دانستنی های حقوقی:

اجرت‌المثل ایام زوجیت در چه شرایطی قابل مطالبه خواهد بود؟

مطالبه اجرت‌المثل کار‌های انجام‌گرفته توسط زوجه در منزل، مشروط به طلاق و جدایی او از زوج نیست؛ بلکه همانند مهریه، مطالبه اجرت‌المثل زوجه در صورت ادامه رابطه زوجیت نیز ممکن است.از جمله اصول حاکم بر روابط مالی زن و شوهر در حقوق اسلام و ایران، اصل استقلال مالی زن شوهردار در اموالش است.
کد خبر: ۹۱۸۰۲۸
|
۲۴ مرداد ۱۳۹۸ - ۰۷:۰۰ 15 August 2019
|
26643 بازدید
|
مطالبه اجرت‌المثل کار‌های انجام‌گرفته توسط زوجه در منزل، مشروط به طلاق و جدایی او از زوج نیست؛ بلکه همانند مهریه، مطالبه اجرت‌المثل زوجه در صورت ادامه رابطه زوجیت نیز ممکن است.از جمله اصول حاکم بر روابط مالی زن و شوهر در حقوق اسلام و ایران، اصل استقلال مالی زن شوهردار در اموالش است. مطابق این اصل، زن می‌تواند در اموال خود از جمله مهریه یا جهیزیه، آزادانه هر تصرفی که می‌خواهد، چه تصرف مادی و چه تصرف حقوقی انجام دهد.
مثلا اموالش را بفروشد، اجاره دهد، به رهن بانک بگذارد یا از آن‌ها استفاده غیرمالی کند.

به گزارش «تابناک» شوهر، حق هیچ گونه مداخله در اموال و دارایی‌های زن را ندارد و این موضوع که وی را رییس خانواده بدانیم، توجیه‌کننده مداخله وی در اموال زن نیست. ماده ۱۱۱۸ قانون مدنی نیز صریحا می‌گوید: زن مستقلا می‌تواند در دارایی خود هر تصرفی را که می‌خواهد بکند.

از طرفی می‌دانیم که این فقط اشیای مادی نیستند که ارزش مالی دارند، بلکه کار انسان‌ها نیز می‌تواند منشا ارزش مالی باشد.

کار اقتصادی زن هم بنا بر همین ارزش، جزیی از اموال وی محسوب می‌شود و وی به لحاظ حقوقی و قانونی مجبور نیست به رایگان در خانه مشترک خانواده کار کند مگر کاری که عرف جامعه آن را به اقتضای حسن معاشرت و کمک به بنیان خانواده، وظیفه حتمی او به شمار آور. د. مثلا داشتن اخلاق نیکو با دیگر اعضای خانواده از جمله وظایف عرفی اوست و برای آن نمی‌تواند مزدی از شوهر مطالبه کند.

اما در مورد سایر کارها، زن قانوناً می‌تواند با وجود شرایطی که خواهد آمد، برای کار‌هایی که در منزل شوهر خود انجام می‌دهد، مطالبه حق‌الزحمه کند؛ اگرچه اخلاق اقتضای دیگری داشته باشد.

منشا امکان مطالبه حق‌الزحمه، یک ضابطه کلی است بر اساس ماده ۳۳۶ قانون مدنی ما که اختصاص به روابط مالی زن و شوهر ندارد، هر گاه کسی برحسب امر دیگری اقدام به عملی کند که عرفاً برای آن عمل، اجرتی بوده یا آن شخص عادتاً مهیای آن عمل باشد، عامل، مستحق اجرت عمل خود خواهد بود مگر اینکه معلوم شود قصد تبرع (رایگان انجام دادن) داشته است.

بر اساس همین اصل کلی، در تبصره این ماده این‌گونه ذکر شده است که چنانچه زوجه کار‌هایی را که شرعا به عهده وی نبوده و عرفا برای آن کار اجرت‌المثل باشد، به دستور زوج و با قصد عدم تبرع انجام داده باشد و برای دادگاه نیز ثابت شود، دادگاه اجرت‌المثل کار‌های انجام‌گرفته را محاسبه و به پرداخت آن حکم می‌کند. (الحاقی به‌موجب قانون الحاق یک تبصره به ماده ۳۳۶ قانون مدنی مصوب سال ۱۳۸۵)

کار‌هایی که شرع انجام آن‌ها را بر زوجه واجب می‌داند، اجرتی ندارد

مطابق این تبصره، برای امکان دریافت اجرت‌المثل، چهار نکته باید در نظر گرفته شود:

۱- کار‌هایی که شرع انجام آن‌ها را بر زوجه واجب می‌داند، اجرتی ندارد. اگر چه در قانون، مصادیق این کار‌ها ذکر نشده است، ولی مراجعه به متون فقهی شاید بتواند به کمک قضات در تشخیص مصادیق مورد اختلاف طرفین بیاید.

مثلاً تمکین زوجه از زوج و انجام وظایف زناشویی شرعاً برعهده زوجه است. به فتوای یکی از مراجع تقلید، زن می‌تواند به شوهر خود بگوید من در برابر کار‌هایی که در خانه انجام می‌دهم، حتی شیری که به فرزند می‌دهم اجرت می‌گیرم.

۲- عرف جامعه باید برای کاری که زوجه می‌خواهد در قبال آن حق‌الزحمه بگیرد، اجمالا اجرتی را در نظر بگیرد؛ بنابراین، مثلاً زوجه نمی‌تواند در قبال کار‌های شخصی خود در خانه مطالبه حق‌الزحمه کند.

۳- کار‌هایی ممکن است دارای اجرت باشند که در راستای اجرای دستورات شوهر انجام گرفته باشد. چرا که اگر زن، بدون هیچ دستوری از جانب شوهر اقدام به انجام کاری کند و پیش از آن نیز به شوهر خود نگفته باشد که در قبال آن کار‌ها اجرت دریافت خواهد کرد، شواهد موجود، دال بر آن خواهند بود که زوجه آن کار‌ها را رایگان انجام داده است و بنابراین نمی‌تواند حق‌الزحمه‌ای در قبال آن‌ها از شوهر خود دریافت کند.

ناگفته نماند اثبات این که زن، کاری را بنا به دستور شوهر انجام داده است، برعهده وی خواهد بود.

البته ذکر این نکته نیز ضروری است که منظور از دستور شوهر، فقط دستور صریح نیست بلکه اراده و خواست شوهر و حتی به تعبیری توقع شوهر به انجام امور، توسط خانم، در حکم دستور تلقی می‌شود.

۴- آخرین نکته مهم آن است که زن، آن کار‌ها را باید با قصد عدم تبرع انجام دهد، یعنی قبل از اقدام به انجام این کارها، قصدش این باشد که در قبال آن‌ها از شوهر خود، حق‌الزحمه دریافت کند؛ بنابراین حتی اگر سه شرط گذشته نیز رعایت شده باشند، یعنی کار زن وظیفه شرعی وی نبوده، عرفا هم می‌توانسته دارای اجرت باشد، به دستور شوهر هم انجام شده، ولی در عین حال وی انتظار هیچ اجرتی را از شوهر خود نداشته است و مجانا آن کار‌ها را انجام می‌داده است، نمی‌تواند درخواست حق‌الزحمه کند.

شایان ذکر است که به صورت کلی و مستقل از روابط زوجین، اثبات اینکه کسی برای دیگری رایگان کار می‌کند بر عهده مدعی آن است و اوست که باید اثبات کند طرف مقابلش رایگان برای وی کار می‌کرده است؛ اما به عقیده عده‌ای، از آنجایی که در روابط زوجین، غالباً در خانواده‌های ایرانی، زن به تبعیت از اصول کلی اخلاقی، تبرعی و رایگان کار‌های خانه را انجام می‌دهد، اماره‌ای به سود شوهر مبنی بر قصد رایگان انجام دادن کار‌ها توسط زن ایجاد می‌شود و در نتیجه در این مورد نیز زن باید ثابت کند که آن کار‌ها را رایگان انجام نمی‌داده است.

برخی دیگر نیز به استناد مفهوم ماده ۲۶۵ قانون مدنی و نیز مفهوم ماده ۳۰ قانون حمایت خانواده، موضوع اثبات انجام تبرعی امور توسط زوجه را به عهده زوج می‌دانند.

در پایان باید گفت که مطالبه اجرت‌المثل کار‌های انجام‌گرفته توسط زوجه در منزل، مشروط به طلاق و جدایی او از زوج نیست؛ بلکه همانند مهریه، مطالبه اجرت‌المثل زوجه در صورت ادامه رابطه زوجیت نیز ممکن است.
اشتراک گذاری
تور پاییز ۱۴۰۳
بلیط هواپیما
نظرات بینندگان
غیر قابل انتشار: ۲
در انتظار بررسی: ۳۴
انتشار یافته: ۲۴
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۰۷:۳۰ - ۱۳۹۸/۰۵/۲۴
این حکم خیلی عجیب و غیر اجراییه. زندگی دو طرفس. ینی چی میتونی پول بگیری! پس هزینه هایی که مرد در زندگی مشترک میکنه کجا میره؟
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۰۷:۵۲ - ۱۳۹۸/۰۵/۲۴
باشه قبول، ولی ما هم میاییم کنار بانو مینشینیم و کار نمیکنیم. بعد هر گامی که بانو برداشت ما هم یک قدم بر میداریم. اینطوری شرع و عرف و قانون اجرا خواهد شد.
این انشایی که نوشتید نه تنها مشکلی را از جامعه حل نمیکند، بلکه به حرص و ولع برخی از آدمهای خدا نشناس می افزاید. این نوشته مورد پسند یک خانم محترم خانه دار که شوهرش صبح تا غروب به عنوان کارگر، کارمند، کاسب و ... با تمام وجود کار می کند و سختیها را تحمل می کند نیست. این نوشته یک شخص همیشه شاکی و از خدا بیخبر در جامعه است که فقط از شرع و قانون و ... چیزهایی که به نفع خودش هست استنباط کند و ... .
ما زن و شوهرها با هم خوبیم و با عشق و علاقه با هم زندگی می کنیم. شما خودتو قاطی نکن. فکر نکنم شوهری باشه که 100 درصد در آمد از شغل اول دوم و گاها سومش را که با زحمت و سختی کسب کرده خرج زن و بچه اش نکند. مگر اینکه ... .
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۰۷:۵۸ - ۱۳۹۸/۰۵/۲۴
شما را به خدا توی این شرایط بد اقتصادی و فرهنگی حاکم بر جامعه به این موارد دامن نزنید. زوج های جوان همین حالا هم زندگیشان روی هواست دیگه شما هم هواییشان نکنید از فردا محاکم دادگستری پر میشه از خانم هایی که می خواهند از همسرشان حق الزحمه آشپزی و ... بگیرن بعد می گوید آمار طلاق بالاست
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۰۸:۰۳ - ۱۳۹۸/۰۵/۲۴
حالا دعواهای مهریه در جامعه بس نبود حالا اینو هم رواج بدین تا تعدا طلاق ها افزایش پیدا کند
مهرداد
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۰۸:۲۸ - ۱۳۹۸/۰۵/۲۴
دلیل اینکه یک سوم ازدواجها به طلاق می انجامد را در همین قوانین نادرست باید جست:

"زن به لحاظ حقوقی و قانونی مجبور نیست به رایگان در خانه مشترک خانواده کار کند"
محدث
|
Afghanistan
|
۰۸:۵۹ - ۱۳۹۸/۰۵/۲۴
برای بهتر اجراشدن قانون باید قانون رو فهمید ولی با این کلمات سخت و عربی وغیر قابل استفاده در جامعه قانون شناخته و اجار نمی شود( اجرت المثل و عندالمطالبهو........)
محدث
|
Afghanistan
|
۰۸:۵۹ - ۱۳۹۸/۰۵/۲۴
برای بهتر اجراشدن قانون باید قانون رو فهمید ولی با این کلمات سخت و عربی وغیر قابل استفاده در جامعه قانون شناخته و اجار نمی شود( اجرت المثل و عندالمطالبهو........)
ali
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۰۹:۴۳ - ۱۳۹۸/۰۵/۲۴
قوانین این مملکت خصوصا" قانون خانواده، کمی از فقه اسلامی(نه کامل) و کمی از غرب گرفته شده است و در کل باید گفت چیز جالبی در نیامده است . مثلا" مهریه از قانون اسلام ، نصف مال شوهر از قانون غرب .یا استقلال مالی را اسلام گفته اما اجاز کار کردن زن بدست شوهر است را حذف کردیم و بعد از نصف مال مرد هم سهم دارد مثل غرب ، اما در غرب زن و مرد کار می کنند و در خانه خرج می کنند با هم و در اموال هم شریکند ... این قانون لااقل عقلانی می آید و قوانین اسلامی هم اگر کامل و جامع استفاده شود عقلانی و عادلانه است اما قوانین فعلی اصلا جالب و مناسب نیست و باعث دوری از تشکیل خانواده و رو به ازدواج سفید می شود.لذا شایسته است قوانین را از بستر یک ایدئولوژی استخراج شود یا اسلام یا لیبرال...نه اسلام را خراب کنید نه بنیان خانواده را.
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۰۹:۵۱ - ۱۳۹۸/۰۵/۲۴
خودشان میدانند زنها احساسی و متزلزل هستند و با کوچکترین مسئله میخواهند از حقوقشان استفاده کنند و زندگی را به هم میریزند.از طرفی مگر نمیگوید زندگی مشترک.این چه اشتراکی است که همه مسئولیت بر عهد مرد بوده و او باید جوابگو باشد و زن حتی برای کار خانه هم میتواند درخواست حقوق کند.مرد چی پس؟فکر نمیکنید این قوانین موجب بروز مشکلات میشود؟؟؟؟؟؟
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۰:۰۵ - ۱۳۹۸/۰۵/۲۴
شمارا به حضرت عباس رابطه زن وشوهر ها را از این بدتر نکنید همه درحال گرفتن طلاق هستند شما هم نمک روی زخم مردم نپاشید آنچه که دیده میشود در این کشور عده ای خاص دارند درغالب دوستی مردم را به جان هم می اندازند
برچسب منتخب
# جنگ ایران و اسرائیل # قیمت طلا # مهاجران افغان # یارانه # حمله اسرائیل به ایران # خودرو
الی گشت
قیمت امروز آهن آلات
نظرسنجی
با پاسخ ایران(وعده صادق 3) به حمله اسرائیل موافقید؟