مدیر اسبق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت گفت: یکی از راهکارهای مقابله با تحریم، صادرات فرآورده‌های نفتی و محصولات پتروشیمیایی است زیرا تحریم این اقلام برای آمریکا بسیار مشکل است.
محمدعلی خطیبی، مدیر اسبق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به افزایش تولید نفت غیراوپکی ها در بازار نفت گفت: امسال تولید نفت غیر اوپک نزدیک به دو میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه افزایش می‌یابد که باعث کاهش تولیدات اوپک خواهد شد. در واقع این فرصتی برای تحریم‌کنندگان است تا بتوانند ایران را تحریم کنند. بنابراین امسال بازار تقریباً با مازاد عرضه مواجه است و به همین دلیل اوپک و روسیه حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه از تولیداتشان را کاهش دادند. بنابراین می‌توان گفت شرایط تحریم خرید نفت ایران فرصت خاصی است که امسال وجود دارد و بر این اساس دشمنان ایران تلاش دارند از این مساله در دستیابی به اهداف سیاسی خود استفاده کنند.
وی افزود: این سونامی تولید نفت غیراوپکی، در حوزه نفت خام‌های غیر مرسوم است. معمولاً پالایشگاه‌ها نمی‌توانند از این نوع نفت استفاده کنند و این نوع نفت، باید با نفت خام‌های سنگین ترکیب شود تا قابل استفاده باشد. بنابراین به میزانی که تولید اینها افزایش می‌یابد، باید نفت خام‌های سنگین هم بیشتر استفاده شود تا برای استفاده در پالایشگاه‌ها به مخلوط مناسبی برسد. از این رو فشار عمده بازار، روی نفت خام‌های سبک خواهد بود.
خطیبی درباره تأثیر کاهش تولید نفت لیبی و ونزوئلا بر قیمت نفت توضیح داد: مازاد عرضه نفت در بازار این فرصت را به آمریکا داده است تا به کشورهایی مانند ایران و ونزوئلا فشار بیاورد و کاهش تولید نفت ایران، ونزوئلا و لیبی باعث شد تا بازار از نظر عرضه، به تعادل برسد. یعنی اگر این کاهش اتفاق نمی‌افتاد، بخاطر مازاد عرضه‌ای که وجود داشت، روند قیمت نفت نزولی می‌شد. در واقع بدون کاهش تولید اوپک و اعمال تحریم‌ها علیه ایران و ونزوئلا، قیمت نفت بسیار کاهش می‌یافت.
صادرات فرآورده‌های نفتی یکی از راهکارهای مقابله با تحریم‌ها
مدیر اسبق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت با اشاره به وابستگی بودجه کشور به درآمدهای نفتی گفت: اقتصاد نفتی، مهمترین آسیب‌پذیری تولیدکنندگان نفت در دنیا است. بنابراین برای کاهش آسیب پذیری این کشورها، از جمله کشورما، باید اتکای بودجه دولت به نفت را قطع کرد. این به معنای نفروختن نفت نیست؛ بلکه به مفهوم این است که ما نفت را تولید و صادرات کنیم ولی درآمد نفت را صرف هزینه‌های جاری نکنیم بلکه آن را در حوزه زیرساخت‌ها سرمایه گذاری کنیم. متأسفانه سالهاست بودجه جاری کشور به درآمدهای نفتی وابسته است و دشمن به خوبی این را می‌داند.
وی در ادامه با اشاره به ضرورت توسعه صنایع پالایشی کشور و گذر از خام فروشی نفت به سوی صادرات فرآورده‌های نفتی اظهارداشت: از دیگر راهکارهای مقابله با تحریم، صادرات فرآورده‌های نفتی است زیرا تحریم آن برای آمریکا خیلی مشکل است. نفت خام ایران قابل شناسایی است، اما فرآورده قابل شناسایی و رصد نیست. مثلاً اگر بنزین صادر کنیم، مشخص نمی‌شود که این بنزین از نفت خام چه کشوری تولید شده است. بنابراین توسعه صادرات فرآورده‌های نفتی و تولید محصولات پتروشیمی راهکاری مناسب و مؤثر برای کاهش فشار تحریم‌های نفتی و کسب درآمد برای کشور است.
به گفته این کارشناس نفت، ما باید به سمت توسعه تولید و صادرات محصولات نفتی برویم تا از خام فروشی فاصله بگیریم. در بسیاری از سیاست‌های بالادستی نظام، روی این سیاست تاکید شده است ولی متأسفانه در اجرا، دولت‌ها چندان جدی عمل نکردند. فروش نفت خام کار ساده‌تری است، اما امنیت ما را تضمین نمی‌کند.
خطیبی درباره سوددهی پروژه‌های پالایشگاه‌سازی گفت: یک نظر و رویکردی که در دولت هفتم و هشتم شکل گرفت و موجب شد در آن دوره، پالایشگاه در کشور ساخته نشود و ظرفیت‌ها توسعه نیابد، این بود که مسؤولین وقت معتقد بودند که پالایشگاه سازی سودآور نیست. اما در دولت نهم و دهم ساخت پالایشگاه ستاره خلیج فارس کلید خورد به این خاطر که تولید میعانات گازی افزایش یافته بود و باید به گونه‌ای برای استفاده از آن برنامه ریزی و اقدام می‌شد؛ به همین دلیل پالایشگاه ستاره خلیج فارس، یک پالایشگاه میعانات گازی است.
دولت باید از پالایشگاه سازان بخش خصوصی حمایت کند
مدیر اسبق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت با اشاره به ظرفیت موجود در بخش خصوصی برای ورود به عرصه پالایشگاه‌سازی اظهار داشت: بحث حمایت از مینی ریفاینری (پالایشگاه‌های کوچک مقیاس) متأسفانه سال‌ها است روی میز وزارت نفت مانده و به آن توجه نمی‌شود. بخش خصوصی از مینی ریفاینری خیلی استقبال می‌کند. اگر دولت از آنها حمایت کند و تعهد دهد که به آنها خوراک خواهد داد، نتیجه ارزشمندی به دست می‌آید. به نظر می‌رسد در این زمینه ما باید سختگیری‌ها را کنار بگذاریم.
خطیبی تصریح کرد: اگر با مینی ریفاینری‌ها، پالایشگاه کوچک میعانات گازی و نفت خام جلو برویم سرمایه‌های زیادی لازم نیست و با سرمایه‌های اندک هم کار قابلیت انجام دارد اما نیاز به حمایت و مجوز دولت دارد. دولت باید به بخش خصوصی فعال در این حوزه تضمین دهد که خوراک این پالایشگاه‌ها را تأمین می‌کند. باید اجازه دهیم بخش خصوصی وارد این صنعت شود تا مانند بسیاری از کشورها، مینی ریفاینری‌ها، هم در نفت خام و هم در میعانات گازی توسعه یابند و قدم قدم به سمت ساخت پالایشگاه‌ها و پتروپالایشگاه‌های بزرگ برویم.
