داوطلبان در روز‌های نزدیک کنکور دچار نوعی نوعی تخلیه هیجان مانند انزوا، پرخاشگری و خشم می‌شوند که درک و همراهی والدین را می‌طلبد.
به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، تا روز کنکور فرصت زیادی باقی نمانده و داوطلبان به شدت در حال جمع‌بندی و مرور مطالب درسی هستند تا خود را برای آزمون سرنوشت ساز کنکور آماده کنند. چیزی که بسیاری از داوطلبان این روزها تجربه می‌کنند استرس و اضطراب است که خود را در قالب‌های مختلف نشان می‌دهد.
پرخاشگری، انزوا، زودرنج بودن، گریه کردن و عصبانیت علائم و نشانه‌هایی هستند که داوطلب کنکور از خود بروز می‌دهد؛ البته این واکنش‌ها نوعی تخلیه هیجان برای وی محسوب می‌شود و برایش آزار دهنده نیست ولی موجب ناراحتی والدین و اطرافیان می‌شود. بنابراین والدین باید درباره این واکنش‌های فرزند خود و علل آن به اندازه کافی اطلاع و اگاهی داشته باشند و نحوه برخورد در برابر آن را بدانند تا بتوانند به بهترین شکل وی را همراهی و کمک کنند.
با توجه به نزدیک بودن کنکور و به دلیل اهمیت این موضوع تصمیم گرفتیم با مشورت با یک مشاور تحصیلی کارآزموده و باتجربه، نظر وی را درباره راهکارهای مقابله با استرس کنکوری‌ها جویا شویم؛ در همین راستا با اسماعیل قربانی مشاور تحصیلی و روانشناختی گفت وگو کردیم که در ادامه مشروح آن را می‌خوانید.
اسماعیل قربانی مشاور تحصیلی و روانشناختی در گفت وگو با خبرنگار حوزه دانشگاهی گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره مشکلات روانشناختی داوطلبان در ایام نزدیک کنکور اظهار کرد: استرس و اضطراب یکی از مولفه‌های روانشناختی است که داوطلبان با آن روبه رو می‌شوند؛ یکی دیگر از مشکلات خشم درونی است که در داوطلب ایجاد می‌شود و خود را در قالب پرخاشگری نسبت به اطرافیان، انزوا، یاس، ناامیدی و غیره نشان می‌دهد.
وی افزود: والدین باید نسبت به فضای ذهنی داوطلب آگاهی داشته باشند، زیرا وی در حال سپری کردن شرایط سختی است؛ داوطلب در ایام کنکور در حال انجام کاری روتین و تکراری است که هیچ تضمینی برای نتیجه آن وجود ندارد.
قربانی بیان کرد: اگر صفر تا صد یک امر دست فرد باشد فشار روانی کمتری را تحمل می‌کند، اما درباره کنکور این‌طور نیست؛ زیرا داوطلب هیچ شناختی از دیگر رقبا وجود ندارد و این امر باعث می‌شود وی به‌طور دائم نگرانی را با خود یدک بکشد و علائم روانشناختی از جمله پرخاشگری متوجه داوطلب شود، البته مکانیسم عمل داوطلبان در مقابل ناکامی یا احساس ناکامی متفاوت است.
این مشاور تحصیلی و روانشناختی افزود: ناکامی به این معنی است که فرد از رسیدن به چیزی ناامید شده و مکانیسم آن بیشتر خشم است، اما در احساس ناکامی واکنش فرد متفاوت است؛ صحبت نکردن با اطرافیان، انزوا، پرخوری، پرخاشگری، زودرنج شدن و گریه کردن از جمله واکنش‌هایی است که این افراد برای نشان دادن فشاری که بر آن‌ها وجود دارد نشان می‌دهند.
وی اظهار کرد: در واقع این واکنش‌ها یک صحبت پنهان با اطرافیان و خانواده نیز هست که شما درباره آن تنها نیستید، پس درباره آن صحبت نکنید؛ در این شرایط گاهی به داوطلب توصیه می‌شود به اطرافیان خود بگوید امسال برای کنکور مطالعه می‌کنم، اما هدفم رسیدن به نتیجه در سال آینده است تا داوطلب بتواند باری که از سوی اطرافیان بر دوشش قرار می‌گیرد را زمین بگذارد.
قربانی افزود: متاسفانه یک داوطلب علاوه بر اینکه برای کنکور مطالعه می‌کند باید درباره روش درس خواندن، برنامه‌ریزی و میزان پیشرفت خود پاسخگوی اطرافیان نیز باشد؛ این امر داوطلب را دچار سردرگمی می‌کند که چگونه باید پاسخگوی سوالات دیگران باشد.
این مشاور تحصیلی و روانشناختی بیان کرد: بنابراین والدین باید در این شرایط تنها نقش یک حامی را داشته باشند و به صورت کاملا محبت آمیز به اطرافیان خود بگویند که درباره فرآیند مطالعه کنکور با فرزندشان صحبت نکنند، زیرا ارائه راهکار برای یک داوطلب کنکوری توسط اطرافیان بیشتر از اینکه موثر و مفید باشد باعث نا آرامی و آشفتگی وی خواهد شد.
وی افزود: در این شرایط انزوا، خشم و عصبانیت داوطلب مولفه‌هایی هستند که موجب آزار اطرافیان می‌شود، ولی برای خود فرد آزار دهنده نیست، زیرا واکنش هیجانی وی به یک فرآیند منفی است و در واقع تخلیه هیجانی اتفاق می‌افتد.
قربانی گفت: گاهی والدین از انزوا و گوشه‌گیری فرزند کنکوری خود گله دارند؛ در واقع داوطلب در حال تخلیه هیجان خود است، ولی این موضوع موجب آزار والدین می‌شود، پس بهترین کار این است که آن‌ها به جای تغییر دادن فرزند خود، فضا را ترک کنند و وی را تنها بگذارند.
این مشاور تحصیلی و روانشناختی اظهار کرد: آگاهی والدین نسبت به شرایط و حالات روحی فرزند خود باعث می‌شود همدلی و نزدیکی بیشتری با وی داشته باشند و مولفه‌های روانشناختی که داوطلب کنکور از خود نشان می‌دهد به مراتب کمتر باشد.
وی افزود: در واقع اگر والدین با فرزند خود همدلی داشته باشند و داوطلب را نصیحت و سرزنش نکنند این واکنش‌های منفی فروکش می‌کند و به تدریج ازیبن می‌رود. به طور مثال بسیاری از داوطلبان کنکور بیان می‌کنند که هنگام مطالعه برای کنکور بسیار زودرنج می‌شوند و با کوچکترین حرف یا نصیحتی گریه می‌کنند بنابراین باید به شدت از مقایسه و نصیحت وی پرهیز شود.
قربانی بیان کرد: پرخاشگری، انزوا و زودرنج بودن در داوطلبان کنکور اتفاق می‌افتد و این مولفه‌ها شبیه به هم هستند، اما یکی نیستند، زیرا افراد شخصیت‌هایی متفاوت دارند؛ به طور مثال ممکن است فردی که شخصیت مقابله‌ای دارد خشم را انتخاب کند و فرد دیگری که شخصیت منفعلی دارد با حرف نزدن دیگران را متوجه کند که نباید وارد فضای وی شوند.
وی گفت: یک داوطلب کنکور فشار درسی زیادی را تحمل می‌کند بنابراین باید وی را درک کرد و این حس متقابل باشد. همچنین باید برای رسیدن به نتیجه از یک متخصص کمک بگیریم و والدین نخواهند نقش این مشاور و روانشناس را بازی کنند؛ زیرا مشاوره‌ای که والدین به فرزند خود ارائه می‌دهند کاملا در قالب نصیحت و سرزنش است.
