با نزدیک شدن به زمان انتخاب نماینده ایران برای معرفی به آکادمی علوم و هنرهای سینمایی جهت رقابت در بخش اسکار غیرانگلیسیزبان، تقریباً این صحنه شکل گرفته که گروهی از منتقدین با محوریت یک برنامه خاص، همه فیلمهای سینمایی را به استثنای دو فیلم هدف قرار دادهاند و تمرکز عمدهشان را در تمجید بر «متری شیش و نیم» قرار دادهاند؛ رویکردی که ممکن است چنین متبادر نماید که قرار است به هر قمیتی این فیلم بفروشد.
به گزارش «تابناک»؛ هیأت معرفی فیلم ایرانی برای جوایز اسکار ۲۰۲۰ در شهریورماه تشکیل و قاعدتاً کوشش میشود فیلمی که شانس بیشتری برای موفقیت در این رویداد را دارد، نماینده سینمای کشورمان انتخاب شود، چون اساساً در اسکار نامزدی (به جز قرار گرفتن در میان نامزدهای نهایی) ارزش چندانی ندارد و کمکی به دیدن شدنِ چشمگیر فیلم نمیکند و آنچه از اهمیت بالایی برخوردار است، بردن جایزه اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان است؛ جایزهای که باعث میشود فیلم با گستره جهانی پخش و نمایش داده شود و سینمای کشور مبدأ فیلم، به صورت مضاعف مورد توجه بینالمللی قرار گیرد.
بر اساس قوانین جوایز اسکار، گزینه نهایی هر کشور برای رقابت بر سر جایزه بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان، باید در خارج از ایالات متحده با دیالوگهایی اساساً به زبانی غیر انگلیسی تولید شده و میتواند انیمیشن یا مستند بلند باشد. همچنین باید نخستین اکران عمومی گزینه نهایی در کشور مبدأ در فاصله زمانی یک سال گذشته، یک هفته متوالی به قصد منفعت مالی تهیه کننده و صاحب سالن سینما صورت پذیرفته باشد.
گزینه نهایی باید از شرایط اکران و تبلیغ بر مبنای عرف پذیرفته در صنعت سینما برخوردار باشد و پخش عمومیِ آن پیش از آغاز اکران سینمایی به هر صورتی به جز نمایشهای غیر انتفاعی فرهنگی رخ نداده باشد. همچنین ارائه گواهی کشور معرفی کننده مبنی بر حضور اتباع و یا مقیمان کشور معرفی کننده در مقام عوامل خلاق تولید و مؤلف فیلم از الزامات بوده و در عین حال فیلم معرفی شده در ایالات متحده، نباید حتماً در آمریکا اکران شده باشد.
در کنار این قوانین، این هیأت به رویه هر دوره، بررسی میکند که کدام فیلمها در فضای بینالمللی مورد توجه قرار گرفتهاند و داستان و ادبیاتشان قابل درک برای مردم دیگر کشورهاست. بدون شک، معرفی فیلمی که حاوی مفاهیم غیرقابل درک برای مخاطبی در گستره جهانی است، اشتباه است، چون تجربه نشان داده در همان بررسی اولیه رد میشود و جزو 9 نامزد نیز قرار نمیگیرد، چه رسد به آنکه جزو لیست پنج فیلم نهایی قرار بگیرد.
در فاصله نه چندان طولانی تا تشکیل این کمیته و انتخاب نماینده ایران برای معرفی به «اَمپاس / AMPAS»، میتوان حس کرد هیچ فیلمی نیست که توسط یک گروه مشخص از منتقدین با محوریت یک برنامه هدف قرار داده نشده، مگر فیلمهای «متری شیش و نیم» و «سرخپوست». در این میان، «متری شیش و نیم» از چنان مصونیتی در نقد از سوی این اشخاص برخوردار شده که ظاهراً تنها فیلم قابل توجه سینمای ایران در یک سال اخیر همین اثر است و همه تولیدات دیگر حتی به گرد پای اثر سعید روستایی نمیرسند؛ اما آیا این رویکرد کاملاً اتفاقی است؟!
«متری شیش و نیم» رقبایی دارد که در فضای بینالمللی نیز موفقیتهایی داشته و ممکن است با توجه به این اتفاقات، چنین متبادر شود که برخی منتقدین، جادهصافکن معرفی این فیلم برای اسکار هستند، به گونهای که اعضای هیأت انتخاب نماینده ایران برای اسکار ۲۰۲۰، تحت تأثیر فضاسازیها اساساً به گزینه دیگری فکر نکنند. واقعیت آن است که چه این فیلم و چه هیچ یک از آثاری که در یک سال اخیر در سینمای ایران اکران شدهاند، شانس برد جایزه اسکار را ندارند؛ بنابراین اساساً اهمیتی ندارد چه فیلمی انتخاب شود و چنین فضایی شکل بگیرد.