علی اصغر پورمحمدی در برنامه تلویزیونی نسل امروز گفت: متاسفانه دولتمردان از انتقاد هراس دارند و آن را نمی‌پذیرند. آنها دوست دارند مدام از آنها تعریف شود.
به گزارش تابناک و به نقل از مهر، برنامه نسل امروز این هفته جمعه ۲۱ تیر ماه با موضوع مدیریت فرهنگی (نگاهی انتقادی به مدیران فرهنگی و روش آنها در اداره دستگاه‌ها) با حضور سید محمد حسینی، وزیر اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی، امین متولیان، کارشناس مسائل فرهنگی و علی اصغر پورمحمدی، معاون سابق سیما و رئیس پیشین شبکه ۳ با اجرای امیرابراهیم رسولی روی آنتن شبکه پنج رفت.
مدیریت فرهنگی پیچیده‌تر از دیگر شاخه‌های مدیریت است
سیدمحمد حسینی در ابتدای این برنامه گفت: مدیریت در تمامی رشته‌ها و حوزه‌ها مطرح است اما مدیریت حوزه فرهنگ ممکن است پیچیده‌تر و سخت‌تر باشد چراکه با افکار، اندیشه‌ها و اذهان سر وکار دارد. نمی‌توان در این حوزه تحکمی رفتار کرد بلکه باید با سعه صدر با تمامی زیر مجموعه‌های این حوزه برخورد شود و گاهی حتی باید تحمل کرد زیرا ممکن است اهالی این حوزه نگاه‌های متفاوتی داشته باشند.
وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی با تاکید بر اینکه مدیریت در حوزه فرهنگ سخت افزاری نیست بلکه یک کار نرم‌افزاری پیچیده است، گفت: سابقه و پیشینه فرد باید نشان دهد که می‌تواند در این حوزه فعالیت کند. بنده از پیش از پیروزی انقلابدر کارهای فرهنگی حضور داشتم و مدتی به عنوان رایزن فرهنگی فعالیت کردم. زمانی که در وزارت علوم حضور داشتم با وجود اینکه آقای خرمشاد معاون فرهنگی بود، بنده نیز در جلسات بر اساس علاقه‌ای که داشتم، شرکت می‌کردم. زمانی که پیشنهاد وزارت فرهنگ به بنده شد، با وجودیکه حضور در وزارت علوم ساده‌تر بود، اما آن را قبول کردم چراکه کار وزارت فرهنگ بسیار وسیع و متنوع است. در زمان حضورم در وزارت فرهنگ سعی کردم مدیرانی را که با این حوزه آشنا هستند و تعامل خوبی دارند، انتخاب کنم.
حسینی تاکید کرد: در حوزه مدیریت این مسئله مطرح است که فرد صرفاً باید مدیر باشد و از مهارت‌های مدیریت برخوردار باشد و یا تخصص آن را داشته باشد. در صدا و سیما نیز مشکلی وجود داشت مبنی بر اینکه اشخاص فکری و یا مدیران اجرایی باید عهده دار مسئولیت شوند زیرا برخی‌ها انسان‌های فکوری بودند اما قدرت اجرایی نداشتند و یا بلعکس.
وی افزود: در وزارت ارشاد و مؤسسات هنری نیز این مشکل وجود دارد که هر کدام محاسن و معایبی دارد، اگر یک شاعر را مسئول شاعران قرار دهیم، تمامی آنها نسبت به این موضوع واکنش نشان می‌دهند اما گاهی یک مدیر غریبه وارد جمعی می‌شود، آن را پذیرا خواهند بود. در موضوع استانداران نیز بومی و غیربومی مطرح است و هر کدام از آنها معایب و مزایایی دارد. به نظر بنده یک مدیر توانمند با دانستن مسائل کلان کشور و بیگانه نبودن با آن حوزه می‌تواند موفق باشد و نیازی نیست تخصص فرد به طور جزئی منطبق با مسئولیتش باشد. ما براساس تعامل در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اقدام می‌کردیم و کسی که مسئولیت قبول می‌کند باید تحرک و حوصله داشته باشد.
این استاد دانشگاه در ادامه با اشاره به فرمان «آتش به اختیار» گفت: حضرت آقا فرمودند عملیات فرهنگی آتش به اختیار انجام دهید زیرا گاهی جوانان با مراجعه ناامید می‌شوند و وقتی می‌بینند در عملیات آفندی و پدافندی فرهنگی ضعیف هستیم، خودشان دست به کار می‌شوند. این ضعف در حوزه فرهنگی زمانی برطرف می‌شود که همه بخواهند و مسئولان وادار به حل آن شوند. در بخش‌های دیگر نیز افراد باید پای کار باشند از جمله جامعه، فضای مجازی، رسانه‌ها و افراد تا مشکلات برطرف شود. گاهی اوقات نگاه‌های حزبی و سیاسی باعث می‌شود افراد نالایق سرکار می آیند، وقتی فردی در مسئولیتی موفق است باید در رتبه و مسئولیت بالاتری قرار گیرد و این به ذوق و سلیقه افراد بستگی دارد.
وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهار کرد: یکی از مسائلی که در حوزه فرهنگ وجود دارد، بحث تداوم آن است زیرا کارهای مقطعی در بسیاری از مواقع جواب نمی‌دهد و باید در طولانی مدت نتیجه دهد. در جهت تداوم کار اسناد بالادستی، قانون اساسی، سیاست‌های کلی وجود دارد و در این چارچوب باید حرکت شود تا فعالیت‌هایی مانند برگزاری جشنواره‌ها در حوزه مقاومت ادامه یابد. متأسفانه فرهنگ در کشور ما اولویت ندارد با وجودی که رهبر معظم انقلاب دائماً فرمودند فرهنگ، علم و اقتصاد اولویت دارد.
وی درباره مشکلات در حوزه مدیریت فرهنگی گفت: در حال حاضر در حوزه فرهنگی رهاسازی و ولنگاری اهمیت دارد اما باید از افراط و تفریط اجتناب شود. نمی‌گوییم نگاه سختگیرانه وجود داشته باشد و یا رها شود و دولت‌ها و حاکمیت نقشی نداشته باشد، درست نیست زیرا حتی دولت‌های لیبرال هم ورود پیدا می‌کنند و ابزارهای لازم را برای کنترل در اختیار دارند.
وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی تاکید کرد: نوعی رهاشدگی در حوزه فرهنگی وجود دارد مثلاً در تئاتر و سینما الفاظ نامربوط استفاده می‌شود و بعد با بهانه‌هایی به دنبال توجیه آن هستند. حتی در حوزه کتاب شاهد هستیم که ضوابط و مقررات اجرا نمی‌شود چراکه شورای عالی انقلاب فرهنگی ضوابط نشر کتاب را نوشته و ابلاغ کرده است که باید رعایت شود، اما اگر اجرا نشود به کشور آسیب وارد می‌شود زیرا ما در معرض تهاجم فرهنگی قرار داریم. اما نسل امروز در حوزه فرهنگ ورود پیدا کند و با توجه به خلاقیت و ابتکاراتی که وجود دارد، خیلی کارها می‌توانند انجام دهند، منتظر حمایت‌ها نباشند و با امکانات اندک فعالیت‌شان را انجام دهند.
سلیقه مانع دخالت معیارهای ارزشی در حوزه فرهنگ شده است
امین متولیان در این برنامه درباره ویژگی‌های یک مدیر فرهنگی اظهار کرد: نسل امروزی‌هایی که در حوزه فرهنگ و پیرامون آن فعال هستند به اعتمادی که به مدیریت فرهنگی کشور داشتند، خدشه وارد شده است. فاصله‌ای بین نسل امروزی‌ها و مدیریت فرهنگی کشور ایجاد شده است و شاید باید با نگاهی دیگر به مدیریت فرهنگی توجه شود.
وی با طرح سوالی مبنی بر اینکه شاید برای یک نسل امروزی این سوال باشد که یک فرد در ابتدا باید مدیر باشد و بعد وارد یک دستگاه فرهنگی شود و یا از ابتدا فرهنگی باشد، گفت: پس از پیروزی انقلاب اسلامی در دستگاه‌های مختلف فرهنگی کشور طبق این دو روش افرادی مسئولیت گرفته‌اند و اهالی این حوزه رضایت و نارضایتی داشته‌اند که باید ریشه‌ای مورد بررسی قرار گیرند. عنصر جوان که کارهای فرهنگی می‌کند دو ویژگی دارد؛ جوان است و حد، حریم و تحملش محدود است و می‌خواهد سریع به نتیجه برسد، شاید این فرد چارچوب‌های اداری را خیلی قابل هضم نداند.
این کارشناس مسائل فرهنگی با تاکید بر اینکه به نظر نسل امروزی‌ها بیشتر به همدلی و همزبانی در حوزه فرهنگ نیاز به وجود دارد، ادامه داد: نسل امروزی‌ها باید توقعات خودشان را نیز تنظیم کنند چرا که یک رئیس، وظیفه پاسخگویی ندارد. گاهی به دلیل تشکیلات اداری نسل امروزی احساس می‌کند که با یک جوان سخت برخورد می‌شود اما با همدلی و همزبانی جبران می‌شود.
متولیان تصریح کرد: در دهه گذشته تشکل‌ها و سازمان‌های خارج از دولت شکل گرفته است و بخشی از آن به دلیل ناکارآمدی دستگاه‌های دولتی است. برخی‌ها معتقدند ارشاد دیگر کارکرد و جایگاه خودش را ندارد اما این طور نیست زیرا ارشاد نیز کارکردهای خاص خودش را دارد. دلیل شکل گیری نهادهای جدید ممکن است برای همه علامت سوال و شاید گریزی برای جوانان و فعالین حوزه هنر انقلاب باشد. فرهنگ تنها مختص وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیست بلکه وزارت آموزش و پرورش، صدا و سیما، سازمان میراث فرهنگی و… نیز در این حوزه مسئولیت دارند. سلیقه در تمامی حوزه‌های فرهنگی در جهت انتصاب افراد دخالت دارد و چون سلیقه وجود دارد، از دخالت معیارهای ارزشی جلوگیری می‌شود.
این کارشناس فرهنگی ادامه داد: سلیقه سیاسی، رفاقتی و شخصی نیز وجود دارد اما باید به سمتی حرکت کنیم که از دخالت و سلیقه دولت‌ها در فرهنگ جلوگیری شود. شورای عالی انقلاب فرهنگی به تعبیر رهبر معظم انقلاب باید قرارگاه فرهنگی باشد اما واقعاً این شورا قرارگاه فرهنگی است. اسناد مصوب این شورا مورد تاکید مقام معظم رهبری است اما چه کسی باید اجرا و نظارت کند.
دولتمردان علاقه‌ای به انتقاد ندارد و می‌خواهند همیشه از آنها تعریف شود
علی اصغر پورمحمدی در بخش نسل دیروزی برنامه نسل امروز گفت: شرایط فرهنگی در کشور مساعد نیست. بیش از بیست سال بیش رهبر معظم انقلاب شرایط را به عنوان شبیخون فرهنگی و تهاجم فرهنگی توصیف کردند. در حال حاضر سازمان‌ها و نهادهای زیادی در حوزه فرهنگی وجود دارد که با یکدیگر هماهنگ نیستند و در واقع با بحران فرهنگی مواجه هستیم. موازی کاری، دوباره کاری و ناهماهنگی فرهنگی زیادی را اکنون شاهد هستیم البته تفاوت فرهنگی نیز در کشور وجود دارد چرا که ایران از فرهنگ‌های گوناگون و قومیت‌های مختلف برخوردار است از این رو کار سخت و پیچیده است.
معاون سابق سیما با اشاره به اینکه پیچیدگی فرهنگی و امر فرهنگ در کشور زیاد است و در برنامه‌ریزی فرهنگی نیز همواره عقب هستیم، گفت: مشکل امر فرهنگ در کشور نیز به خاطر این است که مخاطب شناسی درستی انجام نمی‌شود و بسیار ضعیف است. نمی‌توان برای مشکلات فرهنگی یک نسخه واحد ارائه کرد اما می‌توان برای فرهنگ همانند رهبر معظم انقلاب که برای این حوزه دلسوزی می‌کنند و بارها و بارها تذکر داده‌اند، امر فرهنگ را مهم تلقی کنند و فرهنگ نباید امر تشریفاتی باشد.
وی افزود: مثلاً در یک مجموعه فرهنگی و ورزشی چه فعالیتی در حوزه فرهنگی انجام می‌شود. پیچیدگی‌های فرهنگی زیاد وجود دارد از این رو باید مسئولان فرهنگی، فرهنگی باشند و حتماً عامل به عمل در حوزه فرهنگی باشند. مسئولان باید اعتقاد داشته باشند و برای خدا کار کنند. در جنگ موفق کسب کردیم زیرا فعالیت‌ها و اقدامات الهی بود. باید برنامه جامع فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در کنار هم دیده شود و نمی‌توان به مسائل فرهنگی به تنهایی نگاه کرد.
رئیس سابق شبکه ۳ سیما همچنین بسیاری از نهادهای فرهنگی در ایران را ناکارآمد خواند و گفت: بسیاری از نهادها در حوزه فرهنگی کارآمد نیستند و شاید در سال ۲ روز هم کار نداشته باشند و اگر این دو روز نیز نباشند اتفاق خاصی نخواهد افتاد از این رو باید فکری به حال نهادهای فرهنگی شود. سیاست در حوزه فرهنگ دخالت دارد مثلاً دولت در دوره‌ای با صدا و سیما خوب است و بودجه مازاد می‌دهد اما گلایه‌ها همیشه بوده است. دولتمردان دوست ندارند از آنها انتقاد شود و می‌خواهند همیشه از آنها تعریف و تمجید شود اما اگر درست فکر کنند می‌بینند انتقاد موجب پیشرفت آنها می‌شود.
وی تصریح کرد: در سال ۶۳ برنامه‌ای با عنوان «سلام صبح بخیر» که انتقادی و البته همراه با انصاف بود، پخش می‌شد و همه دولتمردان از این برنامه حساب می‌بردند. امام خمینی (ره) یکی از برنامه‌ها را گوش داده بودند و این برنامه را مورد لطف شأن قرار دادند و رهبر معظم انقلاب نیز در آن زمان رئیس جمهور بودند و این برنامه را تأیید کردند. باید مسئولین بدانند اگر در برنامه‌ای مورد انتقاد قرار گیرند، بد نیست البته باید شرایط انتقاد رعایت شود. باید در حوزه فرهنگی جوانگرایی انجام شود و به جوانان عاقل و اندکی پخته کارهایی سپرده شود.
معاون سابق سیما و رئیس پیشین شبکه ۳ با بیان اینکه باید عقل و دانایی در برنامه ریزی‌ها حاکم باشد، در صدا و سیما جوانگرایی انجام می‌شود اما باید سرعت آن بیشتر شود گفت: در کشور نیز اتفاقات خوبی در حال افتادن است و در حوزه فرهنگی نیز جوانان خوبی در حال فعالیت هستند.
