سفر چند روزه ظریف به اروپا، دیدار با مکرون و نشست گروه ۷ در چند روز گذشته مورد توجه رسانهها و ناظران بین المللی بوده است. تا جایی که بسیاری از کارشناسان برآنند یکی از دستورکارهای اصلی نشست گروه ۷ ایران و برجام بوده است و امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه نیز ضرورت پرداختن به برجام در حاشیه نشست گروه ۷ را در دستور کار قرار داد.
به گزارش «تابناک»؛ با در نظر گرفتن چنین ضرورتی بود که مکرون از چند هفته پیش، دست به کار شد و کانال دیپلماسی ویژهای را با همتای ایرانی خود همراه با طراحی یک بسته پیشنهادی به ایران فعال کرد.
بر اساس گزارش خبرگزاری فرانسه، رهبران گروه ۷ کشور صنعتی به امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه مأموریت «رساندن پیامی» به جمهوری اسلامی دادهاند.
مکرون در ناهار کاری با ترامپ، طرح خود برای کاهش تنش با تهران را ارائه کرده که شامل کاهش تحریمهای ایران با هدف ترغیب این کشور به آمدن پای میز مذاکره است.
به گفته این منابع آگاه، همچنین مکرون به ترامپ پیشنهاد داده است که ایران اجازه یابد به مدت محدود نفت خود را صادر کند. هدف این است که تهران ترغیب شود به اجرای تعهداتش در توافق هستهای بازگردد و به علاوه ایران بپذیرد که درباره سایر موضوعات، از جمله موشکهای بالستیکش مذاکره کند.
این دیپلماتهای فرانسوی در ادامه گفتهاند، رئیس جمهور آمریکا در این دیدار تأکید کرده، خواهان جنگ با ایران نیست بلکه به دنبال یک توافق با ایران است.
ترامپ پس از این رایزنیها در یک پیام توئیتری نوشت: اتفاقات خوبی برای هر دو کشور در حال رخ دادن است.
عقب نشینی از مذاکره موشکی
همچنین گزارش های حاکی از آن است که در گفتوگوهای اخیر، مقامهای ایرانی و فرانسوی که با ملاقات خصوصی ظریف و مکرون پشت درهای بسته پیشرفت بیشتری یافته، پاریس از شروط اولیه خود یعنی درخواست برای مذاکره درباره فعالیتهای موشکی ایران عقبنشینی کرده و همه توجه مسئولان تصمیمگیر سیاست خارجی فرانسوی بر یافتن راهکار مالی جهت محقق کردن منافع اقتصادی تهران متمرکز شده است.
عقبنشینی فرانسه از خواسته خود مبنی بر مذاکره پیرامون فعالیتهای موشکی ایران، جدیدترین تحولی است که در روند مذاکرات جاری تهران و پاریس روی داده است. چه این موضوع جزو سه پیششرط مقامهای پاریسی در بسته پیشنهادی به تهران در ازای ارائه کمکهای اقتصادی بود که طبق اطلاعات به دست آمده در نتیجه دیپلماسی مبتکرانه تهران از روی میز گفتوگوها کنار رفته است.
در حالی که مقامات فرانسوی در ماههای اخیر به نحو بارزی از مواضع بحث برانگیز خود علیه ایران دست برداشتهاند، نتیجه این تغییر موضع در هفتههای اخیر به تلاش آنها برای رهبری گفتوگوهای برجامی با ایران بازتاب یافت که برای تحقق بخشیدن به منافع اقتصادی و متقاعد کردن آن جهت ماندن در برجام ضروری مینمود.
فراتر از آنچه مذاکرات مقامهای تهران و پاریس را بعد از این پیشنهاد در کانون توجه قرار داده و به آن اهمیتی فراتر از مذاکره صرف داده، بسته ابتکاری تهران است؛ بستهای اجرایی که با در نظر گرفتن ضرورت تبیین بیشتر جزئیات و روشها ارائه شده و بخش مورد اعتنای آن مخالفت صریح با مذاکره درباره برنامه موشکی ایران است.
طرح مکرون
از سوی دیگر، پایگاه آمریکایی المانیتور نوشت: مکرون با ارائه این راهکار جدید در تلاش است تا زمینه را برای مذاکره با مقام های ایران، حراست از برجام و کاهش تنش ها و تحرکات حاکم بر خلیج فارس فراهم کند.» این ادعا در حالی است که مقام های رسمی ایران، بارها با اشاره به خروج یک جانبه ایالات متحده از توافق هسته ای اعلام کردند که تنها در چارچوب برنامه جامع اقدام مشترک مذاکره خواهند کرد و به مذاکره برای مذاکره ای دیگر باور ندارند.
علاوه بر این، مقام های رسمی ایران اعلام کردند تا زمانی که اروپا به تعهدات برجامی اش عمل نکند، گام به گام از تعهدات برجامی شان خواهند کاست. از همین روی، مکرون روز چهارشنبه در تبیین ضمنی بسته پیشنهادی جدیدش گفت که هدف از ارائه آن کاهش تحریم های ایالات متحده و همچنین تدوین مکانیسمی است برای جبران خسارات وارده بر تهران.
رئیس جمهوری فرانسه در بیانیه ای که روز چهارشنبه منتشر کرد، بر این مسأله تأکید داشت که هدف این بازیگر تمرکز بر بسته ای اقتصادمحور است تا بدین طریق زمینه برای حفظ برجام فراهم شود. مکرون اذعان کرد، هدف کاهش تحریم های آمریکا در زمینه صادرات نفت ایران، موقت است تا بدین طریق در مورد راهکاری سیاسی برای حل و فصل تنش ها اجماعی حاصل شود.
برخی ناظران می گویند، بخش دیگری از بسته پیشنهادی مکرون در بردارنده هزینه هایی است برای جبران خسارات که اروپا به واسطه انفعالش در اجرای تعهدات برجامی اش به ایران وارد کرده است. اختصاص خط اعتباری که در تماس تلفنی ۱۰۰ دقیقه ای مکرون و روحانی مورد بحث قرار گرفت، این بار قرار است با جزئیات به وزیر خارجه کشورمان ارائه شود. این سومین باری است که مکرون برای یافتن راه جهت خروج از بن بست حاکم بختش را می آزماید.
با این حال، یکی از مقام های اروپایی که مدعی است از جزئیات طرح مکرون مطلع است، به المانیتور گفت که این بسته دربردارنده زمان بندی محدود برای مذاکره ای محدود جهت ارائه مشوق هایی محدود است؛ از همین روی، به نظر نمی رسد مقام های تهران با چنین طرحی موافقت کنند، چون مقام های رسمی ایران تاکنون، هم در بیان و هم در عمل نشان داده اند که در برابر فشارها عقب نخواهند نشست و به اندک تعهدات طرفین مقابل نیز اکتفا نخواهند کرد. این ادعا در حالی مطرح شد که وزیر خارجه کشورمان روز چهارشنبه در کنفرانس خبری اعلام کرد که ایران راهکارهایی برای حفظ برجام ارائه کرده و هدفش از این سفر، صرفا بررسی ابعاد بسته پیشنهادی فرانسه نیست.