طرح مجلس نمایندگان آمریکا برای جلوگیری از درگیری با ایران، عقب نشینی دولت ترامپ از تحریم ظریف، واکنش چین به تهدید آمریکا علیه ادامه خرید نفت از ایران و پاسخ نظامی ترکیه به ریاض و ابوظبی، از جمله مهمترین خبرها و رویدادهای مرتبط با خاورمیانه در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند. در این میان، باید به مذاکره انگلیس با آمریکا برای ایجاد ائتلاف نظامی در خلیج فارس نیز اشاره کرد.
به گزارش «تابناک»؛ خبرگزاری اکسپرس به نقل از سخنگوی دفتر نخستوزیری انگلیس، از مذاکرات ترزا می با دولت واشنگتن در راستای ایجاد ائتلافی نظامی در خلیج فارس همزمان با تشدید تنشها با ایران خبر داد.
این در حالی است که روز چهارشنبه نیز «جوزف دانفورد» رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا از بررسی طرحی خبر داد که بر اساس آن ائتلاف نظامی بینالمللی از آبراههای نزدیک ایران و یمن حفاظت خواهند کرد.
در همین ارتباط، دانفورد مدعی شد: در حال تعامل با تعدادی از کشورها هستیم تا ببینیم آیا میتوانیم با یکدیگر ائتلافی تشکیل دهیم که آزادی دریانوردی در خلیج فارس و خلیج عدن را تضمین کند.
به گفته دانفورد، طی چند هفته آینده مشخص میشود، چه کشورهایی خواستار حمایت از این طرح هستند و پس از آن مستقیم با ارتشهای آنها کار خواهیم کرد تا توانایی آنها در این طرح مشخص شود.
گفتنی است، روز گذشته نیز برخی رسانههای غربی به نقل از منابعی در وزارت دفاع آمریکا مدعی شدند، پنج قایق تندرو ایران قصد توقیف یک نفتکش انگلیسی در خلیجفارس را داشتهاند؛ ادعایی که با هدف ناامن نشان دادن منطقه و در راستای ایرانهراسی مطرح میشود.
طرح مجلس نمایندگان آمریکا برای جلوگیری از درگیری با ایران
شماری از اعضای مجلس نمایندگان آمریکا پیشنهاد اضافه شدن طرحی در قالب یک متمم به لایحه بودجه دفاعی 725 میلیارد دلاری آمریکا را دادهاند که خواستار محدود کردن اختیارات «دونالد ترامپ»، رئیسجمهور آمریکا برای آغاز درگیری نظامی با ایران است.
نسخه مجلس سنای آمریکا از این لایحه بودجه ماه گذشته به تصویب رسید؛ اما اعضای سنا نتوانستند طرح مشابهی که خواستار جلوگیری از درگیری نظامی با ایران بود را به طرح خود اضافه کنند.
رسانهها گزارش دادهاند، انتظار میرود اعضای مجلس نمایندگان طرح ممنوعیت اقدام نظامی علیه ایران را به تصویب برسانند. در این حالت، این طرح به نسخه مجلس نمایندگان از لایحه بودجه دفاعی اضافه خواهد شد، اما احتمالاً نخواهد توانست به قانون تبدیل شود و در نسخه نهایی لایحه بودجه دفاعی آمریکا گنجانده شود.
در صورتی که طرحی در یکی از مجلسین کنگره (مثلاً سنا) به تصویب برسد، باید طرح متناظر آن در دیگر شاخه کنگره (مثلا مجلس نمایندگان) نیز معرفی شده و در صحن عمومی آن مجلس هم به تصویب برسد.
اگر طرحی در یکی از این دو مجلس به تصویب برسد و در دیگری به تصویب نرسد، قرار گرفتن آن متن نهایی قانون منوط به اعلام نظر کمیتهای به نام «کمیته مصالحه» خواهد بود که متشکل از نمایندگان هر دو مجلس است و برای یکسانسازی طرح و رفع موارد اختلاف تشکیل میشود.
عقب نشینی دولت ترامپ از تحریم ظریف
یک رسانه انگلیسی بامداد جمعه (به وقت تهران) به نقل از منابع آگاه مدعی شده دولت آمریکا فعلا «محمد جواد ظریف»، وزیر خارجه ایران را تحریم نخواهد کرد.
رویترز با گزارش این خبر در بامداد جمعه (۲۱ تیرماه) آن را نشانهای از تصمیم واشنگتن برای «باز نگاه داشتن باب دیپلماسی با ایران» تعبیر کرده است.
«استیون منوشین»، وزیر امور خزانهداری آمریکا روز ۲۴ ژوئن (سوم تیرماه) در اظهارنظری غیرمعمول گفته بود که دولت ترامپ قصد دارد ظریف را در فهرست تحریمها قرار دهد.
رویترز نوشته، قرار دادن مذاکرهکننده اصلی ایران در فهرست تحریم از این جهت که میتواند تلاشهای دیپلماتیک برای حل اختلافات با ایران بر سر برنامه هستهای این کشور را مخدوش کند نیز رویدادی غیرمعمول به شمار میرود.
منابع مورد استناد رویترز دلایل خاصی برای انصراف از تصمیم به تحریم ظریف ارائه نکردهاند. یک منبع گفت: «صدای آدمهای ملایم غالب شد. به این نتیجه رسیدیم که انجام این کار لزوماً مفید نیست.» او ادعا کرده، «مایک پامپئو»، وزیر خارجه آمریکا «فعلاً» با قرار دادن نام ظریف در فهرست تحریمها مخالفت کرده است.
رویترز نوشته واشنگتن به اقدام برای تحریم ظریف بسیار نزدیک شده بود، طوری که خزانهداری آمریکا پیشنویس بیانیه خود برای اعلام قرار گرفتن نام وزیر خارجه ایران در فهرست تحریمها را هم آماده کرده و آن را توزیع کرده بود.
این رسانه نوشته انتظار میرود ظریف در نشست وزارتی سازمان ملل در خصوص اهداف توسعه پایدار که هفته آینده برگزار میشود شرکت کند. برای این منظور دولت آمریکا باید برای ظریف روادید صادر کند و این خود نشانه دیگری است که واشنگتن فعلاً تحریم او را متوقف کرده است.
واکنش چین به تهدید آمریکا علیه ادامه خرید نفت از ایران
روز جمعه سخنگوی وزارت خارجه چین اعلام کرد، با تحریمهای یکجانبه از ایران مخالفت و آنچه "دست درازی به قلمرو قضایی سایر کشورها" خواند را محکوم کرد.
وی تصریح کرد، تجارت بین المللی با ایران در چهارچوب قوانین جهانی منطقی، مشروع است و شایسته احترام.
این مقام چینی گفت: ما قاطعانه از حقوق و منافع مشروع و قانونی خود دفاع میکنیم.
مورگان اورتاگوس سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا روز پنجشنبه در جمع خبرنگاران اعلام کرد: ما در حال حرکت به صفر کردن صادران نفت ایران هستیم...و کشورهایی که از تحریم های آمریکا پیروی نکنند با پیامدهای آن مواجه خواهند شد. این موضوع شامل چین یا هر کشور دیگری در دنیا میشود. ما انتظار داریم همه کشورها از تحریمهای آمریکا تبعیت کنند.
پاسخ نظامی ترکیه به ریاض و ابوظبی
ترکیه در سه روز گذشته بدون جار و جنجال رسانهای و یا اعلام رسمی تجهیزات نظامی وسیعی را به سرعت در مناطق مرزی خود با سوریه مستقر کرده است؛ به خصوص در نقاطی که به مناطق تحت تسلط نیروهای مدافع خلق (YPG) در شرق فرات مشرف است.
به نوشته پایگاه خبری روزنامه القدس العربی، این تحرکات سریع پس از آن صورت گرفته که خبرها از توسعه تحرکات عربستان سعودی و امارات در مناطق تحت تسلط کردهای سوریه در شرق فرات و ارائه کمکهای مالی و تسلیحاتی به این نیروها حکایت دارد. همچنین طبق پیشبینیها برخی کشورهای غربی با درخواست واشنگتن برای اعزام نیروهای زمینی به شمال سوریه برای جایگزینی نیروهای آمریکایی موافقت خواهند کرد و استقرار این حجم از تجهیزات میتواند به خروج احتمالی آمریکا از شمال سوریه مرتبط باشد.
برخی منابع ترکیهای گفتهاند که یک هیأت عالیرتبه سعودی و چند تن از مسئولان اماراتی نشستهای را با رهبران یگانهای مدافع خلق برگزار کرده و به آنها قول ارائه کمکهای مالی دادهاند و پس از آن ترکیه نیز فرماندهان گروهک «ارتش آزاد سوریه» و «ارتش ملی سوریه» را به آنکارا فراخوانده و با آنها گفتوگو و مشورت کرده است؛ نشستهایی نیز با رهبران عشایر منطقه برگزار شده و پس از این جلسات سطح آمادگی نیروها در مناطق «الباب» و «جرابلس» افزایش یافته است.
در این راستا، منابع خبری در ۲۳ خرداد گذشته از سفر «ثامر السبهان» وزیر مشاور سعودی در امور خلیج فارس، «جوئل رابین» معاون وزیر خارجه آمریکا و «ویلیام روباک» سفیر سابق آمریکا در بحرین به استان «دیرالزور» در شرق سوریه و دیدار با فرماندهان کرد خبر دادند.
طبق این گزارش، هرچند ارسال تجهیزات نظامی ترکیه به مرز با سوریه در ماه های گذشته نیز اتفاق افتاده اما در روزهای اخیر حجم و سرعت ارسال تجهیزات به شکل قابل ملاحظهای افزایش یافته است. این تجهیزات شامل تانک، توپخانه، کامیون و تعداد بسیاری نیروی ارتش و نیروی ویژه میشود.
طبق نوشته خبرگزاری آناتولی ترکیه، فقط در سه روز گذشته، صد تانک و خودروی نظامی به نزدیکی مرز با سوریه منتقل شدهاند تا به نیروهایی که پیش از این در ابتدای سال میلادی جاری به مرز با سوریه اعزام شده بودند ملحق شوند.