چند روزی است، موضوع محمدعلی نجفی و اتفاقی که در منزل وی رخ داد، به تیتر یک رسانهها بدل شده است؛ اما موضوعی که در این میان وجود دارد، پوشش رسانهای عجیبی است که در حال جریان است و رسانهها و به ویژه صدا و سیما در همه مراحل بررسی پرونده حضور دارد؛ موضوعی که درباره دیگر متهمان هرگز رخ نمیدهد و حتی نام آنان گفته نمیشود و یا به اختصار بیان میشود. اما در مورد نجفی، خبرنگارها آزادانه با وی گفتوگو میکنند، به گونه ای که یکی از آنان، اسلحه پری را در دست میگیرد و خشاب آن را خالی میکند و گلولههای باقی مانده آن را جلوی دوربین می شمارد.
به گزارش «تابناک»؛ همه اینها در حالی است که این موارد با واکنشهای بسیاری در فضای مجازی و در میان برخی سیاستمداران و حقوقدانها روبه رو شده است، به گونه ای که برخی از حقوقدانها بر این باورند که شاید این رویه، در آینده روند تکمیل پرونده را مختل کرده و حتی باعث گردد قاضی در صدور رأی نیز دچار مشکل شود.
مهدی دواتگری، نماینده سابق مجلس و حقوقدان در گفتوگو با تابناک در این باره اظهار داشت: از نظر آیین دادرسی کیفری، علنی بودن محاکمه شرایط خاص خود را دارد. هنوز نجفی دادگاه نرفته بود و زمانی که در پلیس آگاهی بود، تصویر و اظهارات و نحوه ورود وی پخش شد که این با آیین دادرسی کیفری توجیهی مطابقت ندارد.
مسئول پرونده پیگیر ستار بهشتی در مجلس نهم گفت: هنوز نجفی یک متهم است و تا زمانی که حکم قطعی از طریق دیوان عالی کشور صادر نشده، متهم تلقی میشود و اگر حکم صادر و محکوم شد، آن زمان میتوان عکس و نام وی را افشا کرد.
زمانی که عکس و فیلم وی پخش شد و تعبیری که خبرنگار صدا و سیما داشت، زمانی بود که پرونده هنوز به مرجع قضایی ارسال نشده بود و متهم با مقام قضایی رودر رو و تحقیقات قضایی شروع نشده بود؛ بنابراین، اینکه در این قضیه، پلیس و رسانه ملی این اقدام را انجام داد، خلاف قانون بود.
این نماینده ادامه داد: اما در مرحله دادسرا با توجه به اینکه تحقیقات محرمانه هستند و حتی قاضی این اختیار را دارد که وکیل را از مطالعه بخشهایی از پرونده منع کند، به طور کلی شرایط در دادگاه متفاوت خواهد بود؛ برای مثال، در پروندههای مبارزه با مفاسد اقتصادی جلسات علنی است، چون تشخیص مقام قضایی است.
وی در ادامه یادآور شد: پرونده آقای نجفی هم وقتی به دادگاه کیفری ارسال شود، قطعا دادگاه میتواند جلسات دادگاه را علنی برگزار کند و مانعی نیست، ولی پیش از ارسال به دادگاه و در مرحله تحقیقات مقدماتی، باید کامل محرمانه باشد؛ بنابراین، اینکه خبرنگاران در مقام قضایی حاضر باشند و از متهم مصاحبه کنند، غیر قانونی و خلاف قوانین آیین دادرسی است. این کار میتواند موجب پیچیدهتر شدن روند بررسیهای نهایی شود، چون ممکن است متهم در فضایی شلوغ، مطالبی بگوید و رسانهها نیز هر یک از نگاه خودشان نقل قولهایی منتشر کنند و در جامعه توقعاتی ایجاد شود که فردا مقام قضایی را در صدور حکم با چالش روبه رو کند.
این عضو کمیسیون امنیت سابق مجلس گفت: انتظار این است که دستگاه قضایی بدون توجه به فشارهای سیاسی روند پرونده را پیگیری کند. فشارهای سیاسی موجود در جامعه، از دو نظر میتواند روند پرونده را دچار اخلال کند.
نجفی به هر حال منتسب به یک جریان سیاسی شناخته شده است و به همین دلیل، احتمال دارد تا فشارهایی وجود داشته باشد که به وی در تکمیل پرونده کمک شود و جریان متقابل هم ممکن است، فشارهایی را وارد کند تا به شکلهای دیگری عمل کنند. به همین دلیل، دستگاه قضایی باید این مسائل را در نظر بگیرد. رسانهها نیز باید به دور از هرگونه جانبداری و اغراض سیاسی، اجازه دهند تا دستگاه قضایی در کمال آرامش و در یک فضای معقول، رسیدگیهای خود را انجام دهد؛ بی گمان قضات این توانایی را دارند که حقیقت را کشف نمایند.
وی در پایان یادآور شد: اما آنچه نگرانیها را زیاد میکند، ایجاد این فضاسازی رسانهها و ایجاد التهاب است که روند پرونده را مختل میکند. حکم را دستگاه قضایی میدهد؛ بنابراین، باید اجازه داد این کار در یک فضای آرام صورت گیرد. از دستگاه قضایی هم انتظار می رود، فضای رسانهای را کاملا مدیریت کنند تا روند قضایی پیموده شود. چه بسا ممکن است پرونده شرکای جرمی داشته باشد؛ هر چند نجفی اعتراف کرده که قتل را انجام داده، امکان دارد افراد دیگری هم مباشرت کرده باشند و متهم خواسته باشد، جرم را به تنهایی گردن بگیرد و دیگران را از مهلکه به در کند؛ بنابراین، رسانهای بودن موضوع، روند کار را سختتر خواهد کرد. اگر نجفی این کار را کرده باشد، قطعا سزای آن را خواهد دید، ولی اگر معاونین و یا شرکایی داشته باشد، آنها هم شناسایی و تحت تعقیب قرار خواهند گرفت.