بحران ترامپ برای لیگ ملت‌های ۲۰۱۹ / تیم‌ ملی قید وقتِ سفارت آمریکا را زد و خودکار حذف شد؛ مگر...! / تمکینِ عجیب ایران مقابل خط خوردن بی‌دلیل دو ملی‌پوش در سفرِ پارسال

بار دیگر دستور سیاسی دونالد ترامپ درمورد محدودیت صدور ویزا برای شش کشور دنیا، تأثیرش را در مسابقات رسمی بین المللی نشان داد؛ این بار تیم ملی والیبال ایران به عنوان یکی از قدرت های جهانی این رشته با آن دست و پنجه نرم می کند.

به گزارش «تابناک ورزشی»؛ چندی پیش، فدراسیون جهانی والیبال FIVB میزبانی مرحله نهایی مسابقات لیگ ملت‌ها (همان لیگ جهانی سابق) را تا سال ۲۰۲۱ به آمریکا واگذار کرد و طبق برنامه ریزی قطعی، همه کشور‌های حاضر در گروه یک لیگ ملت‌ها، باید هر ساله قبل از شروع مرحله مقدماتی برای ویزای این کشور اقدام کنند تا در صورت قرار گرفتن در میان شش تیم پایانی بتوانند به آمریکا سفر کنند!

بحرانی که ترامپ برای ورزش جهان ساخت

برای بسیاری از کشورهای حاضر در سطح بالای مسابقات والیبال به خصوص اروپایی ها، تهیه ویزای آمریکا کار دشواری محسوب نمی شود اما تشدید اختلافات سیاسی این کشور در دوره ریاست جمهوری ترامپ با چندین کشور باعث بروز بحرانی برای برگزاری رقابت ها شده است.

به طور مثال اعضای تیم ملی روسیه، چین، کوبا و چندین تیم تراز اول دیگر هم به غیر از ایران با قوانین تازه دولت ترامپ مشکل دارند هر چند مشکل چین و روسیه، مسأله سفر به کشور ثالث برای ویزا نیست، بلکه اختلافات اخیر باعث کارشکنی و کندی پروسه ویزا برای نمایندگان این دو کشور شده است، حال آنکه دیپلماسی قلدرمابانه دولت ترامپ در نقاط مختلف دنیا، می تواند دایره کشورهای متخاصم این کشور را هر روز و هر هفته وسیع تر سازد و این کشور حتی با همسایگان خود نظیر کانادا نیز درگیر اختلافات اقتصادی و سیاسی شود.

ویزایی که عدالت و برابری فرصت بین تیم ها را از بین می برد

این مشکل البته برای اتباع ایرانی بعد از خروج یک‌طرفه و غیر اصولی آمریکا از برجام بیشتر هم شده است و با توجه به اتفاقات سیاسی بین دو کشور، تهیه ویزا برای ملی پوشان والیبال به عنوان یک معضل جدی مطرح است. هرچند این نخستین بار نیست که آمریکایی‌ها دردسر‌هایی برای اعطای ویزا به ورزشکاران ملی ایران به وجود می آورند، این بار تن دادن به قوانین داخلی این کشور برای گرفتن روادید سفر، با مراحل آماده سازی تیم تداخل پیدا کرده است. والیبالیست‌های ایرانی که در اوج تمرینات تدارکاتی خود هستند و باید خود را برای تقابل با غول های گروه خود در دور مقدماتی مهیا سازند، باید یک هفته از مهمترین زمان تمریناتشان را به سفر اجتناب ناپذیر به دوبی اختصاص دهند. این موضوع به طور واضح، امتیازی برای رقبای ایران محسوب می شود که با اصل برابری فرصت در رقابت های ورزشی در تضاد است.

ویزایی که شاید اصلا به کار ایرانی ها نیاید!

همه اینها در حالی است که از اساس احتمال دارد تیم ایران از مرحله گروهی صعود نکند و به این ترتیب این سفر بی خاصیت یک کارشکنی واضح در آماده سازی تیم نسبت به رقبا محسوب می شود. نکته عجیب دیگر آنجاست که اگر تیم ایران در صورت صعود، نتواند در مسابقات نهایی شرکت کند، از اساس با چه منطقی در مسابقات مقدماتی حضور پیدا می کند؟ اینها البته فقط چالش فدراسیون ایران نیست و فدراسیون جهانی نیز به خوبی می داند در صورت بی اعتنایی به مشکل ویزا، اعتبار خود را به عنوان نهاد متولی والیبال در دنیا از دست می دهد.

بحران فعلی در حالی رخ داده که افشین داوری، سرپرست فدراسیون والیبال تصور می کرد همتای آمریکایی اش در فدراسیون ایالات متحده این گره را با دخالت و درخواست کمک از وزارت خارجه این کشور رفع خواهد کرد! داوری در جریان اجلاس فدراسیون جهانی با رئیس فدراسیون آمریکا دیدار و گفت وگو کرده بود؛ ملاقاتی که گفته می‌شد تأثیر مثبتی داشته و طرف آمریکایی وعده داده بود، روند دریافت ویزا برای ایران آسان‌تر شود اما در عمل هیچ اتفاقی رخ نداد و بعد از گذشت چند هفته، شرایط دریافت ویزا تغییری نکرده است.

واکنش دیرهنگام فدراسیون ایران به این قوانین دست وپاگیر، زمانی رسانه ای شد که دیگر کار از کار گذشته و اعضای تیم ملی والیبال ایران به همراه کادر فنی در وقت سفارت نیز به دوبی نرفتند. امیر خوش خبر، سرپرست تیم ملی در واکنش به این بحران می گوید: « پارسال ما لیست چهل نفره‌ای به سفارت آمریکا فرستادیم و همه چهل نفر مجبور شدند به دوبی بروند و در سفارت از آن‌ها چشم نگاری، انگشت نگاری و مصاحبه صورت گرفت. در نهایت هم به ۳ نفر یعنی من، معنوی نژاد و سال افزون ویزا داده نشد! هیچ توضیحی هم درباره اینکه چرا این اتفاق رخ داده، به ما ندادند. با توجه به اینکه تا سه سال میزبانی مرحله نهایی به آمریکا اعطا شده، ما امسال تصمیم گرفتیم این شرایط را با مذاکره تغییر دهیم. در اجلاس جهانی، رئیس فدراسیون آمریکا قول داد که شرایط تسهیل شود اما چیزی ندیدیم.»

راهکار ایران مقابل بحران ویزای آمریکا چیست؟

به نظر می رسد، فدراسیون ایران همان سال گذشته نیز نباید به سفر آمریکا تن می داد تا یک بار برای همیشه این موضوع در سطح بالای کمیته بین المللی المپیک حل و فصل شود. اما حالا چه باید کرد؟ قید مسابقات لیگ ملت ها را زد و پیام کارشکنی امریکا را به گوش فدراسیون جهانی و IOC رساند یا اینکه دنبال راه حلی رفت و یا حتی به این قوانین ناعادلانه تن داد.

گفته می شود فدراسیون ایران در نامه ای به برگزار کننده رقابت ها پیشنهاد داده، با توجه به اینکه مدارک کامل اکثر بازیکنان و مربیان ایران در سفارت آمریکا وجود دارد، فقط یک نفر پاسپورت‌ها را به سفارت ایالات متحده در دوبی ببرد و البته آن‌هایی که سال گذشته در لیست تیم ملی نبودند هم حضوری برای مصاحبه و سایر مراحل به دوبی بروند. اما چند روز قبل ایمیلی از سفارت آمریکا برای فدراسیون والیبال ارسال شد که به ملی پوشان ایران در چند گروه ده نفره طی روز‌های دوم تا چهارم اردیبهشت وقت مصاحبه دادند.

فدراسیون ایران این بار اصرار دارد، حاضر نیست تمرینات آماده سازی را قطع کرده و متحمل هزینه سنگین سفری شود که مشخص نیست ویزایش به درد تیم ملی خواهد خورد یا خیر! امیر خوش خبر در این رابطه خیلی واضح موضع فدراسیون ایران را اعلام کرده است: « ما حاضر نیستیم هر سال چند روز تمرینات را تعطیل کنیم و به دوبی برویم؛ آن هم در شرایطی که اصلا معلوم نیست تیم به مرحله نهایی صعود می‌کند یا خیر. کولاکوویچ به ما اعلام کرد، اگر قرار باشد یک هفته تمرینات را به خاطر ویزا تعطیل کنیم، دوباره باید کارمان را از صفر شروع کنیم.»

آمریکا، سرمربی تیم های ملی ورزش ایران؟!

قدرت ورزش آمریکا در دنیا قابل کتمان نیست و این کشور که در اغلب رشته های ورزشی، تیم ها و ورزشکاران مدعی کسب مدال ها و سکوهای قهرمانی را دارد، هر ساله بیشترین سهم میزبانی از رقابت های ورزشی را به خود اختصاص می دهد.

بنابراین، بحران فعلی تیم ملی والیبال ایران در سایر رشته های مهم ورزش ایران از وزنه برداری گرفته تا کشتی و ورزش های مدال آور رزمی که قهرمانان نام آور ایران در آنها تبحر و بخت مدال جهانی دارند، فراگیر است و نمی توان همه رقابت هایی که آمریکا میزبانی اش را برعهده دارد، تحریم کرد. آنچه مشخص است ایران طبق قوانین فدراسیون های جهانی عمل می کند و تا مادامی که چنین رفتاری دارد توپ در زمین نهادهای بین المللی است و در مورد والیبال هم می توان با اقناع FIVB به سیستم ورزش و سیاست خارجه آمریکا فشار آورد. کشوری که میزبانی را دریافت می کند، باید در نهایت احترام شرایط حضور همه تیم‌های رقیب را فراهم سازد وگرنه با رفتاری مشابه رفتار هیتلر در ورزش بعد از نیم قرن مواجه خواهیم بود.

عملکرد گزینشی آمریکایی‌ها در انتخاب و تأیید افراد و ملی پوشان ما به این معناست که آنها مسئولیت و اختیارات کادر فنی تیم های ملی را بر عهده دارند و کسی که برخلاف مصالح آنها باشد را می توانند از لیست تیم ملی ایران در هر رشته ای خط بزنند! گرچه تا این لحظه شواهدی دال بر تأثیر ملاحظات فنی در رد ویزای ملی پوشان ایران پیدا نشده، این رویه می تواند به زودی به یک معضل جدی برای مدیریت تیم های ملی ما تبدیل شود و مثلا ورزشکاری که عقاید خاصی بر خلاف مصالح این کشور دارد و یا حتی خطری برای برتری آمریکا در میدان ورزشی محسوب می شود را با بهانه های سیاسی نامشخص حذف کنند.

دیپلماسی ورزش ایران و نقش کمیته ملی المپیک و صالحی امیری

در حال حاضر کمیته ملی المپیک ایران، مدیری جدی و مدعی به نام صالحی امیری را در رأس خود می بیند که با قدرت در پی تغییرات کلیدی در اساسنامه و جمع کردن همه اختیارات اصلی به نفع شخص رئیس است. بد نیست از ظرفیت های این مدیر غیرورزشی و سیاسی و لابی های قدرتمند او در دولت و همچنین شورای المپیک آسیا استفاده کنیم و ورق را به نفع خود برگردانیم. انفعال در برخورد با چنین موضوع کلانی می تواند ورزش ایران را طبق نقشه احتمالی امریکا، در میادین مهم بین المللی به حاشیه ببرد.

نویسنده: مجید کوهستانی