خبر کاهش تعهدات ایران در برجام طبق مفاد این توافق، بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های جهانی داشت و کشورهای زیادی نیز بدان واکنش نشان دادند. برخی از کشورها خواهان خویشتن داری ایران شدند و کشورهای دیگری نیز از این اقدام ایران حمایت کردند.
به گزارش «تابناک»؛ در همین راستا، واکنش ها به اقدام ایران در برابر سیاست های ضد ایرانی واشنگتن و بدعهدی های اروپا، شامل دو دسته واکنش های رسانه ای و واکنش ها در سطح دولت ها و شخصیت ها بوده است.
سطح رسانه ای
راشاتودی رسانه‌ای بود که این خبر را فوراً منتشر کرد و نوشت: ایران، کشورهای خارجی را از تصمیم خود برای توقف برخی تعهدات برجامی اش آگاه کرد.
در ادامه این خبر آمده است که روحانی این تصمیم را واکنشی متقابل به اقدامات اخیر آمریکا دانست و از توقف برخی از تعهدات این کشور بر اساس توافق هسته‌ای خبر داد.
راشا تودی در ادامه خبر خود به سالگرد خروج غیرقانونی آمریکا از برجام و تصمیمات اخیر آمریکا برای حداکثر فشار به ایران پرداخت.
آسوشیتدپرس هم روز چهارشنبه در نخستین خبر خود، در انعکاس کاهش تعهدات برجامی ایران از آن به عنوان خروج ایران از بخشی از توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ یاد کرد و به انتشار سخنان رئیس‌جمهور ایران مبنی بر توقف اجرای برخی از تعهدات ایران به برجام پرداخت.
الجزیره هم رسانه دیگری بود که به این خبر اشاره و این خبر را با تیتر «خروج ناقص ایران از برجام» منتشر کرد.
در ادامه این خبر آمده است که رئیس‌جمهور ایران اظهار کرد: امروز ما به سران پنج کشور اعلام کردیم از دو اقدامی که تاکنون انجام دادیم صرف‌نظر خواهیم کرد. این دو اقدام، دو فروش بوده است، هروقت مواد غنی‌شده به ۳۰۰ کیلوگرم می‌رسید اضافه آن را به کشوری می‌فروختیم و کیک زرد می‌گرفتیم؛ از امروز این فروش متوقف می‌شود. فروش دوم، آب سنگین بود که اگر از ۱۳۰ تن تجاوز می‌کرد مقدار اضافی را می‌فروختیم و از امروز آن فروش را متوقف می‌کنیم.
روحانی در ادامه افزود: این اعلام ما برای ۶۰ روز است و به طرف مقابل اعلام کردیم اگر ظرف ۶۰ روز پای میز مذاکره آمدند و به منافع اصلی ما یعنی نفت و بانک دست یافتیم، به نقطه اول برمی‌گردیم. اگر در پایان ۶۰ روز به نتیجه نرسیم دو اقدام دیگر می‌کنیم.
اردوپوینت نیز رسانه دیگری بود که سخنان رئیس‌جمهور ایران را مبنی بر توقف اجرای برخی از توافقات هسته‌ای از سوی ایران منتشر کرد.
در این خبر آمده است که رئیس‌جمهور ایران اعلام کرد که تهران برخی از تعهدات برجامی خود را متوقف می‌کند.
وی در این باره گفت: ما برخی از تعهدات خود را متوقف می‌کنیم اما این توقف هرگز به معنای پایان برجام نیست، برجام زنده است؛ بنابراین، ایران فروش اورانیوم غنی شده و آب سنگین را ۶۰ روز تعلیق می‌کند.
شینهوآ نیز رسانه خبری دیگری بود که این خبر را منتشر کرد. در این خبر آمده است، ایران خرید و فروش آب سنگین و اورانیوم غنی‌شده را متوقف می‌کند. در ادامه این خبر، سخنان حسن روحانی در مورد تداوم برجام آمده است که گفت: برجام کماکان پایدار است و این تصمیم ما به معنی پایان برجام نیست. بلکه ما آماده‌ایم که با کشورهای باقی‌مانده برجام مذاکره کنیم.
نیویورک تایمز هم در خبری به این تصمیم ایران برای توقف برخی از تعهدات برجامی خود پرداخت و در این باره نوشت: امروز حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران از توقف اجرای دو تعهد برجامی از سوی ایران خبر داد. روحانی با تأکید بر عدم تمایل ایران به جنگ و درگیری گفت: راه ما، راه جنگ نیست، بلکه مسیر ما دیپلماسی و گفت‌وگوست، ما به کشورهای اروپایی ۶۰ روز فرصت می‌دهیم تا بین ترامپ و یا زنده‌نگه‌داشتن برجام یکی را انتخاب کنند.
اس‌بی‌اس هم در خبری به این موضوع پرداخت و از توقف خرید و فروش اورانیوم غنی شده و آب سنگین توسط ایران خبر داد.
واشنگتن پست هم رسانه خبری دیگری بود که از جزئیات تصمیم ایران در راستای توقف اجرای برخی تعهدات برجامی خود خبر داد و بر گفته‌های روحانی مبنی بر لزوم دیپلماسی و گفت‌وگو با سایر اعضای برجام تأکید کرد.
تاس هم در اخبار خود به سخنان رئیس‌جمهور ایران پرداخت و در این باره نوشت: ایران در راستای توقف اجرای برخی از تعهدات خود در برجام، از توقف فروش اورانیوم غنی شده خبر داد. در ادامه این خبر آمده است که رئیس‌جمهور ایران، این تصمیم را به معنای پایان برجام ندانست و در این باره گفت: برجام هرگز از بین نرفته است. برجام همچنان وجود دارد.
اسپوتنیک هم در خبری از مهلت ۶۰ روزه ایران به سایر اعضای برجام خبر داد. روحانی در این‌باره گفت: این اعلام ما برای ۶۰ روز است و به طرف مقابل اعلام کردیم اگر ظرف ۶۰ روز پای میز مذاکره آمدند و به منافع اصلی ما یعنی نفت و بانک دست یافتیم، به نقطه اول برمی‌گردیم. اگر در پایان ۶۰ روز به نتیجه نرسیم دو اقدام دیگر می‌کنیم.
رویترز نیز در خبری به تصمیم ایران برای توقف اجرای خرید و فروش اورانیوم غنی‌شده پرداخت و در این باره نوشت: ایران در واکنش به اقدامات ترامپ تصمیم گرفته است که فروش اورانیوم غنی شده و آب سنگین را متوقف کند. این تصمیم در واقع توقف اجرای برخی تعهدات برجامی از سوی ایران به شمار می‌آید. در ادامه این خبر آمده است، رئیس‌جمهور ایران بر تداوم برجام تأکید و کشورهای عضو برجام را دعوت به مذاکره و گفت‌وگو کرده است.
واکنش کشورها و شخصیت ها
«فلورنس پارلی» وزیر دفاع فرانسه در واکنش به بیانیه امروز چهارشنبه دولت ایران درباره پایان دو تعهد برجامی این کشور و دادن مهلت ۶۰ روزه به طرف‌های باقی مانده در این توافق برای عمل به تعهداتشان گفت: چیزی بدتر از خروج ایران از برجام وجود ندارد.
اظهارنظر این مقام ارشد فرانسوی در حالی مطرح شده که علیرغم وعده‌های کشورهای اروپایی در رابطه با همکاری با ایران به منظور تحقق مزایای اقتصادی حاصل از تعهد به برجام، این وعده‌ها در عمل به جایی نرسیده است.
وزیر دفاع فرانسه که با شبکه «بی‌اف‌ام» و رادیو «آر ام سی» مصاحبه می‌کرد، از احتمال اعمال تحریم ایران توسط اروپا در صورت نقض برجام خبر داد.
پارلی گفت: «این موضوع (اعمال تحریم ایران) شاید یکی از مسائلی باشد که مورد بررسی قرار می گیرد. امروز، ایران تحت تحریم‌های اروپا نیست، برای اینکه ایران تاکنون همیشه به تعهداتش احترام گذاشته است. اگر به این تعهدات احترام گذاشته نشود، طیبیعی است که این موضوع مورد سؤال واقع خواهد شد».
وزارت خارجه فرانسه اعلام کرد که در صورت عدم پایبندی ایران به برجام، مسئله آغاز مجدد مکانیسم تحریم‌ها بر روی میز قرار خواهد گرفت.
چین
وزارت خارجه چین در واکنش به تصمیم ایران برای توقف برخی تعهدات ذیل برجام تأکید کرد که برجام باید کامل اجرا شود.
روسیه
مجلس دومای روسیه ضمن قابل درک توصیف کردن موضع جمهوری اسلامی ایران، تأکید کرد: از موضع ایران مبنی بر آمادگی برای مذاکره با اروپایی‌ها استقبال می‌کنیم.
دومای روسیه همچنین تأکید کرده است: آمریکایی‌ها نیز باید آمادگی خود برای مذاکره و گفت‌وگو را نشان دهند.
مجلس دومای روسیه همچنین اعلام کرده است: اقدام ایران در تعلیق برخی تعهداتش در چهارچوب برجام، عقب نشینی از این توافق نبوده و یک گام دیپلماتیک محسوب می‌شود.
دومای روسیه همچنین ضمن انتقاد شدید از ایالات متحده آمریکا و اقداماتش علیه برجام تأکید کرد: اگر امروز می‌بینیم ایران بخشی از تعهداتش در برجام را به حالت تعلیق درآورده است، عامل آن تنها مواضع و اقدامات آمریکاست.
«کنستانتین کساچف» رئیس کمیته امور بین‌الملل شورای فدراسیون روسیه نیز تأکید کرد که تصمیم ایران برای به حالت تعلیق درآوردن بخشی از تعهدات خود به توافق هسته‌ای (برجام) قابل درک بوده و نوعی واکنش به تصمیم یک سال پیش آمریکاست.
این سناتور ارشد روسیه در ادامه گفت، این تصمیم ایران به معنای رد توافق هسته‌ای نیست، بلکه بیشتر نوعی «کنش و واکنش دیپلماتیک» است.
لتونی
«ادگارز رینکِویچ» وزیر خارجه لتونی نیز در صفحه شخصی خود در توئیتر نوشت: «تصمیم ایران به عقب‌نشینی از بخشی از توافق هسته‌ای تاسف‌بار است. این تصمیم اثرات منفی بر امنیت منطقه‌ای و جهانی خواهد داشت. اتحادیه اروپا به عنوان یکی از کارگزاران برجام باید این تحولات را بررسی کرده و واکنش مناسب نشان دهد».
پارلمان اروپا
«آکسل فوس» نماینده آلمانی دموکرات مسیحی پارلمان اروپا در گفت وگو با رادیو آلمان در خصوص تصمیم جدید اعلام شده از سوی ایران در خصوص کاهش تعهدات به توافق هسته‌ای گفت: آمریکا به تازگی رویکردهای مناسبی در قبال ایران از خود نشان نداده است و این کمی اوضاع را نگران کننده می‌کند.
وی با انتقاد از رویکرد آمریکا در برابر ایران تأکید کرد: اتحادیه اروپا برای حفظ توافق هسته‌ای با ایران تلاش خواهد کرد.
کارشناس آلمانی
«میشائیل لودرز» کارشناس آلمانی مسائل خاورمیانه در گفت‌وگو با رادیو آلمان با اشاره به اعلام رسمی ایران در خصوص کاهش سطح تعهدات به توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ گفت: تلاش ایران برای پایبندی به توافق هسته‌ای کاملاً محرز بوده است.
وی در ادامه افزود: احتمال دارد با تصمیم جدید ایران در خصوص کاهش تعهدات به توافق هسته‌ای با شرایط دشوار و پیچیده‌ای روبه رو شویم.
لودرز با اشاره به تهدید آمریکا در خصوص اقدام نظامی علیه ایران گفت: آمریکایی‌ها به خوبی می‌دانند که در صورت اقدام نظامی علیه ایران با اقدامی متقابل روبه رو خواهند بود.
این کارشناس آلمانی در بخش دیگری از این گفت‌گو با اشاره به سفر «مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا به عراق گفت: من گمان می‌کنم هدفی در این سفر نهفته و آن به همسویی فراخواندن دولت عراق با آمریکا برای اقدام احتمالی علیه ایران است.
اسرائیل
«بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در واکنش به تصمیم جمهوری اسلامی ایران برای متوقف کردن برخی اقدامات ذیل توافق هسته‌ای، مدعی شد تل‌آویو اجازه نمی‌دهد تهران به سلاح اتمی دست پیدا کند.
نتانیاهو در مراسم سالروز تشکیل رژیم صهیونیستی گفت: «امروز صبح، زمانی که به اینجا می‌آمدم، شنیدم که ایران قصد دارد برنامه هسته‌ای خود را ادامه دهد. ما به ایران اجازه نمی‌دهیم که به تسلیحات اتمی دست یابد».
ذکر این مهم لازم است، «حسن روحانی» رئیس جمهوری ایران، امروز چهارشنبه از کاهش عمل به تعهدات ایران در خصوص برجام خبر داد. روحانی طی اظهارات امروز خود گفت: از دو اقدامی که تاکنون انجام می‌دادیم صرف نظر خواهیم کرد. این دو اقدام در واقع به یک بیان ساده دو فروش بوده است؛ یعنی هرگاه مواد غنی سازی شده به ۳۰۰ کیلوگرم می‌رسید، اضافه بر آن را به کشوری می‌فروختیم و در عوض آن کیک زرد می‌گرفتیم. از امروز این فروش متوقف می‌شود.
وی ادامه داد: اقدام دیگر ایران این بود که هرگاه آب سنگین از ۱۳۰ تن بیشتر می‌شد، ما مقدار اضافی را به کشوری می‌فروختیم. از امروز این فروش را هم متوقف می‌کنیم. پس اقدام امروز جمهوری اسلامی ایران توقف دو اقدام در فروش بود، یعنی اورانیوم غنی سازی شده و آب سنگین را از امروز دیگر نمی‌فروشیم؛ البته این اعلام ما برای ۶۰ روز است و به طرف مقابل اعلام کردیم که اگر تا پایان ۶۰ روز، ۵ کشور پای میز مذاکره آمدند و با آنها مذاکره کرده و به نتیجه رسیدیم و منافع اصلی ما که نفت و بانک به عنوان دو منابع مهم کشورمان تأمین شود، به نقطه اول برمی‌گردیم؛ یعنی اگر تا ۶۰ روز دیگر آنها رفتار خود را در برجام تا به امروز جبران کردند، ما به تعهدات خود قبل از تصمیم امروز برمی گردیم.
روحانی تأکید کرد: اما اگر در پایان ۶۰ روز به نتیجه‌ای نرسیدیم دو اقدام دیگر را آغاز خواهیم کرد. در برجام توافق ما این بود که غنی سازی در سطح ۳.۶۷ درصد نگهداری شود. اگر پایان ۶۰ روز مذاکرات به نتیجه نرسد از این سطح غنی سازی عبور خواهیم کرد و این محدودیت دیگر برای ما مطرح نیست و دوم آنکه راکتور آب سنگین اراک که بنا بود با مشارکت کشورهای ۱+۵ طبق توافق برجام نوسازی شود و هنوز به نتیجه‌ای نرسیده بعد از ۶۰ روز ما نسبت به راکتور اراک تصمیم خواهیم گرفت و برنامه قبل از برجاممان را ادامه خواهیم داد و اراک را تکمیل خواهیم کرد.
وی ادامه داد: در مرحله دوم نیز به طرف‌های مقابل ۶۰ روز فرصت داده می‌شود؛ اگر در آن ۶۰ روز به نتیجه‌ای نرسیدیم اقدامات بعدی در دستور کار قرار خواهد گرفت.
