جولان دلالان در گندمزار‌های ایران/ لزوم بازنگری در نرخ خرید تضمینی گندم/ زنگ خطر برای واردات گندم و در نهایت تامین نان سفره مردم

سرانجام در آخرین روز آبان ماه سال گذشته، نرخ خرید تضمینی گندم از قرار هر کیلویی ۱۴۷۰ تومان اعلام و البته با واکنش کارشناسان و نمایندگان مجلس رو به رو و سرانجام تصمیم بر آن شد که این نرخ به ۱۷۰۰ تومان افزایش یابد. این نرخ باز هم گندمکاران را راضی نکرد و با آغاز فصل برداشت گندم فروش این محصول به دولت کاهش یافت، به گونه‌ای که به گفته محمد شاعری، ادامه روند فعلی خرید گندم دولت را مجبور خواهد کرد ۲ تا ۳ میلیون تن گندم وارد کند.

به گزارش «تابناک اقتصادی» در سی ام آبان ماه ۱۳۹۷ بود که سرانجام شورای اقتصاد نرخ خرید تضمینی ۲۵ قلم محصول کشاورزی را برای سال زراعی ۹۷-۹۸ بعد از گذشت حدود دو ماه از مهلت قانونی اعلام این نرخ، تصویب و ابلاغ نمود. مصاحبه‌ها نشان می‌داد که دلیل دیر اعلام شدن نرخ خرید تضمینی محصولات کشاورزی اختلاف دیدگاهی بود که در زمینه قیمت خرید تضمینی گندم وجود داشت. جدول منتشره پیرامون نرخ‌های خرید تضمینی محصولات کشاورزی، نشان می‌داد که قیمت خرید تضمینی گندم برای سال زراعی جاری با ۱۳.۰۷ درصد رشد نسبت به سال گذشته، ۱۴۷۰ تومان در نظر گرفته شده است. قیمتی که از همان زمان اعلام با واکنش‌های منفی کارشناسان و نمایندگان مجلس رو به رو شد.

سرانجام دولت با فشار کارشناسان، نمایندگان مجلس و رسانه‌ها قیمت خرید تضیمنی هر کیلوگرم گندم را به ۱۶۰۰ تومان افزایش داد، اما نمایندگان مردم در مجلس با توجه به افزایش هزینه تولید این قیمت را نیز ناکافی دانستند و در نهایت قیمت خرید تضمینی هر کیلوگرم گندم به ۱۷۰۰ تومان افزایش یافت. برای تأمین مابه التفاوت افزایش قیمت نرخ خرید تضمینی گندم از ۱۶۰۰ تومان به ۱۷۰۰ تومان، در کمیسیون تلفیق لایحه بودجه ۹۸ یارانه آرد صنعتی حذف و با این اقدام یک هزار میلیارد تومان صرفه جویی شد. یک هزار میلیارد تومان صرفه جویی شده از محل حذف یارانه آرد صنعتی در اختیار وزارت جهاد کشاورزی قرار گرفت تا قیمت خرید تضمینی گندم را به یک هزار و ۷۰۰ تومان برساند.

هر چند این افزایش صد تومانی قیمت خرید تضمینی گندم حدود یک هزار میلیارد تومان منابع در بودجه را جابجا کرد، باز هم این افزایش قیمت صد تومانی خرید تضمینی گندم نتوانست کشاورزان و گندمکاران را راضی نگه دارد و با آغاز فصل برداشت گندم در سال جاری، دلالان با پیشنهاد قیمت‌های خرید بالاتر از ۱۷۰۰ تومان برای هر کیلو گندم و با پرداخت‌های نقدتر نسبت به دولت به سراغ گندمکاران رفتند و این موضوع باعث شد تا خرید تضمینی گندم توسط دولت در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته کاهش یابد.

 

علی محمد شاعری عضو هیأت رئیسه کمیسیون کشاورزی مجلس طی مصاحبه‌ای در همین زمینه به خبرنگار تابناک اقتصادی گفت: تا کنون ۳ و نیم میلیون تن گندم توسط دولت از کشاورزان خریداری شده که در مقایسه با زمان مشابه سال گذشته این میزان ۵ درصد کاهش داشته است. این عضو هیأت رئیسه کمیسیون کشاورزی مجلس با اشاره به اینکه دلالان در بازار با قیمت بالاتری از قیمت مصوب این محصول را از کشاورزان خریداری می‌کنند، خاطرنشان کرد: گندم‌هایی که به دست دلالان می‌رسد یا قاچاقی از کشور خارج می شود و یا به مصرف دام می‌رسد.

 

وی در ادامه با اشاره به این موضوع که کاهش میزان خرید گندم توسط دولت تهدیدی برای تأمین نیاز سال جاری به این محصول استراتژیک محسوب می‌شود و این موضوع می‌تواند کشور را در تأمین نان دچار مشکل کند، افزود: بار‌ها در خصوص پایین بودن قیمت خرید تضمینی گندم به دولت هشدار داده و در تذکرات خود به دولت اعلام کرده ایم که قیمت خرید تضمینی گندم باید از یک هزار و ۷۰۰ تومان به قیمت ۲ هزار و ۵۰۰ تومان افزایش پیدا کند.

 

شاعری با بیان اینکه احتمال دارد در صورت ادامه روند کنونی در زمینه خرید این محصول استراتژیک، مجبور به واردات ۲ تا ۳ میلیون تن گندم شویم، تصریح کرد: با توجه به اینکه قیمت گندم وارداتی در حال حاضر کمتر از ۲ هزار ۵۰۰ تومان نیست، خرید گندم تولید داخل با قیمت بالاتر به نفع دولت و کشور است.

شاعری در پاسخ به این پرسش که منابع این افزایش قیمت خرید تضمینی هر کیلوگرم گندم از ۱۷۰۰ تومان به ۲۵۰۰ تومان از کجا قرار است تأمین شود، گفت: با توجه به اینکه موضوع تامین نان یک موضوع استراتژیک و اساسی برای کشور و جزو وظایف اصلی دولت‌ها و حاکمیت است، بنابراین دولت باید از محل صرفه جویی‌های هزینه‌ای و سایر منابع در اختیار، منابع لازم برای این افزایش قیمت را تأمین کند و اگر دولت این منابع را تأمین نکند مجبور می‌شود با قیمت‌های بیشتری از ۲۵۰۰ تومان و در شرایط تحریمی و مشکلاتی که برای حمل و نقل گندم وجود دارد، اقدام به واردات این کالای اساسی نماید. وی افزود: این به نفع دولت است که به هر صورت ممکن، منابع لازم برای افزایش قیمت خرید تضمینی گندم را تأمین نماید و این یک راه اختیاری نیست بلکه یک راه اجباری است.

نماینده مردم بهشهر، نکا و گلوگاه همچنین در پاسخ به این پرسش که اگر افزایش قیمتی برای خرید تضمینی گندم اتفاق بیفتد، آیا این افزایش قیمت برای همه گندمکاران اعمال خواهد شد یا خیر، گفت: این افزایش قیمت قطعاً شامل حال همه گندمکاران که گندم خود را به دولت فروخته اند، خواهد شد و گندمکارانی که تا قبل از این تصمیم، به دولت گندم فروخته اند نیز مابه التفاوت را دریافت خواهند کرد.