روز جمعه، مجلس نمایندگان آمریکا، گام بسیار مهمی در متوقف کردن رئیس جمهور دونالد ترامپ برای جنگ با ایران برداشت؛ قدمی که با مقاومت شدید جمهوری خواهان سنا روبه رو خواهد شد.
قانونگذاران دو اصلاحیه متمم به طرح بیش از 730 میلیارد دلاری بودجه دفاع ملی را تصویب کردند که توانایی ترامپ را برای ورود به جنگ با ایران بدون مجوز کنگره محدود کرده و همچنین روابط ترامپ با عربستان سعودی را، اتحادی که دولت آمریکا برای افزایش تنش با ایران از آن استفاده می کند، تحت نظر قرار می دهد.
این اصلاحات متمم با حمایت دو حزبی در مجلس به تصویب رسیده، چون قانونگذاران هر دو حزب به طور فزاینده ای نگرانند که قدرت اجرایی در تصمیمات آمریکا در مورد جنگ به چه صورت خواهد بود؛ اما آنها از سوی جمهوری خواهان سنا مقاومت بزرگی در برابر این اصلاحات خواهند دید که تا کنون تا حد زیادی از ترامپ در جنگ نظامی بدون محدودیت در مورد ایران حمایت کرده اند. ترامپ پیش از این تهدید کرده که قانون اختیارات دفاع ملی (NDAA) و نسخه مصوب مجلس نمایندگان را وتو می کند. دولت او بودجه 750 میلیارد دلار برای پنتاگون درخواست کرده است؛ بودجه ای که ماه گذشته جمهوری خواهان سنا آن را تصویب کردند.
این به معنی آن است که لایحه بودجه دفاعی، نیازمند تصویب در کنگره است. این لایحه بیش از پنجاه سال است هر ساله به رغم شکاف های بزرگ دو حزب به تصویب رسیده و این یک پیروزی مهم برای فعالان ضد جنگ است تا بتوانند در مذاکرات اهرم فشاری به نفع خود به دست آورند، چون قانونگذاران مجلس نمایندگان و سنا بودجه نهایی دفاعی را تصویب می کنند.
نماینده جمهوری خواه رو خانا، از حامیان اصلاحات لایحه طی یک بیانیه گفته: این تنها راه توقف ترامپ برای شروع یک جنگ پر هزینه دیگر است. حقوق مندرج در قانون اساسی اختیاری نیست و جنگ بی حد و حصر اجتناب ناپذیر است.
استراتژی مجلس نمایندگان در توقف جنگ
اکنون ماه هاست که قانونگذاران و فعالان پیشرو در حال برنامه ریزی اقدام بعدی خود برای پاسخگو کردن ترامپ در مورد امور خاورمیانه هستند. همان طور که نشریه Vox در ماه ژوئن گزارش داده است، استراتژی آنها این بود که دست ترامپ را با استفاده از قانون اختیارات دفاع ملی ـ لایحۀ بودجه نظامی بزرگی که رؤسای جمهور به طور خاص تمایلی به وتوی آن ندارند ـ ببندند.
دو اصلاحیه متمم وجود دارد که ترامپ را در مورد ایران پاسخگو خواهد کرد؛ یکی به رهبری خانا و نماینده جمهوری خواه مت گاتز، که هرگونه بودجه برای جنگ با ایران که مجوز کنگره را نداشته باشد، منع میکند و همچنین به صراحت بیان می کند که مجوزهای جنگی موجود که کنگره پس از 11 سپتامبر به واسطه آن ها اجازه اقدام نظامی علیه القاعده و هر سازمان مرتبط با آن را داده است، توجیه قانونی برای جنگ با ایران نیست. این اصلاحیه همچنان قدرت و اختیارات رئیس جمهور را تحت "قطعنامه اختیارات جنگی" حفظ می کند، که به رئیس جمهور اجازه می دهد تا در صورت بروز شرایط "اضطرار ملی ناشی از حمله به ایالات متحده، سرزمین ها یا اموال آن و یا نیروهای مسلح آن" اقدام به جنگ کند.
بیش از چندین تن از جمهوری خواهان ـ محافظه کارانی که نگران آن هستند که کنگره قدرت اختیارات جنگی را به شاخه اجرایی حکومت اعطا کند ـ به نفع این اصلاحیه رأی دادند که در نهایت با 250 رأی موافق در برابر 170 رأی مخالف مصوب شد.
این موضوع اهمیت به خصوصی دارد، زیرا تنش با ایران در پی خروج سال گذشته ترامپ از معاهده بین المللی هسته ای و به دنبال نابودی یک هواپیمای بدون سرنشین آمریکایی و دستور ترامپ به یک حمله نظامی علیه ایران در ماه گذشته، رو به افزایش است. دولت همچنین تلاش کرده بین ایران و القاعده ارتباط برقرار کند. بر اساس گفته ارگان مطبوعاتی کاخ سفید، ترامپ روز جمعه در ادامه لفاظی های تندش گفته: ایران بهتر است مراقب باشد، آنها در زمین بسیار خطرناکی بازی می کنند.
اما جمهوری خواهان در مجلس سنا از این اقدام حمایت نمی کنند. یک لایحه مشابه در اواخر ماه ژوئن در کنگره رأی گیری شد و تنها چهار سناتور جمهوری خواه از آن حمایت کردند.
اصلاحیه دوم نیز که توسط خانا رهبری می شود، دستور می دهد که ارتش آمریکا کمک های خود را به جنگ ائتلاف سعودی در یمن، که شدیدترین بحران انسانی که ده ها میلیون نفر در منطقه را تحت تاثیر قرار می دهد، قطع کند. این اصلاحیه مشابه "قطعنامه های اختیارات جنگی" کنگره است که در ماه آوریل تصویب شد و ترامپ آن را وتو کرد، که نشان می دهد وی به تعهد خود برای اتحاد بلند مدت ایالات متحده با عربستان سعودی، و همچنین روابط شخصی اش با شاهزاده سعودی، محمد بن سلمان (همان محمد بن سلمانی که دستور قتل روزنامه نگار جمال خاشقجی را صادر کرد) پایبند است. از زمان وتوی این لایحه، ترامپ اقدام به تشدید تنش با ایران کرده و کنگره را دور زده است تا یکجانبه اجازه فروش 8 میلیارد دلار اسلحه، از جمله به عربستان سعودی و متحدانش برای مقابله با ایران را صادر کند.
استفن هویر، رهبر اکثریت مجلس، در خصوص مذاکرات نهایی به نشریه Vox گفته که الحاق این دو اصلاحیه در بودجه نهایی برای رهبران حزب دموکرات "مهم" و یک اولویت بوده است. در حال حاضر تنش بین بخش های مختلف حکومت آمریکا بر سر قانون اختیارات دفاع ملی بالاست، و این فقط باعث افزایش جدال های بیشتر بر سر بودجه دفاع می شود، و البته نه تنها در مورد بودجه نظامی، بلکه در مورد توازن قدرت بین کنگره و رئیس جمهور در مورد مسائل مربوط به جنگ.