صحنهای که چارلی چاپلین و مردی تنومند در کلبهای در میان برفها گیرافتاده اند و از زور گرسنگی چارهای ندارند جز اینکه لنگه کفش پخته شده چارلی را ببلعند! این مشهورترین تصویری است که از «جویندگان طلا» در ذهن ایرانیان نقش بسته است.
به گزارش «آزادی»، از غریزههای انسانی تا تمایلات انسان مدرن، عوامل فراوانی در گرایش برخی از مردم به ثروتمندشدن در سریعترین زمان ممکن و بی طی کردن مراحل تدریجی و زمان بر نقش ایفا میکنند. گرایشی که گاه موجب میشود یک فرد قید زندگی در موطنش را زده و مهاجرت را در دستور کار قرار دهد و گاه عاملی میشود که فرد را مجاب میکند سر به کوه و بیابان بگذارد، به این امید که معدنی ارزشمند بیابد و به مدد آن زندگی اش را زیر و زبر کند.
انگیزهای قدرتمند که روزگاری نه چندان دور بسیاری از ساکنان ینگه دنیا را به خیل جویندگان طلا پیوند زد و هنوز هم دورنمایش آنقدر جذاب هست که برخی را تبدیل جست و جوگر معادن کشف ناشده کند. جست و جوگرانی که همه ایرانیان با نسخه دیگری از ایشان که به دنبال گنج هستند و خریدار و مصرف دستگاههای فلزیاب هستند و خاک مناطق وسیعی از کشور را برای یافتن زیرخاکی زیر و رو کردهاند، آشناییم.
آفتی که حالا به شکل دیگری در حال بروز و نمود است و برخی عوامل از جمله بحران شدید اقتصادی که رکود و تورم سرسام آور و بیکاری را به دنبال داشته، تقویت کننده آن است. وضعیتی وخیم که موجب شده بسیاری از مردم نقدینگی هایشان را روانه بازار طلا و ارز کرده و بکوشند به این وسیله، از سقوط ارزش پول ملی فرار کرده و چه بسا فراتر، شرایطی فراهم آورند که تا رسیدن بازار به ثبات، رخت خود را بسته باشند.
تکاپویی فراگیر و جدی که حالا مدتی است عرصه جدیدی برای حضور پیدا کرده است؛ معدنکاری مجازی! جست و جو برای حضور در بازار رمزارزها و تلاش برای نقش آفرینی در فرآیندی که معدنکاری نام دارد و شاید بهترین برگردان آن به زبان فارسی، استخراج رمزارز باشد. استخراج ارزهای دیجیتالی که مشهورترین شان «بیت کوین» نام دارد و ارزش هر واحد آن بالغ بر ۱۲ هزار دلار است.
پروسهای که انجام آن نیازمند یک سیستم رایانهای با قدرت پردازشی بالاست که مدتی است نوع ویژه آن برای این کار ساخته شده و به مدد توانمندی چینیها در سری سازی، در دسترس جهانیان قرار دارد. «ماینر»هایی که در انواع و اقسام طراحی و قدرت و کیفیت ساخته میشوند و قیمت خریدشان در کشورمان از ۵ میلیون تومان شروع میشود و در نسخههای اقتصادی (اکونومیک!) به حدود ۱۰ میلیون تومان میرسد!
خرید دستگاهی که دوشاخه اش را به برق میزنند تا با تکیه بر نرم افزارش، پروسه یافتن دیتاهای خاص برای ساخت بیت کوین جدید آغاز شود. یافتن دیتاهایی که در سیستم بلاکچین عمل میکنند و وقتی کامل شوند، یک بیت کوین جدید کشف شده است. کشفی شبیه کشف طلا که جویندگان طلا به دنبالش بودند و چارلی چاپلین سعی کرد در فیلمی از برخی مصائب آن برای عموم رونمایی کند. با شباهتهایی به همان فرایند طلایابی و تفاوتهایی با آن.
شباهتهایی که مهم ترینش، محدود بودن منابع طلا و پایان پذیر بودن شمار بیت کوین هاست که موجب شده هر دو کار معدنکاری لقب بگیرند و تفاوتهایی که شاید کلیدیترین شان، احتمال متفاوت به ثمر نشستن دو معدن کاری است؛ اینکه ممکن است جست و جوی طلا به رسیدن به ثروت ختم شود یا رنج بی فرجام باشد، اما به برق زدن هر دستگاه ماینر به برق، منجر به کسب درآمدی ثابت در هر روز میشود: چیزی حدود ۸ دلار در روز!
آن گونه که کارشناسان میگویند، هر ماینر میتواند روزانه بخشی از دیتاهای یک بیت کوین را استخراج کند که ارزش مالی آن حدود ۸ دلار است که در محاسبهای سرانگشتی به ۲۴۰ دلار میرسد که معادل ریالی آن بیش از ۳۰ میلیون ریال در ماه است. مبلغی که قیاس آن با درآمد متوسط خانوارهای ایرانی (مبلغ ۳ میلیون و ۲۷۰ هزار تومان، بر اساس گزارش بانک مرکزی در سال ۱۳۹۵) بسیار جالب توجه است.
تصویر منتشر شده از نصب یکصد ماینر در جایی که گفته می شود مسجد است، در روزهای بازتاب وسیعی در فضای مجازی کشورمان داشته است. تصویری که نشان از اشتیاق زیاد برخی هموطنانمان به استخراج رمزارز دارد.
کسب و کاری که میتوان توسعهاش داد، به این صورت که بیش از یک دستگاه ماینر خریداری کرد و به کار گرفت. با این ملاحظه که این کسب و کار نیازمند استفاده از برق است که موجب میشود استفاده از ماینر در منازل صرفه چندانی نداشته باشد چراکه بهای برق به صورت تصاعدی بر مبنای مصرف محاسبه میشود و اتصال مداوم دستگاهی که مصرف برقش تقریبا معادل یک جاروبرقی است، ممکن است قبض برقی با عدد درشت پیش روی مصرف کننده قرار دهد.
این در حالی است که میدانیم بهای برق در کشورمان مشمول یارانه است و به همین دلیل ساده، با اینکه استفاده از ماینر و معدنکاری مجازی مشمول ممنوعیت صریح قانونی نیست، ممکن است به شناسایی مشترکان پرمصرف برق منجر شده و عواقبی برایشان به دنبال داشته باشد. عواقبی که ممکن است در آینده تشدید هم شود چراکه مسئولان بانک مرکزی تازه دریافته اند که رمزارزها نیازمند ورود جدی ایشان به عنوان نهاد پولی و مالی هستند و بر اساس این ضرورت، در بهمن ماه سال گذشته پیش نویس سیاستنامهای ویژه را منتشر کردهاند.
پیش درآمد طرحی که قرار است الزامات و ضوابط فعالیت در حوزه رمزارزها در کشور را تعیین کند و ظاهرا در تو در توی بروکراسی اداری به دام افتاده که نهایی و ابلاغ نمیشود. آن هم در شرایطی که اخبار رسیده حکایت از افزایش تمایل ایرانیان به خرید ماینر و معدنکاری مجازی دارد که موجب شده مجموعه گزارشهایی از استفاده از برق رایگان مساجد، مدارس، ادارات و یا برق ارزان شهرکهای صنعتی برای به کارگیری سلسله ماینرها برای استخراج بیت کوین منتشر شود و حتی کار به آنجایی برسد که شنیدهها حکایت از استفاده از ژنراتورهای گازسوز و دیزلی برای تولید برق برای استخراج بیت کوین دارد.
گزارشهایی که ممکن است پای وزارت نیرو یا صنعت معدن تجارت یا حتی نهادها و مجموعههای دیگر را به این کسب و کار تازه رونق گرفته میان اقشاری از ایرانیان باز کند. تجارتی که استقبال از آن بی شباهت از استقبال ساکنان تازه وارد قاره آمریکا به یافتن طلا نیست، با این تفاوت که برای راه اندازی آن به واردات ماینر از چین نیاز است که ارزبر است و مخرب برای اقتصاد کشور و برای دایر کردن آن از برقی مصرف میشود که یارانهای است و از بیت المال برای عرضه ارزان آن به عموم ایرانیان استفاده میشود. کسب و کاری که زیانش عمومی ست و سودش به جیب برخی سرازیر میشود که گاه به منابع عمومی دسترسی بیشتر از دیگران دارند.