پیامد‌های غیرمنتظره تصمیم «ترامپ»

با امضای یک فرمان اجرایی، تصمیم رئیس‌جمهور آمریکا برای به رسمیت شناختن کنترل رژیم اسرائیل بر منطقه جولان سوریه رسمیت پیدا کرد. در حالی که این اقدام با انتقاد شدید بین‌المللی، حتی در میان متحدان نزدیک آمریکا مواجه شده، تشدید اقدامات گروه‌های مقاومت علیه رژیم اسرائیل حاکی از آن است که بر خلاف انتظار تل آویو، اوضاع برای این رژیم در پی تصمیم جدید آمریکا به سوی بهبود پیش نخواهد رفت.

به گزارش «آزادی»، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، شامگاه دوشنبه با امضای فرمانی اجرایی، حاکمیت رژیم اسرائیل بر منطقه جولان اشغالی را به رسمیت شناخت. ترامپ همچنین لحظاتی قبل از امضای این فرمان در نشست خبری مشترک با بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم اسرائیل گفت که این رژیم حق کامل دفاع از خود از جمله در برابر «هرگونه حمله توسط ایران از خاک سوریه» را دارد.

در واکنش به این اقدام، یک منبع رسمی در وزارت خارجه سوریه تأکید کرد: «در تجاوزی آشکار به حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه، ترامپ رسما اشغالگری اسرائیل در جولان سوریه را به رسمیت شناخته است و این تصمیم تبلور ائتلاف بین آمریکا و اسرائیل در دشمنی آشکار با امت عربی است». وی تأکید کرد که آزادسازی جولان با تمام امکانات موجود و بازگرداندن آن به آغوش میهن حقی غیر قابل تصرف است و مردم سوریه مصمم هستند که این هدف را محقق کنند.

وزارت خارجه لبنان نیز اعلام کرد که امضای فرمان به رسمیت شناختن اشغالگری اسرائیل در جولان توسط رئیس جمهور آمریکا محکوم و بر خلاف قوانین بین‌المللی است. جنبش حماس نیز در واکنش به این اقدام ترامپ اعلام کرد: «اقدام ترامپ درباره جولان ثابت می‌کند که دولت آمریکا تهدیدی برای صلح و امنیت بین المللی است».

از سوی دیگر، استفان دوجاریک سخنگوی رسمی دبیرکل سازمان ملل در نشستی خبری بعد از امضای فرمان به رسمیت شناختن اشغالگری اسرائیل در جولان گفت: «موضع سازمان ملل درباره وضعیت قانونی جولان اشغالی بعد از اقدام ترامپ تغییری نخواهد کرد». ماریا زاخارووا سخنگوی وزارت خارجه روسیه نیز گفت که اقدام ترامپ در تضاد با قوانین بین‌المللی است و به تشدید تنش در منطقه منجر خواهد شد.

اما به جز واکنش‌های بین‌المللی در محکومیت تصمیم جدید ترامپ، مجموعه تحولات یکی دو روز گذشته در رابطه با رژیم اسرائیل و همچنین دولت آمریکا حاکی از آن است که اثرات منفی این اقدام برای تل آویو از هم‌اکنون آشکار شده و به رسمیت شناخته شدن اشغالگری این رژیم، سبب افزایش واکنش‌های گروه‌های مقاومت در سرتاسر مناطق پیرامونی سرزمین‌های اشغالی خواهد شد.

بر این اساس، حمله راکتی صبح دوشنبه گروه‌های مقاومت فلسطینی به سرزمین‌های اشغالی که منطقه‌ای در شمال تل آویو را هدف گرفت، نمی‌بایست بی‌ارتباط به موضوع جولان دانست. رسانه‌های رژیم اسرائیل اعلام کرده بودند که صبح دوشنبه پنجم فروردین راکتی به منطقه شارون در شمال تل‌آویو مرکز اسرائیل اصابت کرد. به‌زعم این رسانه‌ها، این راکت از سمت نوار غزه شلیک شده و به زخمی شدن هفت صهیونیست منجر شد.

بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم اسرائیل که با شوق و خوشحالی شدید به آمریکا رفته بود تا دونالد ترامپ رئیس جمهوری این کشور از واشنگتن رسماً اشغالگری این رژیم بر جولان اشغالی سوریه را به رسمیت بشناسد، با حمله راکتی به شمال تل آویو غافلگیر و آشفته شد..

همزمان و در شرایطی که ارتش رژیم اسرائیل به بهانه این حمله راکتی، حملات خود را به غزه از سر گرفته، سخنگوی جنبش حماس درباره هرگونه «حماقت» از سوی رژیم اسرائیل به این رژیم هشدار داد. فوزی برهوم سخنگوی جنبش حماس عصر دوشنبه گفت که هرگونه حماقت از سوی رژیم اسرائیل علیه غزه و مقاومت هزینه‌های زیادی برای این رژیم خواهد داشت. در این میان، برخی کارشناسان حتی درباره احتمال وقوع یک جنگ تمام عیار میان رژیم اسرائیل و گروه‌های فلسطینی شروع به گمانه‌زنی کرده‌اند.

در این میان، ساکنین منطقه جولان اشغالی نیز طی روز‌های اخیر و در پی اعلام تصمیم اولیه ترامپ برای به رسمیت شناختن کنترل رژیم اسرائیل بر این منطقه، تظاهرات و اعتراضات متعددی را سازماندهی کرده‌اند. در چنین شرایطی، احتمال فعال شدن گروه‌های مقاومت ضداسرائیلی در منطقه مذکور، در کنار فعال شدن مجدد جبهه غزه، شرایط را به شکل قابل توجهی برای تل آویو پیچیده خواهد ساخت.

از سوی دیگر، حمایت بی حد و حصر ترامپ از بنیامین نتانیاهو که مشخصاً با اهداف سیاسی صورت گرفته و به ویژه در شرایط کنونی، کمک به نتانیاهو برای پیروزی در انتخابات پارلمانی پیش رو را مدنظر دارد، انتقادات شدیدی را در داخل آمریکا و میان چهره‌های سیاسی این کشور برانگیخته است؛ به طوری که شماری از نامزد‌های انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، نشست بزرگترین لابی صهیونیستی آمریکا (آیپک) را تحریم کرده‌اند.

تاکنون برنی سندرز، بِتو اوروکی، کماله هریس و الیزابت وارن، از نامزد‌های حزب دموکرات در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا اعلام کرده‌اند که در نشست سالانه آیپک شرکت نخواهند کرد. به این ترتیب، انتظار می‌رود نشست این لابی پرنفوذ صهیونیستی امسال کم‌رونق‌تر از همیشه برگزار شود.

در مجموع، شواهد جاری حاکی از آن است که پیامد‌های تصمیم ترامپ درباره جولان، از حیطه صرف سیاسی فراتر رفته و به طور عملی دشواری‌هایی را برای تل آویو پدید خواهد آورد. دشواری‌هایی که حتی در صورت انتخاب دوباره نتانیاهو به نخست‌وزیری رژیم اسرائیل، کار وی را برای اداره امور در سرزمین‌های اشغالی از همیشه مشکل‌تر خواهد کرد.