حادثه پلاسکو زنگ خطری برای ساختمانهای پرخطر و ناایمن شهری بود. سازهای که از دلایل فروریختن آن عدم رعایت اصول ایمنی از سوی مالکان و بی توجهی به اخطارهای آتش نشانی در خصوص ضرورت رعایت این اصول بود؛ اصولی که در ابعاد بزرگتر در جای جای شهر مورد توجه قرار نگرفته و فراموش شده.
به گزارش «تابناک»؛ دیرزمانی است که ساختمانهای ناایمن بلای جان بسیاری از هموطنانمان شده است؛ بلایی که در ابعاد وسیعتر و هولناکتر، در تهران خودنمایی میکند. در شهری با ترافیکهای گره خورده که مملو از سازههای بلند مرتبه و گاه فرسوده است که نردبان آتش نشانی مورد نیاز برای رسیدن به بلندای برخی از آنها در ایستگاههای آتش نشانی شهر موجود نیست!
بلایی که البته محدود به حریق هم نیست. این را میشود از اخبار پرشمار ریزش سازههای مجاور مناطق گودبرداری شده یا فرسودگی شدید برخی بافتهای محدوده مرکزی شهر دریافت که کوچههای تنگ و تارِ مجاورشان، اجازه حضور نیروهای امدادی را در مواقع ضروری نمیدهد و هر آن، بیم وقوع حوادثی در ابعاد بزرگ مالی و جانی در آنها میرود.
وضعیتی که با وقوع فاجعه پلاسکو بیش از پیش به چشم آمد تا مدیران شهری شعار ایمن سازی و ضرورت توجه به آن سر دهند. شعاری که نتوانست کاری از پیش ببرد و حتی مانع از ساخت سازههای ناایمنِ جدید شود. سازههای بلند مرتبهای که بدون رعایت نکات ایمنی و اجرای درست قوانین به رشد قارچ گونه شان ادامه میدهند.
وضعیتی که ظاهرا قرار است تغییر کند، چون شورای شهر و شهرداری تهران تصمیم دارند برای ارتقای امنیت این ساختمانها و جلوگیری از حوادثی نظیر فاجعه پلاسکو، برنامهای عملیاتی تدوین کنند و به همین منظور در شورای شهر پنجم مصوبهای تحت عنوان «الزام شهرداری تهران به ارایه لایحه برنامه عملیاتی ایمن سازی ساختمانهای نا ایمن بلند مرتبه» تصویب شد. مصوبهای که بر اساس آن، شهرداری تهران شش ماه فرصت یافت تا لایحه مربوطه را تدارک دیده و برای شورای شهر ارسال کند.
در این لایحه شهرداری مکلف شد از طریق تقویت تعامل و همکاری، هماهنگی و جلب مشارکت سازمانها و مراجع ذی مدخل در موضوع ایمن سازی ساختمانهای بلند مرتبه و پر خطر (اعم از مسکونی و غیرمسکونی) با اولویت حفاظت در برابر حریق، اقدامات و هماهنگیهای لازم را انجام بدهد. اقداماتی که میبایست مبتنی بر اسناد فرادست از جمله اسناد مباحث مربوط به نظام مهندسی و مبحث سوم و بیست و دوم قانون مقررات ملی ساختمان باشد.
همچنین مقرر شد در قالب طرح دوفوریتی، شهرداری ملزم شود که مطالعاتی در این زمینه انجام داده و برنامه عملیاتی ویژهای برای ایمن سازی ساختمان بلند مرتبه ارائه کند؛ برنامهای که تحقق آن به دلایل مختلف به تأخیر افتاد تا بعد از یک سال و نیم، در آبان ماه سال گذشته، لایحه یاد شده به شورای شهر ارائه شود. لایحهای که البته با انتظارات همخوانی نداشت و رد شد تا به جایش لایحه جدیدی تهیه شده و در موعد دیگر به شورا تسلیم شود.
رفت و برگشتی که به ایستگاه پایانی هم نزدیک شد، اما فرجام نیافت، چراکه لایحه جدید نیز حاوی اشکالاتی بود. اشکالاتی که موجب شد علی اعطا، عضو هیأت رئیسه شورای شهر تهران تأکید کند، «به عنوان طراح شکل گیری این لایحه و الزام شهرداری به تهیه لایحه متناسب با هدف طرح»، با لایحه آماده شده مخالف است و از همکارانش بخواهد به آن رأی مخالف دهند تا برای بررسی بیشتر، اصلاح و تکمیل به شهرداری بازگردانده شود.
مخالفتی که اعطا در تشریح آن گفت: در طرح مصوب شورای شهر تهران به استحکامبخشی سازهای اشاره شده بود، این در حالی است که در لایحه شهرداری تهران این موضوع نادیده گرفته و صرفاً به مسأله حریق پرداخته شده و هیچ کجای لایحه درباره استحکامبخشی صحبتی نشده است. پس ۵۰ درصد از موضوع کنار گذاشته و بخش مهمی از موضوع نادیده انگاشته شده است.
رئیس کمیته معماری و طرحهای شهری شورای شهر تهران افزود: در لایحه ارائه شده، برخلاف آنچه در مصوبه خواسته بودیم که در رابطه با ساختمانهای ناایمن بلندمرتبه صحبت شود، در خصوص ساختمانهای بلندمرتبه و پرخطر صحبت شده است؛ در حالی که درخواستی از سوی شورا برای ساختمانهای پرخطر مطرح نشده بود.
اعطا با انتقاد از اینکه در سراسر لایحه هیچ تعریفی از "ناایمنی" وجود ندارد، گفت: در تعاریف استانداردهای مرتبط، تعریفی به نام ناایمنی وجود ندارد، بنابراین در مرحله اول مستندسازی، شهرداری باید در خصوص ناایمنی تعریفی ارائه میکرد تا مشخص شود ساختمانهای موضوع این مصوبه، چه ساختمانهایی هستند.
وی با اشاره به گنجاندن پیشنهادی در لایحه مذکور تحت عنوان «تشکیل کمیتهای برای نوشتن آییننامههای مرتبط» افزود: در این باره انواع کمیتهها وجود دارد و بر اساس مصوبات شورای شهر تهران، کمیته ارتقا ایمنی ساختمانهای شهر تهران جهت پیگیری تحقیق و گزارشهای کارگروههای دولت و مجلس در حادثه پلاسکو تشکیل شده و تشکیل کمیته جدید نوعی موازی کاری محسوب میشود؛ نباید بوروکراسی ایجاد کرده و کمیته بازی راه بیندازیم.
رئیس کمیته معماری و طرحهای شهری شورای شهر تهران در ادامه یادآور شد: همچنین در لایحه ارائه شده از سوی شهرداری تهران مشخص نشده که "بلند مرتبه" چیست؛ در جایی آمده ساختمانهای بلندمرتبه به ساختمانهایی اطلاق میشود که بیش از ۲۳ متر باشند و در جایی دیگر در تعریف آمده که ساختمانهای ۸ طبقه به بالا در این دسته میگنجند. این دست تناقضها در لایحه به چشم میخورد و بر این اساس، درخواست دارم تا لایحه به شهرداری و کمیسیونهای مربوطه بازگردد.
سخنانی که موجب شد این لایحه نیز نتواند از شورا نمره قبولی بگیرد و در نهایت با رأی اکثریت (۷ رأی موافق و ۱۲ رأی مخالف) کلیات لایحه مذکور به تصویب نرسیده و فرجام آن عودت به شهرداری باشد. فرجام لایحهای که مدت هاست دست به دست میشود و تغییر پیدا میکند تا بلکه به تصویب برسد و این گونه نمیشود. در شرایطی که پای سلامت و جان شمار زیادی از هموطنانمان در میان است. خطری که با فرو ریختن پلاسکو گمان میشد جدی گرفته شده، اما ظاهرا هنوز هم آنقدر جدی نیست که این لایحه به قید فوریت تهیه و رفع اشکال شده و تصویب شود!