آمریکا و ترکیه به عنوان دو متحد کلیدی در ناتو، در چندماه گذشته تنش‌ها و چالش‌های جدی در رابطه با خرید جنگنده اف-۳۵ داشته اند. به طوری که واشنگتن فروش این جنگنده فوق مدرن را به انصراف ترکیه از خرید سامانه دفاعی اس-۴۰۰ مشروط کرده است.
به گزارش «تابناک»؛ در همین رابطه، آمریکا به ترکیه تا پایان ماه جولای (9 مرداد) به ترکیه فرصت داد تا قرارداد خرید سامانه پدافند موشکی اس-400 از روسیه را لغو کند.
دولت آمریکا که این ضرب‌الاجل را دیروز جمعه تعیین کرد، اعلام نموده که سامانه اس-400 با هواپیماهای رادارگریز اف-35 آمریکایی که ترکیه قرار است خریداری کند، همخوانی ندارد.
آمریکا در ضرب‌الاجل خود تهدید کرده، چنانچه ترکیه تا نهم مرداد آینده قرارداد جنجالی خود با روسیه را ملغی نکند، خلبانان ترکیه‌ای را که برای آموزش پرواز با جنگنده‌های اف-35 در این کشور به سر می‌برند از خاک خود اخراج می‌کند. الن لرد، معاون وزیر دفاع آمریکا روز جمعه با اعلام این مطلب گفت، پس از پایان این مهلت کشورش قرارداد ساخت تحت لیسانس اف-35 با شرکت‌های ترکیه‌ای را نیز لغو خواهد کرد.
خانم لرد همچنین توضیح داد، دلیل چنین تصمیمی آن است که هم‌اکنون ترکیه به عنوان هم‌پیمان آمریکا در ناتو نیروهای نظامی خود را برای آموزش کار با سامانه اس-400 به روسیه فرستاده است.
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، سه روز پیش گفته بود، از خرید سامانه پدافند روسی صرف‌نظر نمی‌کند. وی همچنین گفته بود، تنها در صورتی پیشنهاد فروش سامانه موشکی پاتریوت آمریکایی را در دستور کار قرار می‌دهد که شرایط فروش آن مانند شرایط پیشنهادی روسیه برای اس-400 مناسب باشد.
وی در عین حال با ابراز تأسف در این زمینه گفته بود: «ولی متأسفانه ما پیشنهاد مثبتی از طرف آمریکایی برای پاتریوت دریافت نکرده‌ایم.»
پاتریک شاناهان، وزیر دفاع موقت آمریکا نیز گفت، نامه‌ای برای همتای ترک خود خلوصی آکار فرستاده و او را از تصمیم دولت آمریکا در مورد فروش پاتریوت مطلع کرده است. او به خبرنگاران گفت، شرایط پیشنهادی آمریکا برای فروش سامانه پاتریوت به ترکیه «بسیار رقابتی» بوده است.
به نظر می رسد، ترکیه در دوراهی یک انتخاب سخت قرار گرفته است؛ انتخاب اف-35 یا اس-400، درواقع انتخاب آمریکا یا روسیه؟
در همین رابطه، برخی ناظران بر این باورند این اولتیماتوم کم سابقه آمریکا به ترکیه ممکن است منجر به شکاف جدی میان واشنگتن و آنکارا شود و زمینه های واگرایی بیشتر آنها در حوزه های موضوعی مختلف و از جمله پرونده سوریه را فراهم آورد.
در واقع، اگر ترکیه زیر بار شرط آمریکا نرود و تا نهم مرداد به درخواست آمریکا پاسخ مثبت ندهد، باید شاهد تنش جدی میان آن ها در شمال سورریه باشیم؛ جایی که آمریکا از گروه های کرد حمایت می کند و ترکیه نیز ادامه حمایت آمریکا از آن ها را تهدیدی علیه امنیت ملی خود قلمداد می کند.
بنابراین، در صورت وقوع چنینی رویدادی، دور از انتظار نیست که روابط ترکیه با محور ایران و روسیه وارد فاز جدید و مؤثرتری شود.
در مقابل، برخی دیگر از ناظران، برآنند که احتمالا ترکیه در برابر این اولتیماتوم جدی آمریکا مقاومت نخواهد کرد و بعید نیست در قبال دریافت اف-35 و سامانه پاتریوت، از خرید اس-400 منصرف شود. مسأله ای که بدون تردید از یک سو، می تواند منجر به دوری ترکیه از محور ایران و روسیه شود و از طرف دیگر، ممکن است زمینه های آغاز تنش میان محور آمریکا ـ ترکیه با محور ایران ـروسیه در سوریه شود.
شوکت آپوخان کارشناس «مرکز آنالیز استراتژیک و روابط بین المللی ترکیه/ ترک سام» در مصاحبه ای گفت: آمریکا در صدد است ترکیه را تجزیه کند. اگر ترکیه از خرید سامانه پدافند موشکی اس ۴۰۰ ساخت روسیه منصرف شود، آمریکا تجزیه ترکیه را تسریع خواهد کرد و ترکیه همه دستاوردهایش را در سوریه و عراق از دست خواهد داد.
آمریکا به تهدیدات خود علیه ترکیه ادامه می دهد. واشنگتن اعلام کرده که اگر ترکیه اس ۴۰۰ را تحویل بگیرد، هواپیمای اف ۳۵ را به ترکیه تحویل نخواهد داد و علاوه بر آن ترکیه را تحریم خواهد کرد.
«روسوبورون اکسپورت» شرکت صادرات تسلیحات دولت روسیه نیز اعلام کرده که در تاریخ اعلام شده سامانه پدافند موشکی اس ۴۰۰ را به ترکیه تحویل خواهند داد.
شوکت آپوخان افزود: آمریکا از سال ۲۰۰۲ میلادی تاکنون آشکارا درصدد است طرح تجزیه ترکیه را اجرا کند. بدین سبب خرید اس ۴۰۰ و یا لغو خرید سامانه پدافند هوایی و موشکی اس ۴۰۰ توسط ترکیه این روند را تغییر نخواهد داد. نباید فراموش کرد که آمریکا برای اشغال ترکیه مانور چالش هزاره را در سال ۲۰۰۲ با ۱۳ هزار و ۵۰۰ نیروی نظامی برگزار کرد. آمریکا از سال ۲۰۰۲ میلادی تاکنون ترکیه را هدف قرار داده است. آمریکا برای تجزیه خاک ترکیه، در شمال سوریه و شمال عراق یگانهای مدافع خلق و پ ک ک را با سلاحهای مختلف تجهیز و مسلح کرده است. انصراف ترکیه از خرید و استقرار اس ۴۰۰، تهدیدات آمریکا را افزایش می دهد. انصراف ترکیه از اس ۴۰۰ هیچ مشکلی را حل نخواهد کرد و آمریکا به تهدیدات خود ادامه خواهد داد.
وی افزود: اگر ترکیه سامانه موشکی اس ۴۰۰ را خریداری کند، در مقابل حملات آمریکا از قدرت پدافند هوایی و موشکی برخوردار و همکاری ترکیه و روسیه به همکاری تکنولوژیک و فناوری پدافند هوایی تبدیل خواهد شد. ناتو اکنون به دشمنی با ترکیه ادامه می دهد. استقرار سامانه پدافند هوایی و موشکی اس ۴۰۰ در ترکیه امنیت حریم هوایی ترکیه را تامین و تضمین خواهد کرد. اگر ترکیه تحت فشار و تهدیدات آمریکا از خرید سامانه موشکی اس ۴۰۰ منصرف و در مقابل آمریکا تسلیم شود آمریکا تجزیه ترکیه را تسریع خواهد کرد. در آن صورت ترکیه، حمایتهای ایران، روسیه و چین را نیز از دست خواهد داد. اکنون از نظر ترکیه گسترش و حفظ روابط دوستی با کشورهای شرقی و اوراسیایی از اهمیت حیاتی و استراتژیک برخوردار است؛ اما تسلیم در مقابل سیاست های تهدیدآمیز آمریکا همه توان مقاومت ترکیه را بر باد خواهد داد.
