بررسی آمارهای صندوق بین المللی پول نشان میدهد که در یک دهه اخیر به دلیل وجود دو دوره تحریم، درآمد سرانه هر ایرانی از ۶۵۰۰ دلار در سال ۲۰۱۰ به ۵۸۲۰ دلار در سال ۲۰۱۹ کاهش پیدا کرده است. این کاهش به این دلیل است که تولید ناخالص داخلی در این مدت تنها ۰.۴ درصد رشد کرده است، اما میزان رشد جمعیت ۱۲ درصد بوده است.
به گزارش
تابناک اقتصادی، شاید برای خیلیها این پرسش مطرح شده باشد که در طول ده سال گذشته، وضع زندگی مردم در ایران چه تغییری کرده است؟ مردم در مقایسه با ده سال قبل غنیتر شده اند یا فقیرتر؟ برای پاسخ به این پرسش باید در ابتدا از تعریف تولید ناخالص داخلی آغاز کنیم.
اقتصاددانان برای سنجش اقتصاد یک کشور از شاخص تولید ناخالص داخلی (GDP) آن کشور استفاده میکنند. شاخص تولید ناخالص داخلی که نشان دهنده قدرت تولید و به یک معنا قدرت زایندگی یک اقتصاد میباشد از جمع ارزش کالاها و خدمات نهایی تولید شده در داخل یک اقتصاد در یک بازه زمانی مشخص (یک سال) به دست میآید. هر چه تولید ناخالص داخلی بیشتر باشد به نوعی میتوان گفت که آن اقتصاد بزرگتر و قویتر است.
نمودار زیر نشان دهنده میزان تولید ناخالص داخلی ایران در یک دهه اخیر میباشد. برای ترسیم این نمودار از دادههای صندوق بین المللی پول استفاده شده است. همان گونه که ملاحظه میگردد در یک دهه اخیر میزان تولید ناخالص داخلی ایران به دلیل دو مرحله تحریم و اجرایی شدن برجام تقریباً در نوسان بوده است. در حالی که تولید ناخالص داخلی ایران در سال ۲۰۱۰ حدود ۴۸۲ میلیارد دلار بوده است این رقم بعد از دو دوره تحریم و اجرایی شدن برجام در سال ۲۰۱۹ (پیش بینی صندوق بین المللی پول) به ۴۸۴ میلیارد دلار رسیده است؛ بنابراین میتوان گفت: در سال ۲۰۱۹ در مقایسه با سال ۲۰۱۰ میزان و ابعاد اقتصاد ایران تنها ۰.۴ درصد بزرگتر شده است. به عبارت بهتر اگر تولید ناخالص داخلی را به یک سفره تشبیه کنیم، میزان سفره ایران در سال ۲۰۱۹ در مقایسه با سال ۲۰۱۰ (پس از گذشت یک دهه) تنها ۰.۴ درصد بزرگتر شده است.
این در حالی است که میزان جمعیت ایران در همین مدت از حدود ۷۴ میلیون نفر در سال ۲۰۱۰ به حدود ۸۳ میلیون نفر در سال ۲۰۱۹ افزایش یافته است. یعنی در طول یک دهه به جمعیت ایران حدود ۹ میلیون نفر افزوده شده است یا میزان جمعیت ایران حدود ۱۲ درصد رشد کرده است.
حالا اگر تولید ناخالص داخلی ایران را به یک سفره تشبیه کنیم میتوان این گونه عنوان کرد که اندازه سفره ایران (تولید ناخالص داخلی) در طی یک دهه تنها ۰.۴ درصد افزایش یافته است و این در حالی است که در همین مدت تعداد نفراتی که بر سر سفره نشسته اند به میزان ۹ میلیون نفر یا ۱۲ درصد رشد کرده است. به همین خاطر است که سهم هر نفر از سفره کمتر شده یا مردم ایران طی یک دهه فقیرتر شده اند که این موضوع را میتوان با کاهش درآمد سرانه که از تقسیم تولید ناخالص داخلی بر جمعیت کل کشور به دست میآید، نشان داد.
آمارها نشان میدهند در حالی که درآمد سرانه هر ایرانی در سال ۲۰۱۰ حدود ۶۵۰۰ دلار بوده است این میزان در سال ۲۰۱۹ به ۵۸۲۰ دلار کاهش یافته است. نمودار زیر روند درآمد سرانه هر ایرانی در طول یک دهه گذشته را نشان میدهد.
البته بیان این نکته ضروری است که درآمد سرانه به شرطی است که همه مردم به صورت برابر از سفره مذکور (تولید ناخالص داخلی) تغذیه کنند، ولی بهتر میدانیم که سهم همه مردم از این سفره برابر نیست و اقشار ضعیفتر سهم کمتری را از آن میبرند.