مدیرگروه مطالعات زنان و پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم با بیان اینکه در حال حاضر معیار جوانان برای ازدواج بر پایه "سبک" محوری است، گفت: اگرچه در گذشته ساختار ازدواج در جامعه ما سنتی بوده و انتخابها از طریق خانوادهها و از پیش تعیین شده و با مداخلات حداکثری خانوادهها صورت میگرفته، اما بروز تحولات در جامعه باعث شده اشکال ازدواج در جامعه به ویژه در انتخاب همسر تغییر بسیار زیادی کند و جوانان اکنون به معیارهایی همچون درک متقابل و مفاهمه اهمیت بیشتری دهند.
لیلا فلاحتی در گفتوگو با ایسنا، ضمن بیان اینکه مطالعه تخصصی در زمینه روند تحولات ارزشهای ساختاری و کارکردی نظام خانواده ایرانی صورت نگرفته است؛ اظهار کرد: موضوع مهمی که در زمینه ازدواج و خانواده در جامعه ایران مغفول مانده همین موضوع است و در واقع مشکل اصلی ما فقر اطلاعاتی دقیق درباره رویکردهای اجتماعی جامعه است.
به گفته وی، مطالعات انجام شده توسط وزارت ارشاد و وزارت علوم درباره ازدواج و جوانان حاکی از آن است که اگرچه در گذشته ساختار ازدواج در جامعه ما سنتی بوده و انتخابها از طریق خانوادهها و از پیش تعیین شده و با مداخلات حداکثری خانوادهها صورت میگرفته اما بروز تحولات در جامعه باعث شده اشکال ازدواج در جامعه ما به ویژه در انتخاب همسر تغییر بسیار زیادی کند و جوانان اکنون به معیارهایی همچون درک متقابل و مفاهمه اهمیت بیشتری دهند، تا جایی که اغلب انتخابها فردی شده و جوانان خود همسر آیندهشان را انتخاب میکنند و خانواده تنها اقدامات و تشریفات را بر عهده دارند؛ زمانی که طرفین خودشان قدرت انتخابشان افزایش یابد، بالطبع معیارهایشان در مورد انتخاب همسر به همان نسبت تغییر مییابد.
فلاحتی معتقد است که در حال حاضر معیار جوانان برای ازدواج بر پایه "سبک" محوری است تا جایی که بر درک متقابل و سلیقههای همسان و نزدیک به یکدیگر در سبک زندگی حرکت میکنند، این در حالیست که در گذشته این معیارها مبتنی بر همسانی طبقه و موقعیتهای اجتماعی بنا میشد.
این جامعهشناس در ادامه با اشاره به اینکه سالیانه آمارهای مختلف و دلایل مختلفی درباره علت طلاق گزارش میشود، افزود: براساس تحقیقات کشور، بیکاری و اعتیاد از دلایل اصلی طلاق محسوب میشود.
وی افزود: آمارهای طلاق نشان میدهد که تمایل جوانان برای ازدواج کاهش یافته است، زیرا داشتن کار ثابت و منبع اقتصادی پایدار از معیارهای اصلی آنها به شمار میرود؛ جوانان بر این باورند تا زمانی که اقتصاد پایداری ندارند به سمت ازدواج حرکت نکنند و یکی از دلایل تاخیر در ازدواج همین مسئله است. به عنوان مثال مطالعات اخیر کشور آمریکا نشان میدهد نرخ طلاق در نسل هزاره بسیار پایین است، زیرا جوانان این نسل ابتدا تحصیل کرده و بعد از ورود به بازار کار ازدواج میکنند، در نتیجه ازدواج پایدارتری دارند.
فلاحتی در ادامه در پاسخ به این سوال که از دیدگاه جامعهشناسی، جوانان در چه سنی برای ازدواج آمادگی بیشتری دارند؟ پاسخ داد: در دایره سنتی ازدواج، سن ۲۳ تا ۲۶ سالگی دایره مناسبی برای ازدواج محسوب میشود، اما به طور کلی در جامعه جهانی نمیتوان سن مشخصی برای ازدواج تعیین کرد.
مدیرگروه مطالعات زنان و پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم ادامه داد: تغییرات اجتماعی تاثیر زیادی بر میانگین سن ازدواج دارد، به طور مثال در کشور ما میانگین سن ازدواج دختران ۲۳/۵ و در عربستان ۲۴/۵سال است. در مجموع به نظر میرسد جوانان ترجیحشان بر این است که ابتدا تحصیل کرده و بعد از ورود به بازار کار و داشتن منبع درآمد مشخص و ثابت، ازدواج کنند.
وی در ادامه در پاسخ به این سوال که مراکز مشاوره و ازدواج تا چه میزان بر میزان موفقیت ازدواج و کاهش طلاقها تاثیرگذار است؟ نیز گفت: این مراکز تاثیر بالایی دارند به شرط آن که نظرات تخصصی و درستی برای ارائه مشاورهها داشته باشند، یعنی واقعبینی را فدای ایجاد خوشبینی در جوانان نکنند.