در سالهای نه چندان دور اگر اعتیاد اتفاق ناگواری بود که تنها جامعه مردان را در کشور ما مورد هدف قرار میداد، اما حالا مدت هاست که این آسیب اجتماعی مخرب دامن نیم دیگر جامعه ما را نیز فرا گرفته است. فقر، فحشا، محیط نامناسب، خانواده بی تفاوت، نفوذ ضدفرهنگهای بیگانه و بسیاری دیگر از دلایل اینچنینی دست به دست هم داده اند تا بسیاری از دختران و زنان کشور رو به مواد مخدر آورده و بیش از پیش دامنه اثرگذاری آسیب اعتیاد را در جامعه گسترش بدهند. در حالی که هر روزه بر آمار زنان و دختران معتاد آشکار و پنهان جامعه افزوده میشود، اما شرایط و سازوکارها برای مقابله این بخش حساس از جامعه معتادان کشور مناسب نیست و همین نامناسب بودن شرایط مقابله و مهار اعتیاد زنان خود به آسیبی دیگر بدل شده است.
به گزارش «تابناک» به نقل از آزادی، عبارت مشهور اعتیاد جرم نیست و بیماری است، آغازی بود برای درمان این بیماری خطرناک و در دهههای اخیر با افزایش مراکز درمانی ترک اعتیاد قبح اعتیاد از بین رفت و از آن به بعد بسیاری از افرادی که انگیزه ترک اعتیاد پیدا میکنند با مراجعه به این مراکز میتوانند زیر نظر پزشکان متخصص در این حوزه روند سم زدایی و ترک اعتیاد خود را بگذرانند. با این حال، اما شرایط این مراکز برای مراجعه زنان معتاد در کشور چندان مطلوب نیست و این بخش از معتادین کشور عموما یا با درهای بسته مراکز ترک اعتیاد روبرو میشوند یا شرایط به گونهای دشوار بنظر میرسد که اصولا امکانی برای درمان منطقی و مناسب آنها وجود ندارد.
در این باره علیرضا نوروزی، روانپزشک و رئیس درمانگاه ترک اعتیاد مرکز ملی مطالعات اعتیاد ایران در گفتگو با خبرنگار«آزادی» با تاکید بر اینکه خانمها برای مراجعه به مراکز درمانی ترک اعتیاد به اندازه آقایان راحت نیستند؛ گفت: رفتارهایی که از نظر اجتماعی پذیرفته شده نیست در بین خانمها با انگ و تبعیض شدیدتری مواجه میشود. اعتیاد نیز از این قاعده مستثنا نیست ام همین باعث میشود دسترسی خانمها به خدمات درمان اعتیاد محدود شود.
وی با بیان اینکه محیطهای درمان اعتیاد اساسا محیطهای مردانهای هستند؛ اظهار داشت: به نیازهای خاص زنان در مراکز درمان و ترک اعتیاد کمتر توجه میشود. مثلا اگر خانمی که اعتیاد دارد بچه کوچکی داشته باشد، برای ورود به این مراکز به همراهی فرزند خود دچار مشکل خواهد شد. این زنان باید کودک خود را به کسی بسپارند که به دلیل ضعیف بودن شبکه اجتماعی آنها، سپردن کودک هم برایشان دشوار خواهد بود.
وی افزود: هزینهها و رفت و آمد نیز سختیهایی برای درمان زنان ایجاد میکند.
نوروزی همچنین گفت: ما در درمانگاه در حد امکانات خود پذیرای زنان مبتلا به اعتیاد هستیم، اما محدودیتهایی داریم و مراکزی که منابعی دارند باید پاسخگوی این مسائل باشند.
زنان پابه پای مردان در مصرف مخدر
علیرضا نوروزی در ادامه این گفتگو با خبرنگار آزادی، همچنین آماری از تعداد زنان مبتلا به اعتیاد در کشور ارائه داد. به گفته این متخصص اعتیاد آمار اخیر درباره کمیت معتادین کشور از افزایش ۵ درصدی تعداد زنان و دختران معتاد در ایران خبر میدهد. او در این باره شرح داد: در مطالعات گذشته که در خصوص جنسیت معتادین ایرانی صورت گرفته است، جمعیت زنان معتاد کشور حدود ۵ درصد برآورده شده بود، اما اخیرا با مطالعات تازهای که صورت گرفته است حدود ۱۰ درصد معتادین کشور را خانمها تشکیل میدهند.
وی ادامه داد: در مورد مصرف مواد مخدر شکاف جنسیتی قابل توجهی بین آقایان و خانمها وجود داشت، اما این شکاف جنسیتی نسبت به قل کمتر شده است و این کمتر شدن نشان دهنده این است که خانمها حق خود را از آقایان گرفته اند تا به اندازه آقایان مریض باشند.
وی افزود: تفاوت عمدهای بین گونه مواد مورد مصرف مردان و زنان معتاد وجود ندارد، اما بر اساس آمارهای سال ۹۰ فاصله مصرف زنان و مردان معتاد در خصوص یک نوع ماده مخدر مثل مواد محرک کمتر است، اما در مورد مواد افیونی این فاصله بیشتر است.
حذف بیمهای که حضورش هم کارآمد نبود
چندی پیش با اعلام مقامات مسئول مشخص شد بیمه ترک اعتیاد برای معتادین کشور به دلایلی حذف شده است. این در حالی اتفاق افتاد که بسیاری بر این باورند شرایط نامناسب وضع معیشت غالب معتادین کشور میطلبد که بیمه هزینه درمان و ترک آنها برای بازگشت به جامعه را بر دوش گیرد، اما این بیمه که سالها وجود داشت قطع شد. نوروزی همچنین در این باره با اشاره به اینکه قطع بیمه درمان اعتیاد کار بسیار اشتباهی بود؛ افزود: همان وقتی هم که این بیمه بود به سختی میشد از آن استفاده کرد.
وی ادامه داد: به اندازهای در استفاده از این بیمه سختگیری میشد که منجر به بی نتیجه ماندن این بیمه میشود.
رئیس درمانگاه مرکز مطالعات اعتیاد ایران در پایان اضافه کرد: ساما اگر بتوانند ساز و کاری غیربروکراتیک برای این بیمه در نظر بگیرند تاثیر مناسبی بر روند درمان معتادان جامعه خواهد گذشت.