در حالی که در پی موضع‌گیری حماس درخصوص بحران سوریه، حدود هشت سال از قطع روابط میان حماس و دولت سوریه می‌گذرد، اخیرا اختلاف‌نظرها داخل حماس درباره تلاش‌ها برای برقراری مجدد روابط با سوریه شدت گرفته است و برخی مخالف این تلاش‌ها هستند و برخی نیز آن را تایید می‌کنند.
به گزارش تابناک، به نقل از سایت مصری عربی ۲۱، اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس روز گذشته اظهار کرد، این جنبش براساس اصول مشخص خود –عدم مداخله در امور داخلی کشورهای دیگر- روابطش را با سوریه قطع کرده و تصمیم قطع روابط با دمشق در زمان خودش درست بود.
هنیه این اظهارات را پس از آن ایراد کرد که محمود الزهار، از رهبران حماس گفته بود، برای برقراری روابط میان حماس و دولت سوریه تلاش‌هایی در جریان است. اوایل ماه جاری میلادی الزهار گفت، به نفع مقاومت است که روابط مطلوبی با همه کشورهایی که دشمن اسرائیل هستند و مانند ایران و لبنان مواضع صریحی در برابر این رژیم اشغالگر دارند، داشته باشد.
مواضع داخل حماس درخصوص برقراری مجدد روابط با سوریه مختلف است و برخی به ویژه داخل نوار غزه با این اقدام موافق و برخی دیگر به ویژه جریانی که قبلا در سوریه حضور داشت با آن مخالف است.
رهبری حماس پس از تشدید تنش و جنگ سوریه، روابط خود را با دولت بشار اسد، رئیس جمهوری این کشور قطع و در سال ۲۰۱۲ دمشق را ترک کرد.
در این راستا، حسام الدجنی، نویسنده و تحلیل‌گر سیاسی فلسطینی به سایت "عربی ۲۱" گفت، برقراری روابط مجدد میان دو طرف به سه عامل بستگی دارد؛ عامل اول و دوم منافع حماس و تحلیلی است که این جنبش از روابط خارجه و تاثیر این ارتباط مجدد روی آن دارد و سومین عامل نقش میانجی‌گران در تحت تاثیر قرار دادن دولت سوریه برای برقراری روابط مجدد با حماس است.
وی افزود، کسی که تحولات روابط خارجی حماس را پیگیری می‌کند، به راحتی درک می‌کند که روابط مستحکم حماس با مصر و ایران از سویی و متشنج شدن روابطش با عربستان از سوی دیگر می‌تواند به برقراری روابط حماس با سوریه منجر شود اما این مساله ممکن است تاثیر سوئی بر روابط این جنبش با ترکیه و قطر بگذارد.
الدجنی درباره این اختلاف‌نظرها در داخل حماس گفت، طرفی که داخل این جنبش به دنبال برقراری روابط با سوریه است، معتقد است پیمان سوریه و ایران موجب می‌شود پروژه مقاومت در چارچوب تشکیل ائتلاف گروه‌های مقاومت پیشرفت کند و از طرفی هم معادلات تل‌آویو را بر هم زده و چرخه عادی‌سازی روابط با این رژیم را متوقف کند که یکی از اهداف معامله قرن است.
این نویسنده فلسطینی در ادامه می‌گوید، اما طرف‌هایی که مخالف برقراری این روابط هستند، معتقدند برقراری مجدد روابط با دولت اسد به منزله یک کودتا علیه ارزش‌های حماس است که موضعش حمایت از مطالبات مردم سوریه است. علاوه بر این، برقراری روابط مجدد سوریه با حماس روی کشورهای قطر و ترکیه؛ حامیان حماس بازتاب خواهد داشت و امکان دارد این جنبش هرگونه فرصت برقراری روابط مجدد با دیگر طرف‌های عربی و اسلامی را از دست بدهد.
الدجنی بر این باور است که با توجه به اینکه تغییراتی در روند انقلاب سوریه رخ داده است و از طرفی هم حماس در سایه قطع روابط ریاض با این جنبش و نیز عدم حمایت گسترده ترکیه و قطر از حماس به اندازه حمایتی که ایران و سوریه به این جنبش ارائه می‌دادند، باید به دنبال هم‌پیمانان جدید باشد، بهتر است درباره این مساله واقع‌بینانه رفتار کند.
از سوی دیگر، محمد العیله، پژوهشگر سیاسی گفت، از زمان آغاز انقلاب سوریه، جنجال داخل حماس پیرامون روابط با این کشور پایان نیافته است تا جایی که تعدادی از اعضای این جنبش اقدام خروج از سوریه در اوایل آغاز بحران این کشور را یک اشتباه سیاسی می‌دانند اما این جنجال به دلایلی بار دیگر قوت گرفته است از جمله اینکه تغییرات استراتژیکی در بحران سوریه و تغییراتی در نتایج دوره رهبری کنونی حماس به وجود آمده و مرکز ثقل این جنبش و رهبری حماس به غزه انتقال پیدا کرده است.
وی گفت، برخی بخش‌ها در داخل حماس نظیر مجالس مشورتی یا شوراهای اجرایی حماس تمایل دارند که بار دیگر با سوریه ارتباط برقرار شود و این اختلافاتی که در اظهارات مطبوعاتی مقامات حماس مشاهده می‌شود یکی از ترشحات این تاثیرپذیری متقابل است.
العیله پیرامون فایده برقراری روابط مجدد با نظام سوریه گفت: مزیت و فایده مورد نظر به نظام سوریه که یک نظام شکننده و مطرود است و صحنه آن به جولانگاه اشغالگران اسرائیلی شده که فعالیت کادر و رهبری حماس را محدود می‌کند، مربوط نمی‌شود، بلکه این مزیت به تمایل حماس برای گسترش روابط با ایران و حزب‌الله و انتقال آن به سطح بالاتر بازمی‌گردد و ممکن است برقراری روابط مجدد با سوریه بازتاب مثبتی بر حمایت این جنبش از سوی ایران و حزب‌الله داشته باشد.
وی افزود، ایران با هدف احیای نظام سوریه، حماس را تحت فشار می‌گذارد تا با سوریه ارتباط برقرار کند و بر این باور است که پیش‌قدم شدن حماس برای ارتباط مجدد با دولت دمشق، دیگران را به انجام این اقدام ترغیب می‌کند.
