رهبران آمریکا و کره شمالی برای بار دوم ظرف کمتر از یک سال با یکدیگر دیدار کردند. ناظران بر این باورند، در دیدار دو روزه این رهبران، دو طرف خواستههای مشخص و دقیقی از یکدیگر مطرح کردند. در حالی که آمریکا هستهایزدایی کامل شبه جزیره کره را هدف خود قرار داده است، تحلیلگران درباره تمایل کره شمالی به رها کردن همه تسلیحات هستهای شک و تردید دارند.
به گزارش «تابناک»؛ کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی امروز پنجشنبه، در آغاز دومین روز از مذاکرات خود با دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا که در هانوی (پایتخت ویتنام) برگزار شد، از تمایل برای رها کردن تسلیحات هستهای پیونگ یانگ سخن گفت و تأکید کرد، اگر چنین نبود اصلاً به مذاکرات هانوی تن نمیداد.
گفتنی است، در این دور از دیدارها که هشت ماه پس از نخستین دیدار آنها در سنگاپور اتفاق میافتد، طرفین برای بهبود رابطه دو کشور و حل مسائل کلیدی مربوط به خلعسلاح هستهای شبهجزیره کره ابراز امیدواری کردند.
با این حال، پس از پایان زودهنگام و غیرمنتظره دومین دیدار «کیم جونگاون» رهبر کره شمالی و «دونالد ترامپ» رئیسجمهور آمریکا در ویتنام، کاخ سفید اعلام کرد، توافقی بین دو حاصل نشده است.
به نوشته رویترز، «سارا سندرز» سخنگوی کاخ سفید دقایقی پیش با صدور بیانیهای اعلام کرد، به رغم دیدار «سازنده و بسیار خوبی» که برگزار شد؛ اما ترامپ و کیم فعلا به توافقی پیرامون موضوعات مورد بحث نرسیدهاند.
در این بیانیه آمده است: «رئیسجمهور ترامپ و رئیس کیم دیدارهای بسیار خوب و سازندهای در تاریخهای 27 و 28 فوریه 2019 در هانوی، ویتنام برگزار کردند. این دو، راههای متعدد برای پیشبرد خلع سلاح اتمی و موضوعات اقتصادی را بررسی کردند. در حال حاضر توافقی حاصل نشد، ولی تیمهای دو طرف به نشست (مجددی) در آینده امیدوارند».
پیش از این، سندرز در گفتوگوی کوتاهی با خبرنگاران از تغییر در برنامه نشست دوم کیم و ترامپ و پایان غیرمنتظره آن خبر داده و گفته بود، امضای توافق مشترک در هالهای از ابهام قرار دارد. ترامپ و کیم با ترک زودهنگام محل نشست، مراسم ناهار کاری را نیز لغو کردند.
ترامپ: نمی توانیم تحریم ها را کامل لغو کنیم
پس از نشست بدون توافق کیم جونگ اون و دونالد ترامپ در هانوی ویتنام دونالد ترامپ و مایک پامپئو در کنفرانسی خبری حاضر شدند و درباره نتایج این نشست صحبت کردند.
دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا در این کنفرانس خبری در ابتدا کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی را شخصیت برجستهای خواند و گفت: روابط ما با اون همچنان قوی و مستحکم است. ترامپ نشست امروز خود با اون را مثبت و نتیجهبخش خواند.
رئیسجمهوری آمریکا همچنین گفت: کره شمالی برای خلع سلاح اتمی در برخی مناطق اعلام آمادگی کرد که این غیر از آن چیزی بود که ما میخواهیم.
مایک پامپئو، وزیر خارجه آمریکا نیز در این کنفرانس مطبوعاتی با اشاره به همکاری کارگررههای دو طرف درباره این توافق ابراز امیدواری کرد که در روزها و هفتههای آتی نشستی درباره این مسأله میان دو طرف برگزار شده و خلع سلاح اتمی شبه جزیره کره که خواست مردم جهان است، محقق شود.
وزیر خارجه آمریکا تأکید کرد، پیشرفتی در نشست هانوی احراز کردیم و از رهبر کره شمالی میخواهیم اقدام بیشتری کند. رئیس ترامپ و اون پیشرفتی را در این مذاکرات داشتند، ولی نتوانستند قدمی در تحقق توافق بردارند.
پامپئو با اشاره به اینکه امروز به توافقی که در پی آن بودیم، دست نیافتیم، گفت: تصور میکنم، کیم جونگ اون از ما توقع داشت ما کاری کنیم و ما نیز از او خواستیم تلاش بیشتری کند اما او برای آن آمادگی نداشت. امیدواریم توافق قبلی در نشست سنگاپور اجرا شود.
همچنین ترامپ تصریح کرد: امکان امضای توافقنامهای وجود داشت؛ اما ما توافق کردیم آن را به بعد موکول کنیم.
رئیس جمهوری آمریکا افزود: کیم برای پیشروی بیشتر در نشست امروز آماده نبود.
وی در ادامه این کنفرانس، با اشاره به اینکه مسأله اصلی در این نشست تحریمها بود، اظهار کرد: در صورت ایجاد شرایط مناسب توافقی حاصل خواهد شد و آن زمان تحریمها را لغو خواهیم کرد.
ترامپ افزود: کیم حاضر به خلع سلاح اتمی در مقابل لغو کامل تحریمها بود؛ اما این مسأله در حال حاضر درست نیست. کره شمالی درخواست کرد تا تحریمها کامل برداشته شوند و من آن را قبول نکردم.
ترامپ افزود، رهبر کره شمالی وعده داد، دست به آزمایش اتمی یا آزمایش موشکی نزند.
تردید در مورد خلع سلاح هسته ای
آمریکا هدف اصلی گفت وگوها با کره شمالی را خلع کامل تسلیحات هستهای و محدود کردن برنامه موشکهای بالستیکی این کشور میداند. در مقابل، کره شمالی از آمریکا میخواهد که چتر حمایت هستهای خود را از کره جنوبی بردارد.
اما مقامات اطلاعاتی آمریکا و تحلیلگران مستقل درخصوص موافقت کره شمالی با خلع کامل سلاح هستهای شکوتردید دارند. مقامات اطلاعاتی آمریکا میگویند، هیچ نشانهای وجود ندارد که کره شمالی به رها کردن کامل تسلیحات هستهای خود علاقه مند است، چون پیونگ یانگ این نوع سلاح را تضمینی برای امنیت ملی خود میداند؛ مضاف بر این، تحلیلگران میگویند تا زمان رفع تحریمهای اقتصادی آمریکا، کره شمالی التزام مهمی به خلع سلاح هستهای نخواهد داد.
ترامپ گفته که او خواهان یک توافق «بسیار جامع» با کره شمالی است، اما ناظران به امکان حصول چنین توافقی بدبین هستند. کره شمالی قبلا گفته بود، تنها زمانی تسلیحات هستهای را کنار میگذارد که شروط مشخصی اجرا شود. از جمله شروط پیونگ یانگ این است که واشنگتن نیروهای خود را از کره جنوبی خارج کند و چتر حمایت هستهای خود را هم از این کشور بردارد. طبق توافقات امنیتی آمریکا با کره جنوبی، واشنگتن متعهد است، اگر متحدان نزدیکش مورد حمله هستهای قرار گیرند، مقابله به مثل کند. معنی این توافق این است که اگر کره شمالی به کره جنوبی حمله هستهای کند، آمریکا با کره شمالی مقابله به مثل خواهد کرد.
کره شمالی و کره جنوبی به لحاظ فنی هنوز در وضعیت جنگی هستند؛ هرچند از حدود نیم قرن پیش تاکنون بین دو کشور درگیری مهمی اتفاق نیفتاده است. از نزاع سالهای ۱۹۵۰-۱۹۵۳ دو کره هنوز در حالت جنگی هستند، چون میان دو کشور معاهده صلح امضا نشده و دو کشور فقط آتش بس امضا کردهاند. در این میان، حمایت آمریکا از کره جنوبی در برابر تهدید کره شمالی، موجب تشدید بدگمانی در پیونگیانگ شده است.
شاید به دلیل همین بدگمانی برخی ناظران معتقدند که کره شمالی تسلیحات هستهای خود را رها نخواهد کرد. تونگ ژائو، پژوهشگر مرکز سیاست جهانی کارنگی ـ تسینگهوا، به شبکه سیانبیسی، گفت: «به نظر میرسد تاکنون کره شمالی صرفا مایل است اقداماتی اتخاذ کند که فقط قابلیتهای هستهای و موشکیاش را محدود کند. هیچ نشانهای بروز نداده که میخواهد زرادخانه موجود هستهای یا موشکیاش را تضعیف یا جمع کند.»
گزارشهایی که پس از دیدار اول ترامپ و کیم منتشر شده، به این گمانهزنیها دامن زده است. برخی گزارشها حاکی از آن است که کره شمالی پس از نشست سنگاپور هم به توسعه تسلیحات هستهای و موشکی در تأسیسات سری ادامه داده است. یک گزارش اطلاعاتی آمریکایی ماه گذشته تصریح کرد، بعید است کره شمالی تسلیحات کشتار جمعی و موشکها یا قابلیت تولید آنها را کنار بگذارد.
ابهام در مورد ابعاد برنامه هسته ای کره شمالی
شبکه «انبیسی» به نقل از مقامهای کنونی و سابق دولت آمریکا گزارش داده که واشنگتن از درخواست اطلاع از تمام ابعاد و جنبههای برنامههای اتمی و موشکی کره شمالی عقبنشینی کرده است.
این شبکه عقبنشینی آمریکا از این درخواست را نشانهای از تحقق پیشبینی سرویسهای اطلاعاتی آمریکا ارزیابی کرده که میگویند پیونگیانگ قصد ندارد همه تسلیحات اتمی خود را کنار بگذارد.
این در حالی است که در مذاکرات یک دهه پیش کره شمالی و گروه متشکل از اتحادیه اروپا و آمریکا که با شکست مواجه شد، اختلاف اصلی در مورد اصرار غرب برای اطلاع کامل از ابعاد برنامه اتمی پیونگیانگ بود.
به گفته مقامهای آمریکایی این دور از مذاکرات واشنگتن و پیونگیانگ بر رآکتور اتمی «یونگبیون» متمرکز است. واشنگتن این رآکتور را قلب برنامه اتمی کره شمالی خوانده و خواهان نابودی کل یا بخشی از آن است، با این حال مشخص نیست که واشنگتن حاضر است در قبال این کار چه چیزی به پیونگیانگ ارائه کند.
بنا بر این گزارش، کره شمالی که در ادوار پیشین مذاکرات با غرب هم تعلیق فعالیت یونگبیون را پذیرفته، برای اعطای امتیاز بزرگتر احتمالا رفع تحریمهای آمریکا را خواستار شود، ولی مشاوران ترامپ به او توصیه کردهاند که در این مرحله از مذاکرات چنین امتیازی ندهد.
برخی مقامهای سابق آمریکایی هم با اشاره به گزارشهایی که ادعا میکند، کره شمالی مراکز اتمی دیگری مشابه یونگبیون دارد، گفتهاند که پیونگیانگ باید تمام ابعاد برنامه اتمی خود را افشا کند؛ درخواستی که بعید است کره شمالی حاضر به پذیرش آن باشد.
انبیسی به نقل از برخی مقامهای آمریکایی گزارش داده که ممکن است واشنگتن به کلی از درخواست اطلاع از ابعاد برنامه اتمی کره شمالی صرف نظر نکند و صرفا طرح این درخواست را به بعد موکول کند.
نبایستی از نشست هانوی انتظار داشت، به یک توافق جامع و نقشه راه کامل صلح، خلع سلاح هسته ای و عادی سازی کامل روابط بینجامد. آن چه انتظار می رود این است که در پس این نشست، نقشه راه برای فاز اول این دستاوردها به دست آید. به نظرم در این دور از نشست ها برخی توافقات برای اقدامات در کوتاه مدت، برنامه ریزی ها برای میان مدت و تعهد برای مذاکره در درازمدت به دست آید.
تولسی گابارد از نامزدهای اولیه حزب دموکرات برای انتخابات آتی ریاست جمهوری آمریکا در توییتی نوشت، خوب است ترامپ علاقه مند به گفت و گو با کیم جونگ اون است؛ اما دشوار است تصور کنیم کره شمالی سلاح هسته ای را کنار بگذارد.