پ» (آوا پروتئین پایتخت) قرار داده، حدود ۱۳ تن دیگر را هم خود شرکت پشتیبانی دام کشور از محل کشتار دام‌ های زنده رومانی وارد کرده است و در اختیار این شرکت قرار داده است. از این میزان ۹۸۵۲ کیلو سهمیه فروشگاه‌ های شهروند، ۴ تن سهمیه رفاه و ۳ تن سهمیه سپه و ۱۳ تن سهمیه فروشگاه ‌های افق کوروش تعریف شده است. در نهایت تنها ۵ تن برای عرضه در میادین میوه و تره‌بار در نظر گرفته شده که آن هم به سهمیه تعریف شده از انجمن صنفی اختصاص داده می ‌شود.

در نهایت بر اساس سندی که «روزنامه ایران» به دست آورده، ۱۴۹ هزار و ۶۸۴ کیلوگرم گوشت، برابر با چیزی نزدیک به ۱۵ هزارتن گوشت گرم وارداتی در بازه زمانی ۲۶ تا ۲۸ بهمن ماه بارگیری شده و تاریخ احتمالی عرضه آن ۲۹ بهمن در نظر گرفته شده بود. بیش از یک ‌سوم از این میزان گوشت، به اندازه ۵۱ هزار و ۸۰۲ کیلوگرم برای عرضه در اختیار انجمن صنفی کارفرمایی صنعت تولید و بسته ‌بندی مواد پروتئینی کشور قرار گرفته بود. انجمنی که به ‌طور کلی، ۳۸ نفر عضو از صاحبان بزرگترین شرکت‌ های بسته‌ بندی پروتئینی دارد.

رئیس هیأت مدیره آن (بهزاد درخور)، مدیرعامل شرکت «م.پ» (مهیا پروتئین) است. برادر او (بهنام درخور)، نیز عضو اصلی هیأت مدیره شرکت «ر.پ» (رادین پروتئین) است و مدیرعامل شرکت «آ.پ.پ» (آوا پروتئین پایتخت) (هادی حدادزاده) هم عنوان نایب رئیس هیأت مدیره این انجمن را دارد. در میان ۵ شرکت واردکننده ‌ای که به صورت اختصاصی گوشت ‌شان به انجمن صنفی تحویل داده شده است، ۴ شرکت از روسیه گوشت وارد کرده و یک شرکت از استرالیا. شرکت «آ.م.ش» (آرین محتشم شرق)، متعلق به برادران «پ» (هادی و محمود پرستش) در این دسته، ۷۲۰۰ کیلوگرم گوشت از استرالیا وارد کرده و تمام این مقدار بعد از تحویل به مرکز انجمن صنفی، باید برای عرضه به شرکت «م.پ» (مهیا پروتئین) داده شود تا این شرکت بعد از بسته ‌بندی، آن را به فروشگاه‌ های منتخب برساند. «م.پ» (مهیا پروتئین)، شرکت متعلق به رئیس این انجمن صنفی است. این شرکت اگرچه در حوزه بسته ‌بندی و عرضه محصولات پروتئینی فعالیت می ‌کند اما بر اساس لیست بانک مرکزی، ۱۶۵ هزار یورو تا تاریخ ۱۲ مهرماه ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات دریافت کرده بود.

از مقدار باقی مانده گوشت در دست انجمن صنفی، ۱۵ تن نیز برای عرضه به میادین میوه‌ وتره ‌بار سطح تهران می ‌رود و چیزی نزدیک به ۲۹ تن هم باید در میان کلیه فروشگاه‌ های زنجیره ‌ای سطح تهران پخش شود که البته آن هم بر اساس سهمیه‌ بندی شرکت ‌های تابعه انجمن است. از میان کل گوشت‌ های وارد شده در ۴ روز آخر بهمن ماه، ۲۰.۵ تن هم برای استان ‌های خراسان رضوی، کرمانشاه و فارس بوده است که آنها با هماهنگی اداره کل امور پشتیبانی دام استان ‌ها توزیع می ‌شوند.

حالا با توجه به مطالبی که در چند ماه اخیر پیرامون رانت واردات و توزیع گوشت چه از سوی نمایندگان مجلس و چه از سوی کارآفرینان برتری که در برنامه پایش حضور یافته اند مطرح شده و چه از سوی روزنامه ایران در روز گذشته ارائه شده است، پرسش این که آیا واقعاً هیچ گونه رانتی در واردات و توزیع گوشت قرمز وجود ندارد؟

در ضمن اشاره به این نکته در پایان ضروری است که با توجه به تصاویر زیر، در روزهای اخیر این شائبه نیز مطرح شده است که علی اکبر مهرفرد معاون بازرگانی وزیر کشاورزی، مدیریت "شرکت توسعه ابتکار نور البرز" را نیز بر عهده دارد که این شرکت در آدرس تهران - کوی نصر (گیشا) - نبش خیابان نهم - پ104 (قدیم) 128 (جدید) - واحد 7 واقع است و در زمینه واردات گوشت، نهاده های دامی، طیور و سایر اقلام کشاورزی فعالیت داشته و عضو انجمن وارد کنندگان فرآورده های خام دامی می باشد. این شرکت توانسته طبق فهرست منتشره بانک مرکزی از فروردین ماه تا مهر ماه سال جاری مجموعاً در 13 فقره مبلغ 7 میلیون و 489 هزار و 470 یورو دولتی جهت واردات دریافت نماید. بهتر است، معاون بازرگانی وزیر کشاورزی در مورد این شائبه نیز توضیحاتی را ارائه نماید.

شایان ذکر است، آقای علی اکبر مهرفرد طبق تصویر زیر و به گواه روزنامه رسمی تا پاییز 94 در شرکت توسعه ابتکار نور البرز عضو هیات مدیره بوده است و در حال حاضر جست و جو برای سوابق این شرکت (تصویر بالا) نشان می دهد که ایشان مدیر این شرکت هستند. وی همچنین در اردیبهشت ماه ۹۶ به عنوان معاون وزیر کشاورزی برگزیده شد.

در پایان گفتنی است، «تابناک» ضمن تأکید بر شفاف سازی، آمادگی دارد پاسخ علی اکبر مهرفرد معاون بازرگانی وزیر جهاد کشاورزی و یا پاسخ دیگر مسئولان را جهت روشن شدن ماجرا منتشر نماید.